De bestreden reclame-uitingen

Het betreft uitingen op:

1.

de zogenaamde Prijsvergelijking Websites, te weten: www.hotelscombined.com, www.trivago.nl en www.wego.nl (bedoeld is: www.wego.com) en

2.

de websites www.expedia.nl, www.expedia.com en www.hotels.com.   

De klacht

Verweerders tonen op de bestreden websites voor hotels in bepaalde steden, waar de toeristenbelasting (a) een percentage van de kamerprijs is of (b) een vast bedrag per kamer, een bruto prijs exclusief toeristen- of gemeentebelasting.

Met de term “toeristenbelasting” wordt in deze klacht bedoeld: toeristen- of gemeentebelasting welke een percentage van de kamerprijs is (zoals bijvoorbeeld in Amsterdam (5% toeristenbelasting over de kamerprijs)) of waar de belasting een vast bedrag per kamer is (ongeacht het aantal personen in de kamer).  

Op de Prijsvergelijking Websites tonen verweerders voor een hotel bijvoorbeeld in Amsterdam als totaalprijs (“Total Cost”) een Exclusief Toeristenbelasting Prijs. Zo is er op de website Hotelscombined een kolom “per Night Taxes & Fees”. Hierin hebben verweerders de relevante Toeristenbelasting niet opgenomen. Wanneer wordt doorgeklikt naar de websites van verweerders, blijkt dat verweerders op hun eigen sites en gedurende het boekingsproces de Exclusief Toeristenbelasting Prijs hanteren en de Toeristenbelasting niet betrekken in de totaalprijs. Daarbij wordt op sommige pagina’s van het boekingsproces nagelaten om de Toeristenbelasting (duidelijk) te vermelden als bijkomend prijselement.

Klager verwijst naar diverse bij de klacht overgelegde afdrukken van de bestreden uitingen.    

Klager acht de uitingen in strijd met de artikelen 8.2, 8.3 en 8.4 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en met artikel III.1 van de Reclamecode Reisaanbiedingen (RR).

Aangezien het om een procentuele belasting gaat of een vast bedrag per kamer, kan deze eenvoudig (doch in ieder geval redelijkerwijs) vooraf berekend worden en dient deze derhalve te worden opgenomen in de totaalprijs.

Voor zover verweerders mochten stellen dat zij uitsluitend de kamer verkopen of alleen aanbieden (en niet verantwoordelijk zijn voor de Toeristenbelasting) is dit

1. feitelijk onjuist, omdat strikt juridisch de kamer wordt aangeboden door verweerders en -voor zover zij de kamer verkopen- zij (en niet het hotel) verantwoordelijk is voor de incasso en afdracht (al dan niet via het hotel) van de Toeristenbelasting en
2. niet relevant, aangezien het hier gaat om consumentenbescherming en misleiding, en de consument moet weten wat de totaalprijs is van de kamer en niet mag worden misleid door bepaalde onvermijdelijke belastingen en bijkomende kosten niet te noemen of niet duidelijk te vermelden.  

Naast schending van Reclame Codes is er sprake van oneerlijke en misleidende handelspraktijken als bedoeld in de artikelen 6: 193a – j BW. Bovendien maken verweerders zich schuldig aan onrechtmatige daad en oneerlijke concurrentie jegens Booking.com en andere partijen die wel de volledige prijs tonen.

Voor de goede orde wijst klager erop dat de Prijsvergelijking Websites (of hun handelwijze) geen onderwerp of onderdeel zijn van de klacht. De rol en positie van deze sites zijn lijdelijk; zij tonen slechts wat wordt aangeleverd door de partijen die op de sites worden getoond.

Klager verzoekt de Commissie een openbare aanbeveling te doen, om -kort samengevat- niet meer op de door klager bestreden wijze reclame te maken.    

Voor zover een verweerder haar misleidende en oneerlijke handelwijze niet beëindigt, verzoekt klager de Commissie de Consumentenautoriteit in te lichten en te verzoeken passende maatregelen te nemen. 

Het verweer

Namens verweerders is onder meer het volgende meegedeeld. 

