De bestreden reclame-uitingen
Het betreft de volgende uitingen.
1) De website www.ah.nl voor zover in deze webshop het product CoolBest Skinny Orange wordt aangeboden waarbij onder meer wordt gezegd dat dit product wordt gemaakt van de beste kwaliteit sinaasappels uit Brazilië en dat het 36% minder calorieën bevat dan CoolBest Premium Orange en 36% minder calorieën dan CoolBest Premium Orange. Verder wordt gezegd: ” 100% natuurlijke ingrediënten” en is de voorzijde van de verpakking van CoolBest Skinny Orange afgebeeld. Onder het kopje ingrediënten staat: ” Vruchtensap uit concentraat (sinaasappel 63%, citroen), water, zoetstof van natuurlijke oorsprong (steviolglycosiden).”
2) Het etiket op de verpakking van CoolBest Skinny Orange. Op de voorzijde van het etiket zijn doorgesneden sinaasappels afgebeeld en staat onder meer “Skinny Orange 36% less calories – 100% natural ingredients”. Op de achterzijde van de verpakking staat onder de aanhef “100% natural ingredients” onder meer: “Skinny Orange heeft ten minste 67% fruitsap, aangevuld met een scheutje puur water”. Onder het kopje ingrediënten op de zijkant van de verpakking staat dat het product bestaat uit: “concentraat (sinaasappel 63%, citroen), water, zoetstof van natuurlijke oorsprong (steviolglycosiden)”.
De klacht
Op het etiket staat 100% natural ingredients en als ingrediënt worden sinaasappels getoond. Het blijkt echter dat het sap met 33% water is aangelengd. Het ingrediënt water wordt niet getoond op het etiket. In combinatie met de getoonde sinaasappels, het feit dat het product bij sinaasappelsap staat en in de koelkast moet worden bewaard zonder vermelding dat het om limonade gaat, is sprake van misleiding. Het woord ‘Skinny” maakt niet duidelijk dat aan het product water is toegevoegd. De vermelding van het water als ingrediënt staat alleen op de zijkant en bij de ingrediëntenlijst, maar niet op de voorkant. Hier staan alleen sinaasappels. Dit geeft de indruk van een sinaasappelsap in plaats van een limonade. Verder is het de vraag of 33% water wel een “scheutje” kan worden genoemd.
Het verweer van Riedel {Albert Heijn heeft zich hierbij aangesloten)
Het product CoolBest Skinny Orange is op de markt geïntroduceerd toen Riedel nog onderdeel was van de FrieslandCampina Groep. Na de overname door Standard Investment is besloten de verpakking van CoolBest Skinny Orange te wijzigen om te voorkomen dat voor de consument onduidelijkheid zou kunnen bestaan over de betekenis van ‘Skinny’ in verband met het product. Om die reden zal de naam/presentatie van het product gewijzigd worden in “70% sap / 30% water” en wordt ook de verpakking dienovereenkomstig aangepast. Hierdoor wordt duidelijk en transparant naar de consument gecommuniceerd om wat voor een product het gaat en waaruit het bestaat. Riedel legt een afbeelding over van de nieuwe verpakking die volgens haar eind juni 2018 op de winkelvloer zal instromen.
De reactie van klager met betrekking tot de nieuwe verpakking
Op de voorkant van de verpakking zijn sinaasappels afgebeeld in combinatie met het woord ‘Orange’. De consument zal dit associëren met 100% sinaasappelsap. Het woord ‘CoolBest’ wekt een associatie met koelen, hetgeen eveneens wijst op echt sap. Dit geldt te meer nu de pakken CoolBest in het koelvak staan waar ook echt sap wordt bewaard. Er staat 100% smaak, maar dit is onjuist omdat het product maar voor 70% naar sinaasappelsap smaakt en het product wateriger is dan sinaasappelsap. Het combineren van beide percentages is verwarrend. Daarbij wordt het woord water over het hoofd gezien omdat het een veel kleiner lettertype heeft. Ook klopt 70/30% niet omdat ook nog zoetstof is toegevoegd. Het woord water wordt niet visueel weergegeven in tegenstelling tot ‘Orange’ nu sinaasappels zijn te zien.
