De bestreden reclame-uiting
Het betreft een uiting op www.homeopathieschipper.nl. Daarin staat onder de aanhef
“CEASE” onder meer:
“CEASE Therapie staat voor Complete Elimination of Autistic Spectrum Expression
CEASE Therapie, ontwikkeld door homeopathisch arts Tinus Smits en is een zeer effectieve methode om autisme te behandelen. Kinderen en Volwassen met aanverwante gedrags- en ontwikkelingsstoornissen zoals Syndroom van Asperger, PDD-NOS, McDD, Rett Syndroom, ADHD, ADD, CD en ODD worden ook met deze methode behandeld. Maar ook koemelkallergie, voedselallergie, herhaalde oor- en oogontstekingen en eczeem bij baby’s en kinderen kunnen met deze methode worden aangepakt. CEASE-therapie is inmiddels zo breed inzetbaar dat je ook aan andere moderne ziektes kan denken zoals Borrelia (ziekte van Lyme), MS, ME, zwangerschapsproblemen, reuma, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn e.a.
ln de praktijk blijkt dat autisme en andere moderne ziektes een stapeling van verschillende oorzaken zijn, waarvan bij zo’n 70-80% vaccinaties mede verantwoordelijk zijn, bij 80-90% zijn ook toxische medicijnen en andere stoffen betrokken en bij ongeveer 5% zijn ook nog doorgemaakte ziektes betrokken.
De behandeling
De behandeling bestaat uit het stap voor stap ontstoren van de belangrijke stressmomenten uit het verleden (vaccins, medicatie, intoxicaties, ziektes) die hebben geleid tot het ontstaan van het ziektebeeld.
Met isotherapie, een vorm van homeopathie die de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel gebruikt, kan de verstorende werking op het kind worden uitgewist.”
De klacht
De klacht wordt als volgt samengevat.
Klager maakt bezwaar tegen de volgende teksten, zowel afzonderlijk als in onderling verband:
“CEASE Therapie, ontwikkeld door homeopathisch arts Tinus Smits, en is een zeer
effectieve methode om autisme te behandelen. Kinderen en Volwassen met
aanverwante gedrags- en ontwikkelingsstoornissen zoals Syndroom van Asperger,
PDD-NOS, MoDD, Rett Syndroom, ADHD, ADD, CD en ODD worden ook met
deze methode behandeld. Maar ook koemelkallergie, voedselallergie, herhaalde oor- en
oogontstekingen en eczeem bij baby’s en kinderen kunnen met deze methode
worden aangepakt. CEASE-therapie is inmiddels zo breed inzetbaar dat je ook aan
andere moderne ziektes kan denken zoals Borrelia (ziekte van Lyme), MS, ME,
zwangerschapsproblemen, reuma, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn e.a.”
en:
“In de praktijk blijkt dat autisme en andere moderne ziektes een stapeling van
verschillende oorzaken zijn, waarvan bij zo’n 70-80% vaccinaties mede
verantwoordelijk zijn, bij 80-90% zijn ook toxische medicijnen en andere stoffen
betrokken en bij ongeveer 5% zijn ook nog doorgemaakte ziektes betrokken.”
en:
“Met isotherapie, een vorm van homeopathie die de toxische (giftige) stoffen als
homeopathisch geneesmiddel gebruikt, kan de verstorende werking op het kind
worden uitgewist.”
Klager acht de reclame -kort samengevat- om de volgende redenen in strijd met de volgende artikelen van de Nederlandse Reclame Code (NRC).
a.
Artikel 7 NRC. Er is geen bewijs dat CEASE-therapie effectief is bij de behandeling van wat voor aandoening dan ook.
b.
Artikel 6 NRC. De uiting appelleert zonder rechtvaardiging aan gevoelens van angst voor vaccinaties of medicijnen.
c.
Artikel 2 NRC en 4 van de Code Publieksreclame voor Geneesmiddelen (CPG). De adverteerder legt uit dat bij de therapie “de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel” worden gebruikt. Deze geneesmiddelen zijn echter niet geregistreerd.
Klager licht bovengenoemde bezwaren -samengevat- als volgt nader toe.
Ad a
CEASE-therapie wordt aangeprezen met bewoordingen als “zeer effectieve methode”
en “breed inzetbaar”. Deze therapie zou kunnen worden ingezet bij autisme, Syndroom van Asperger, PDD-NOS, McDD, Rett Syndroom, ADHD, ADD, CD, ODD, koemelkallergie, voedselallergie, herhaalde oor- en oogontstekingen, eczeem bij baby’s, Borrelia (ziekte van Lyme), MS, ME, zwangerschapsproblemen, reuma, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Deze bewering kan op geen enkele wijze worden onderbouwd.
Noch voor de effectiviteit noch voor de theoretische onderbouwing van de CEASE-therapie bestaat enig wetenschappelijk bewijs.
In de medische databank PubMed zijn geen onderzoeken naar CEASE-therapie te vinden. Op de website http://www.cease-therapie.nl/ van de inmiddels overleden bedenker van deze therapie staat onder “Veel gestelde vragen”:
“Nee, de therapie is nog niet bewezen door wetenschappelijk onderzoek”.
CEASE-therapeuten baseren zich uitsluitend op door henzelf of door ouders waargenomen successen. Autisme is een complexe aandoening en het diagnosticeren ervan vereist specialistische kennis. Deze zal bijna per definitie ontbreken bij ouders en (leken)homeopaten, Het is heel goed mogelijk dat CEASE-therapeuten zogenaamd autistische kinderen behandelen die helemaal niet autistisch blijken te zijn als ze door een specialist worden onderzocht.
Het voorgaande geldt niet alleen voor de beweerde effectiviteit van CEASE-therapie
bij autisme, maar ook voor de therapie bij alle 20 andere genoemde aandoeningen.
Ad b.
De stelling dat autisme en andere moderne ziektes veroorzaakt worden door vaccinaties, “toxische medicijnen” of doorgemaakte ziekten is uit de lucht gegrepen, net als de gegeven percentages. Het staat wetenschappelijk vast dat vaccinaties geen autisme veroorzaken.
Het fabeltje dat vaccins of de stoffen daarin verantwoordelijk zijn voor autisme zingt al zo’n dertig jaar rond, maar de onjuiste berichtgeving hierover kwam pas echt in een stroomversnelling toen de Britse arts Wakefield in 1998 een artikel in The Lancet publiceerde waarin een mogelijk verband werd gesignaleerd tussen het BMR-vaccin (bof, mazelen, rode hond) en autisme en darmproblemen. Het onderzoek, dat maar 12 kinderen betrof, bleek frauduleus en werd in 2004 gedeeltelijk en in 2010 geheel ingetrokken. In The Lancet staat op iedere pagina van het artikel in grote rode letters: “RETRACTED”.
In 2014 is nog een grote meta-analyse verschenen op basis van de data van meer dan 1,25 miljoen kinderen met de titel “Vaccines are not associated with autism: an evidence-based meta-analysis of case-control and cohort studies”. De conclusie van het onderzoek was:
“Findings of this meta-analysis suggest that vaccinations are not associated with the development of autism or autism spectrum disorder. Furthermore, the components of the vaccines (thimerosal or mercury) or multiple vaccines (MMR) are not associated with the development of autism or autism spectrum disorder.”
In 2014 verscheen ook: “Safety of vaccines used for routine immunization of U.S. children: a systematic review” in het tijdschrift Pediatrics. De auteurs stelden vast dat ernstige bijwerkingen van vaccins “extremely rare” waren en “There is strong evidence that MMR vaccine is not associated with autism.”
Dat de adverteerder stelt dat voor autisme en andere moderne ziektes geldt dat
“bij zo’n 70-80% vaccinaties mede verantwoordelijk zijn” is onverantwoord. Adverteerder praat ter promotie van haar therapie het publiek angst aan. Hetzelfde geldt voor de beweringen over “toxische medicijnen en andere stoffen” en “doorgemaakte ziektes”. De daarbij genoemde cijfers kunnen niet onderbouwd worden.
Ad c.
Adverteerder stelt dat bij CEASE-therapie “de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel gebruikt [worden]”. De stoffen die tot “verstoringen” zouden hebben geleid – vaccins of andere medicijnen – worden dus homeopathisch (of eigenlijk isopathisch) tot in het oneindige verdund, bijvoorbeeld met water of alcohol. Vervolgens wordt een drupje op een suikerpilletje gesprenkeld en dat zou bij inname de verstoringen kunnen opheffen. De genoemde “homeopathische geneesmiddelen” zijn daarmee zelf ook geneesmiddelen volgens het aandieningscriterium: het gaat om substanties die worden gepresenteerd als zijnde geschikt voor het genezen van een rits aan ziektes of gebreken (artikel 1 lid 1 sub b 1 Geneesmiddelenwet). Voor deze homeopathische middelen is geen handelsvergunning verleend. Reclame voor geneesmiddelen waarvoor geen handelsvergunning is verleend, is verboden ingevolge artikel 84 Geneesmiddelenwet.
