a a a
 

Uitspraken

Alle uitspraken van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep vanaf 2007 vindt u hier.

Status:

Dossiernr:

2018/00828

Datum:

18-12-2018

Uitspraak:

Aanbeveling

Product/dienst:

Gezondheid

Motivatie:

Misleiding (overig)

Medium:

Digitale Marketing Communicatie

De bestreden reclame-uitingen

Het betreft een Facebookbericht en twee uitingen op de website van Beter Horen over de ‘Akoestische CR® Neuromodulatie therapie’ bij tinnitus. De uitingen luiden als volgt:

A. Facebookbericht:

“Beter Horen

Oorsuizen (of tinnitus) kent vele vormen en oorzaken, met verschillende bijpassende oplossingen. Zo helpen wij met onze Akoestische CR® Neuromodulatie therapie inmiddels 75% van de aangemelde klanten gedeeltelijk of helemaal van hun klachten af. Lees meer over deze behandeling in onze nieuwe brochure!”

B. Op de website www.beterhoren.nl, bij de veelgestelde vragen over de tinnitusbehandeling:

“Is de therapie bewezen?

Valse hoop is wel het laatste wat we mensen willen geven. Onze behandeling is uniek, maar helaas kunnen we geen garanties bieden. Toch heeft 75% van de mensen die in aanmerking kwam[en] voor onze therapie, hier baat bij gehad.”

“Wanneer is de therapie geslaagd?

De therapie is geslaagd als de tinnitusklachten beheersbaar zijn na de behandeling. Bij ruim 75% van de patiënten is hun tinnitus aanzienlijk verminderd na behandeling.”

 

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Beter Horen claimt dat de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie bij 75% van de deelnemers positieve resultaten heeft. De beweringen over het effect van de therapie worden echter niet onderbouwd met (een verwijzing naar) onderzoek. Er ontbreekt een referentie naar een (wetenschappelijke) bron. Klaagster heeft zelf een kort literatuuronderzoek gedaan in PubMed, waarbij zij geen onderbouwing heeft gevonden voor de claim van Beter Horen. Klaagster geeft een opsomming van de resultaten van haar literatuuronderzoek. Zij wijst daarbij onder andere op een review (overzichtsartikel) van Wegger, Ovesen en Larsen uit 2017, waarin acht studies zijn betrokken. De conclusie van de review is dat er onvoldoende bewijs is voor de effectiviteit van CR Neuromodulation als behandeling bij tinnitus. Als bezwaar tegen  een onderzoek van Wurzer en Hauptmann uit 2018 geldt volgens klaagster dat dit methodologisch zwak van opzet is, nu de groep bestond uit 25 deelnemers zonder dat er een controlegroep was die een placebo of ‘gebruikelijke zorg’ ontving. Omdat er bij tinnitus ook zonder behandeling vaak een fluctuatie in de klachten is, kan een placebo-effect dan niet worden uitgesloten.

Klaagster vindt de reclame van Beter Horen misleidend. Zij maakt hiertegen bezwaar, gezien de radeloosheid van een deel van de mensen met tinnitus, en de hoge kosten van de tinnitusbehandeling (€ 3350,-) die niet door ziektekostenverzekeraars vergoed worden.

 

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

De Akoestische CR® Neuromodulatie therapie wordt sinds 2014 door Beter Horen toegepast. De behandeling is ontwikkeld door Prof. Dr. Tass (‘Counteracting tinnitus by acoustic coordinated reset Neuromodulation’, Tass et al., 2012). In deze (overgelegde) publicatie is te lezen dat de TQ-score bij 75% van de behandelde patiënten een verbetering van 6 punten of meer laat zien, wat staat voor een ‘verbetering van de kwaliteit van leven’. Ieder half jaar worden de resultaten van patiënten anoniem gerapporteerd en geanalyseerd aan de hand van de ingevulde vragenlijsten (TQ, THI en VAS). In maart 2017 is een uitgebreide analyse gemaakt van de resultaten onder patiënten van Beter Horen, afgezet tegen de resultaten van het onderzoek van Tass. Uit deze analyse en uit alle rapportages gedurende de afgelopen jaren blijkt een consistent beeld, namelijk dat bij 75% van de patiënten de tinnitus na het doorlopen van de therapie aanzienlijk is verminderd. Ten slotte verwijst Beter Horen ter onderbouwing van haar claim naar de (overgelegde) klinische studie van Hauptmann et al. uit 2015. Ook hierin wordt geconcludeerd dat de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie een statistische en significante reductie van de tinnitus teweegbrengt, aldus Beter Horen.

Beter Horen stelt zich te realiseren dat de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie voor velen een laatste strohalm is in de strijd tegen tinnitus. Beter Horen hanteert om die reden voorafgaand aan, tijdens en bij afbouw van de therapie een zorgvuldige procedure. De gevolgde procedure is in het verweer toegelicht. De communicatie rondom de therapie is duidelijk en open., Op verzoek van de patiënt stelt Beter Horen alle gewenste informatie en/of onderzoeksresultaten met betrekking tot de therapie beschikbaar.

 

De mondelinge behandeling

Partijen hebben hun standpunten nader toegelicht.