De reactie van Riedel
Hetgeen klager in zijn laatste reactie aanvoert is een uitbreiding van de initiële klacht. Riedel gaat desalniettemin inhoudelijk in op hetgeen klager stelt. Zij stelt, samengevat, dat de aangepaste verpakking voldoet aan de eisen van Verordening (EU) Nr. 1169/2011, Verordening 178/2002/EG en HvJ EG 4 juni 2015, C-195/14 (Teekanne). Met de aangepaste verpakking informeert Riedel de consument juist en volledig. De vermelding “70% sap / 30% water” heeft een prominente plaats op de verpakking en geeft de samenstelling exact weer. Aan het product zal geen zoetstof meer worden toegevoegd.
Het oordeel van de voorzitter
1) Met betrekking tot de klacht tegen (het etiket op) de verpakking van CoolBest Skinny Orange, zoals deze ten tijde van de datum van deze beslissing op de markt wordt gebracht, stelt de voorzitter voorop dat bij de beoordeling of een etikettering voor een consument misleidend kan zijn, uit de rechtspraak volgt dat moet worden uitgegaan van de vermoedelijke verwachting van de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende gemiddelde consument (HvJ EG 16 juli 1998, 347). En voorts dat deze gemiddelde consument, wiens beslissing tot aankoop wordt bepaald door de samenstelling van een product, eerst de lijst van ingrediënten leest (HvJ EG 26 oktober 1995, C-51/94). Dat de lijst van ingrediënten op de verpakking staat, kan anderzijds niet uitsluiten dat kan worden geoordeeld dat de consument wordt misleid, bijvoorbeeld indien op de verpakking de indruk wordt gewekt dat het product een ingrediënt bevat dat het in werkelijkheid niet bevat, wat uitsluitend blijkt uit de lijst van ingrediënten (HvJ EG 4 juni 2015, C-195/14). Met inachtneming van het voorgaande oordeelt de voorzitter als volgt.
2) De gemiddelde consument kan de voorzijde van het etiket niet anders begrijpen dan dat de verpakking uitsluitend sinaasappelsap bevat. Er zijn immers sinaasappels afgebeeld en er wordt gesproken over “Orange” in combinatie met “100% natural ingredients”. Dat het een “Skinny Orange” betreft, zal deze consument geen verdere duidelijkheid verschaffen over de samenstelling van het product. Het woord ‘Skinny’ kan niet worden beschouwd als synoniem voor een product waaraan (een aanzienlijke hoeveelheid) water is toegevoegd, ook niet indien dit woord wordt gebruikt in combinatie met de mededeling “36% less calories”. Dat een aanzienlijk deel van het product uit water bestaat, volgt ook niet duidelijk uit de tekst op de achterzijde van de verpakking waar – relatief onopvallend – staat: “Skinny Orange heeft ten minste 67% fruitsap, aangevuld met een scheutje puur water”. Weliswaar blijkt uit deze tekst dat water aan het product is toegevoegd, maar het woord ‘scheutje’ geeft een onjuist beeld van de werkelijkheid, nu dit een kleine hoeveelheid suggereert in plaats van ongeveer 30% van het totale product. Op grond van het voorgaande zal de consument verwachten dat het product (vrijwel geheel) uit sinaasappelsap bestaat. Dat het product voor een derde gedeelte uit water bestaat, blijkt slechts indirect uit de ingrediëntenlijst. Hier doet zich echter de bijzonderheid voor dat het ingrediënt water direct is geplaatst achter de woorden “vruchtensap uit concentraat (sinaasappelsap 63%, citroen)”. De voorzitter acht het denkbaar dat de gemiddelde consument zal menen dat het water aan het concentraat is toegevoegd teneinde het concentraat te verdunnen in plaats van dat hij zal beseffen dat het water aan het reeds verdunde concentraat is toegevoegd teneinde dit verder te verdunnen. De voorzitter oordeelt daarom dat in de gegeven omstandigheden de ingrediëntenlijst ongeschikt is om de verkeerde indruk van de consument over de samenstelling van het product en de kenmerken daarvan genoegzaam te corrigeren. Hierdoor kan het etiket de koper misleiden ten aanzien van de kenmerken van dat levensmiddel en om die reden voldoet deze uiting niet aan de eis dat voedselinformatie niet misleidend mag zijn over (onder meer) de samenstelling als bedoeld in artikel 7 lid 1 sub a van Verordening (EU) Nr. 1169/2011. Nu de hier bedoelde reclame-uiting niet in overeenstemming is met de wet, heeft Riedel gehandeld in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).