Een procentuele Toeristenbelasting of een vast bedrag aan Toeristenbelasting per kamer hoeft niet in de totaalprijs te worden opgenomen, indien die belasting niet aan verweerders, maar los ter plaatse aan de hoteleigenaar moet worden betaald. Dit volgt uit artikel III.1 RR. Aangezien verweerders op hun website nadrukkelijk vermelden dat Toeristenbelasting ter plaatse aan de hoteleigenaar moet worden betaald, is van misleiding geen sprake.

Dat Booking.com haar prijzen op een andere manier dient te vermelden, vloeit voort uit het business model van Booking.com, waarbij de hotelkamerprijs en Toeristenbelasting gezamenlijk aan de hoteleigenaar dienen te worden betaald.

De Amerikaanse website www.expedia.com, waarvan de tekst niet in het Nederlands te raadplegen is, dient buiten beschouwing te worden gelaten. De site is niet gericht op het Nederlandse publiek. Op de site kan de consument de Nederlandse website www.expedia.nl kiezen. De klacht dient te worden afgewezen voor zover deze de website www.expedia.com betreft.

De verweerder Expedia.nl B.V. dient ook buiten beschouwing te worden gelaten. Anders dan de andere verweerders biedt zij geen producten en diensten aan consumenten aan, maar verzorgt zij slechts ondersteunende diensten en onderdelen uit de Expedia Groep, waarvan de andere twee verweerders ook deel uitmaken. De website www.expedia.nl wordt uitsluitend geëxploiteerd door Expedia, Inc.  

De website www.wego.nl valt niet binnen de reikwijdte van de klacht. Deze site leidt naar de website van een vlaggenmastproducent. Van een prijsvergelijkingssite is geen sprake.

De vergelijkingssites www.hotelcombined.com en www.trivago.nl verkopen zelf niets, maar vergelijken het aanbod op websites van derde partijen met elkaar en publiceren een lijst met prijzen. Voor de presentatiewijzen op beide -onafhankelijke- sites zijn Expedia,Inc en Hotels.com niet verantwoordelijk.   

De door Expedia,Inc en Hotels.com op hun eigen websites vermelde prijs is de totaalprijs voor een hotelkamer die de consument aan Expedia,Inc dan wel aan Hotel.com dient te betalen. Toeristenbelasting moet juist aan de hoteleigenaar worden betaald. De “adverteerder” is daarvoor niet afdrachtplichtig. De hoogte ervan wordt door gemeenten vastgesteld, niet door “adverteerders” en kan buiten toedoen van “adverteerders” worden gewijzigd. 

De mondelinge behandeling

De standpunten van partijen zijn nader toegelicht.

Daarbij is namens klager desgevraagd aan de Commissie meegedeeld dat de klacht niet is gericht tegen de vergelijkingssites als zodanig, maar tegen de wijze van publiceren op die sites van de door verweerders gehanteerde prijzen. Namens klager wordt gesteld dat de sites een “middel zijn om verkeerde prijzen te vermelden”. 

Het oordeel van de Commissie

De Commissie stelt voorop dat de klacht is beperkt tot de vermelding van hotelprijzen, waarbij de toeristenbelasting op het moment van vermelden van die prijzen bekend is, hetzij omdat deze een percentage van de kamerprijs betreft, hetzij omdat deze een vast bedrag per kamer bedraagt, ongeacht het aantal personen.

Artikel III onder 1 van de in dit geval toepasselijke Reclamecode Reisaanbiedingen (RR) bepaalt voor zover hier van belang:

“Aanbieders zijn gehouden tot het hanteren van correcte en duidelijke prijzen in hun reclame-uitingen. Zij publiceren hun prijzen, al of niet gespecificeerd, inclusief de hen op het moment van publicatie bekende vaste onvermijdbare (= bijkomende onlosmakelijk aan de dienst verbonden) kosten die voor de dienst aan de aanbieder moeten worden betaald.

Blijkens de toelichting bij artikel III onder 1 wordt onder “vaste onvermijdbare (bijkomende) kosten” onder meer verstaan:

Toeristen-/verblijfsbelasting, tenzij deze niet vooraf kan worden berekend, in welk geval moet worden vermeld dat deze nog ter plekke moet worden afgedragen.  

In de bestreden uitingen is ook sprake van ter plekke af te dragen toeristenbelasting, maar niet van toeristenbelasting die niet vooraf kan worden berekend.

Bij letterlijke interpretatie van de tekst van artikel III sub 1 RR zou deze bepaling kunnen worden opgevat in die zin dat toeristenbelasting die niet rechtstreeks aan “de aanbieder” moet worden betaald, maar ter plekke aan de hoteleigenaar, niet in de door de aanbieder in zijn reclame gepubliceerde prijs zou hoeven te zijn opgenomen. Het komt de Commissie echter voor dat artikel III sub 1 RR niet in deze zin is bedoeld, doch dat is bedoeld er voor te zorgen dat alle onvermijdbare kosten die op het moment van publicatie van een prijs bekend zijn, in die prijs worden opgenomen. De Commissie overweegt in dit verband dat blijkens de preambule bij de RR het doel van deze code is: “het ten behoeve van de consument voorkomen van misleidende reclame-uitingen op de Nederlandse markt inzake de prijs en de beschikbaarheid van reis-, recreatie-, vervoer- en verblijfsdiensten”. Door alle onvermijdbare, bekende kosten in de prijs op te nemen, wordt de consument in staat gesteld om prijzen van hotelkamers die door verschillende aanbieders worden aangeboden eenvoudig en zonder kosten over het hoofd te zien met elkaar te vergelijken.   

Nu op de websites www.expedia.nl en www.hotels.com prijzen voor hotelkamers zijn vermeld exclusief de bij die kamers behorende, op het moment van publicatie van de prijzen bekende toeristenbelasting, is artikel III onder 1 RR overtreden. Tevens is artikel IV onder 1 RR overtreden, nu het gaat om uitnodigingen tot aankoop.

Nu beide websites reeds gelet op bovenbedoelde overtreding van de RR in strijd zijn met de NRC, komt de Commissie niet meer toe aan toetsing van deze uitingen aan andere door klager genoemde bepalingen, noch aan beoordeling van het tevens door klager geuite bezwaar dat op sommige pagina’s van het boekingsproces wordt nagelaten om de toeristenbelasting (duidelijk) te vermelden als bijkomend prijselement.   

Namens verweerders is onweersproken meegedeeld dat www.expedia.com niet is gericht op het Nederlandse publiek. Gelet hierop wijst de Commissie de klacht, voor zover deze is gericht tegen www.expedia.com, af.

De Commissie acht verweerders sub 2 en 3 verantwoordelijk voor bovengenoemde   overtreding van de NRC. Waar het betreft verweerder sub 1, Expedia.nl B.V., is bij verweer meegedeeld dat deze verweerder geen producten en diensten aanbiedt aan consumenten en ter vergadering is namens klager meegedeeld dat deze ermee akkoord gaat dat verweerder sub 1 buiten beschouwing wordt gelaten.

Wat betreft de vergelijkingssites, waarbij -naar ter vergadering is meegedeeld- in de klacht www.wego.com had moeten staan, in plaats van www.wego.nl, overweegt de Commissie het volgende.

De Commissie begrijpt dat de klacht niet is gericht tegen deze sites als zodanig, maar tegen de wijze waarop prijzen van door verweerders sub 2 en 3 aangeboden hotelkamers op die sites zijn vermeld. Naar het oordeel van de Commissie kan die wijze van vermelden niet los worden gezien van de volledige sites waarop bedoelde prijzen zijn vermeld en zouden degenen die verantwoordelijk zijn voor die sites in de gelegenheid moeten worden gesteld op klagers bezwaren te reageren, alvorens over die sites een oordeel te geven.

De Commissie ziet geen aanleiding om haar uitspraak als “Alert” te laten verspreiden.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

Op grond van het voorgaande acht de Commissie de websites www.expedia.nl en www.hotels.com in strijd met de artikelen III onder 1 en IV onder 1 RR. Zij beveelt verweerders sub 2 en 3 aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Voor het overige wijst de Commissie de klacht af.