Klaagster heeft daarbij opgemerkt, in reactie op het verweer, dat twee van de door Beter Horen overgelegde studies ook zijn betrokken in het review-artikel van Wegger et al. uit 2017, waarin is geconcludeerd dat onvoldoende bewijs bestaat voor de werkzaamheid van de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie. Verder heeft klaagster aangevoerd dat gegevens uit routinematige monitoring in het algemeen worden beschouwd als onvoldoende bewijs voor de werkzaamheid van een behandeling, omdat niet kan worden gecontroleerd hoe de situatie geweest was indien de behandeling niet had plaatsgevonden.

Beter Horen heeft in aanvulling op haar verweer aangevoerd dat alle studies beperkingen kennen. Bij een hoortherapie is het moeilijk om tot een controle- of placebogroep te komen die dezelfde kwaliteit heeft als de groep die de behandeling krijgt. Als nadere toelichting op het in de uitingen genoemde cijfer van 75% stelt Beter Horen het volgende. Volgens een algemeen geaccepteerde methode is aan de hand van een lijst met 55 vragen vastgesteld of sprake is van tinnitus waarvoor de therapie geschikt is. Bij het begin, tijdens en aan het eind van de therapie zijn data verzameld. 35% van de deelnemers aan de therapie heeft een verbetering van de impact van de tinnitus van meer dan 6 punten ervaren (“responders”) en 40% een verbetering van meer dan 15 punten (“winners”).

Verder heeft Beter Horen desgevraagd toegelicht dat van alle mensen die zich in verband met tinnitusklachten melden bij haar Klant Contact Centrum, ongeveer 10% in aanmerking komt voor de voorlichtingssessie over de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie en deze sessie bezoekt. Van deze 10% ondergaat uiteindelijk ongeveer 1% daadwerkelijk de behandeling.

 

Het oordeel van de Commissie

1.

In de bestreden uitingen claimt Beter Horen een effectiviteit van de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie van 75%. De klacht stelt aan de orde of de uitingen wegens het geclaimde  percentage van 75% misleidend zijn. De Commissie overweegt als volgt.

2.

In de bestreden uitingen wordt stellig en zonder (verwijzing naar een) onderbouwing meegedeeld dat de therapie een (aanzienlijke) reductie van de tinnitus bij 75% van de patiënten teweegbrengt. In de uitingen staat immers: “Zo helpen wij met onze Akoestische CR® Neuromodulatie therapie inmiddels 75% van de aangemelde klanten gedeeltelijk of helemaal van hun klachten af” en “Toch heeft 75% van de mensen die in aanmerking kwam[en] voor onze therapie, hier baat bij gehad” en “Bij ruim 75% van de patiënten is hun tinnitus aanzienlijk verminderd na behandeling”.

3.

De uitingen zijn gericht op mensen met tinnitusklachten. Niet is in geschil dat tinnitus een grote impact kan hebben op de betrokkenen en hun kwaliteit van leven sterk negatief kan beïnvloeden. Het ligt daarom voor de hand dat deze doelgroep zich aangesproken voelt door de aanprijzing van een tinnitusbehandeling die volgens Beter Horen bij 75% van de deelnemers succes heeft. Naar het oordeel van de Commissie echter kan het gemiddeld lid van de doelgroep door de uitingen op het verkeerde been worden gezet, omdat het geadverteerde percentage van 75% de indruk wekt dat meer mensen met tinnitusklachten door de behandeling kunnen worden geholpen dan in werkelijkheid het geval is.

4.

In de eerste plaats geldt dat onvoldoende duidelijk wordt gemaakt op welke groep de claim van 75% precies betrekking heeft. In de uitingen wordt gesproken van 75% van zowel “aangemelde klanten”, “mensen die in aanmerking kwamen voor onze therapie” als “patiënten”. Uit de toelichting van Beter Horen ter zitting heeft de Commissie begrepen dat het succespercentage van 75% echter alleen betrekking heeft op de kleine groep patiënten (1%) die de behandeling daadwerkelijk ondergaat en die is overgebleven van de veel grotere groep mensen die zich in eerste instantie met tinnitusklachten en/of vragen over de therapie bij het Klant Contact Centrum aanmeldt. Dat komt in de uitingen onvoldoende tot uitdrukking.

5.

Verder is de Commissie van oordeel dat Beter Horen het stellig gepresenteerde, concrete percentage van 75% met voldoende objectief en deugdelijk bewijs dient te onderbouwen. Hierin is Beter Horen niet geslaagd. De Commissie acht door klaagster voldoende aannemelijk gemaakt dat de opzet en de resultaten van de door Beter Horen aangehaalde onderzoeken onvoldoende zijn om als objectieve rechtvaardiging te kunnen gelden voor de absolute claim van werkzaamheid van de Akoestische CR® Neuromodulatie therapie bij 75% van de deelnemers.

6.

Gelet op het vorenstaande gaan de uitingen door de absolute claim van 75% gepaard met onjuiste en onduidelijke informatie als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Omdat het gemiddeld lid van de doelgroep waarop de uitingen zijn gericht hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en om die reden oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Aan dit oordeel doet niet af dat Beter Horen naar haar zeggen voorafgaand aan, tijdens en bij afbouw van de therapie een zorgvuldige procedure hanteert. Naar aanleiding van de uitingen kunnen mensen met tinnitus immers het besluit nemen de therapie te willen volgen.

7.

Gelet op het vorenstaande wordt als volgt beslist.

 

De beslissing

De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

Opnieuw uitspraken zoeken

Op datum, dossiernummer, trefwoord of soort uitspraak of een combinatie van deze zoekopties.

*Verplicht in te vullen velden

Uitgebreid zoeken