Het verweer
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Inmiddels heeft adverteerder de bestreden pagina op de website aangepast. Een afdruk van de nieuwe pagina wordt overgelegd. Adverteerder gaat ervan uit dat deze nieuwe pagina “voldoet”. Indien de Commissie nog “aanbevelingen” heeft, dan hoort adverteerder dat graag.
Het oordeel van de Commissie
De Commissie stelt het volgende voorop.
1.
De Commissie zal zich beperken tot het beoordelen van de uiting die bij de klacht is voorgelegd. Zij zal niet ingaan op de vraag of de bij het verweer overgelegde nieuwe uiting, waartegen de klacht niet is gericht, in overeenstemming is met de NRC.
2.
De Commissie heeft tot taak te beoordelen of reclame wordt gemaakt in overeenstemming met de bepalingen van de NRC en zal zich niet uitspreken over de werkzaamheid van de CEASE Therapie of homeopathie in het algemeen.
Met betrekking de verschillende door klager genoemde artikelen overweegt de Commissie het volgende.
Ad a.
Klager heeft gemotiveerd bestreden dat de CEASE Therapie de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven.
Meer in het bijzonder heeft hij betwist dat CEASE-therapie een “zeer effectieve methode” is “om autisme te behandelen” en dat deze therapie “zo breed inzetbaar” dat deze ook kan worden toegepast bij Syndroom van Asperger, PDD-NOS, McDD, Rett Syndroom, ADHD, ADD, CD, ODD, koemelkallergie, voedselallergie, herhaalde oor- en oogontstekingen, eczeem bij baby’s, Borrelia (ziekte van Lyme), MS, ME, zwangerschapsproblemen, reuma, colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Klager heeft gesteld dat deze bewering op geen enkele wijze kan worden onderbouwd, meer in het bijzonder bij gebreke van wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit en de theoretische onderbouwing van de CEASE-therapie.
Klager heeft ook in twijfel getrokken of in het geval dat wordt uitgegaan van autisme wel de juiste diagnose is gesteld, nu voor het diagnosticeren van autisme specialistische kennis is vereist.
Verder heeft klager gemotiveerd bestreden dat “vaccinaties mede verantwoordelijk zijn” voor “autisme en andere moderne ziektes”.
Gezien bovenbedoelde gemotiveerde betwisting door klager van hetgeen in de uiting over de CEASE Therapie wordt gesteld had het op de weg van adverteerder gelegen om aannemelijk te maken dat de CEASE Therapie de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Dat heeft adverteerder niet gedaan. Gelet hierop is de Commissie van oordeel dat de uiting gepaard gaat met onjuiste informatie ten aanzien van de van het gebruik van de CEASE Therapie te verwachten resultaten als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
Ad b.
Gelet op bovenbedoelde onjuiste informatie is de Commissie bovendien van oordeel dat de uiting, waarin in het kader van de aanprijzing van de CEASE Therapie wordt gesteld:
“In de praktijk blijkt dat autisme en andere moderne ziektes een stapeling van
verschillende oorzaken zijn, waarvan bij zo’n 70-80% vaccinaties mede
verantwoordelijk zijn, bij 80-90% zijn ook toxische medicijnen en andere stoffen
betrokken en bij ongeveer 5% zijn ook nog doorgemaakte ziektes betrokken”
zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 NRC.
Ad c.
In de uiting staat onder meer:
“Met isotherapie, een vorm van homeopathie die de toxische (giftige) stoffen als homeopathisch geneesmiddel gebruikt, kan de verstorende werking op het kind worden uitgewist.”
Door deze mededeling worden “de toxische (giftige) stoffen” gepresenteerd als geschikt voor het genezen of voorkomen van een gebrek bij de mens als bedoeld in artikel 1 lid 1 sub b 1 van de Geneesmiddelenwet en om die reden is er sprake van geneesmiddel in de zin van artikel 1 lid 1 sub b 1 Geneesmiddelenwet. Adverteerder heeft niet weersproken dat voor dit geneesmiddel geen handelsvergunning in de zin van artikel 84 Geneesmiddelenwet is verleend. In zoverre acht de Commissie de uiting in strijd met artikel 84 Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC, en met artikel 4 CPG.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met de artikelen 2, 6 en 7 NRC en met artikel 4 CPG. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.