3) Om gelijke redenen als hiervoor vermeld, dient ook de klacht tegen de webshop van Albert Heijn gegrond te worden geacht. Weliswaar staat in de ingrediëntenlijst als onderdeel van de verplichte voedselinformatie: “Vruchtensap uit concentraat (sinaasappel 63%, citroen), water”, maar ook hier geldt dat het zeer wel mogelijk is dat de consument zal menen dat het water aan het concentraat is toegevoegd teneinde het concentraat te verdunnen in plaats van dat het water aan het reeds verdunde concentraat is toegevoegd teneinde dit verder te verdunnen. In de productomschrijving en overige informatie over het product had hierover duidelijkheid kunnen worden verschaft. De productomschrijving maakt echter op geen enkele wijze melding van het feit dat het product in feite voor ongeveer een derde gedeelte uit toegevoegd (extra) water bestaat. Een eigenaar van een webshop is verantwoordelijk voor het verschaffen van de verplichte voedselinformatie voordat de consument tot aankoop overgaat. Ook deze informatie dient juist en niet misleidend te zijn (artikel 7 lid 1 en lid 4 van Verordening (EU) Nr. 1169/2011 in verbinding met artikel 14 van deze verordening). Nu niet aan deze eis is voldaan, acht de voorzitter de bestreden uiting van Albert Heijn eveneens in strijd met artikel 2 NRC.
4) De naam van het product CoolBest Skinny Orange zal binnenkort worden gewijzigd in “CoolBest 70% sap / 30% water”. Het etiket zal dienovereenkomstig worden aangepast, zoals toegelicht bij het verweer. Klager heeft vervolgens bezwaren geuit tegen de nieuwe verpakking. Riedel heeft dit aangemerkt als een uitbreiding van de oorspronkelijke klacht. Van een uitbreiding van de klacht kan op dit moment echter geen sprake zijn, nu de gewijzigde verpakking ten tijde van deze beslissing nog niet is gepubliceerd in de webshop van Albert Heijn en deze verpakking blijkbaar ook nog niet in de winkel kan worden aangetroffen. Daarmee onttrekt het nieuwe etiket zich in beginsel aan verdere beoordeling in het kader van de onderhavige klachtprocedure, nu deze niet kan dienen voor beoordeling van nog niet gebruikte reclame-uitingen (vgl. dossier 2017/00164). Uit praktisch oogpunt zal de voorzitter evenwel, in het kader van de vraag of hij gebruik zal maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep, ook het gewijzigde etiket beoordelen.
5) Op het gewijzigde etiket staat uitdrukkelijk, in een groot lettertype en ook zeer opvallend, de nieuwe naam van het product, te weten “70% sap / 30 % water”. Uit hetgeen Riedel stelt, volgt dat dit exact de samenstelling van het product weergeeft. Daarbij is van belang dat de samenstelling van het product is gewijzigd. Anders dan voorheen, bevat het geen zoetstof meer, hetgeen door klager wordt miskend met zijn betoog dat de vermelding “70% sap / 30 % water” onjuist is wegens het toevoegen van zoetstof. Nu volgens Riedel geen andere ingrediënten zijn toegevoegd, is de vermelding “70% sap / 30 % water” feitelijk juist, Deze vermelding laat bij de gemiddelde consument in redelijkheid geen twijfel bestaan over de samenstelling van het product. Beide percentages zijn expliciet, groot en opvallend, afgebeeld en domineren de voorzijde van de verpakking. De overige vermeldingen en afbeeldingen op het etiket zullen de gemiddelde consument niet in verwarring brengen. Dit geldt ook voor zover in woord en beeld wordt verwezen naar sinaasappels. De vermelding “70% sap / 30 % water” maakt voldoende duidelijk dat het product niet uitsluitend uit sinaasappelsap bestaat en dat ook water is toegevoegd en in welke mate dat is gedaan. De voorzitter zal om die reden gebruik maken van zijn bevoegdheid in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep door een aanbeveling achterwege te laten. Dit geldt ook ten aanzien van Albert Heijn, nu te verwachten valt dat zij de informatie die over het product beschikbaar is binnen haar webshop in overeenstemming zal brengen met de gewijzigde samenstelling van het product en de gewijzigde verpakking. Derhalve wordt beslist als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de bestreden reclame-uitingen in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC.