De bestreden reclame-uiting

Het betreft een bericht op Facebook van adverteerder met de volgende tekst:
“Beste cliënten,
Wij merken dat men uit gemak en voor de prijs vaak medicijnen en supplementen koopt bij de supermarkt en drogist.
Wij zien echter in de praktijk dat er zeer gevaarlijke situaties ontstaan omdat er geen apothekers controle plaats vindt.
Men denkt dat een crème of een tabletje geen kwaad kan. Wij zien echter dat er dodelijke situaties ontstaan. Dit beschrijven wij ook regelmatig in onze video’s.
Daarom wilden wij ervoor zorgen dat er GEEN reden meer is voor u om uw medicijnen bij de drogist of supermarkt te halen.
Wij hebben besloten om een webshop te bouwen waar we de prijzen hebben verlaagd tot ONDER drogist/supermarkt prijzen.
Daarnaast bezorgen wij uw bestelling DEZELFDE DAG NOG voor slechts €2,95.
Afhalen is GRATIS.
Minimum bestel bedrag is slechts €5.
Maar het belangrijkste is dit:
U kunt bij uw bestelling opschrijven welke medicijnen u verder gebruikt en welke aandoeningen u heeft. Ik zal dan GRATIS controleren of uw bestelling wel veilig is voor u!
Wij zullen de komende weken en maanden steeds meer producten toevoegen aan onze webshop. Als u bepaalde producten zou willen zien in onze webshop geef dit dan ook aan ons door.
Met dit initiatief kunnen we er samen voor zorgen dat geneesmiddelen die verkrijgbaar zijn zonder recept ook veilig ingenomen kunnen worden.
Want geneesmiddelen zijn alleen goed voor ons als we daar verantwoord mee omgaan.
Wij hopen hiermee dat u voortaan uw handverkoop middelen bestelt bij de apotheek.
Want er is NIEMAND die meer weet over medicijnen dan de apotheker.
U kunt onze webshop hier bereiken:
https://www.apotheekkaaikhoflandelijk.nl/app/webshop.php
Team Apotheek Kaaikhof”

Samenvatting van de klacht

Adverteerder beweert dat het kopen van paracetamol of crèmes en dergelijke bij de supermarkt of drogist levensgevaarlijk kan zijn. Direct daarna wordt gezegd dat mensen daarom hun paracetamol bij de apotheek van adverteerder moeten kopen.
Klager heeft aan adverteerder gevraagd om bewijs dat het levensgevaarlijk is om paracetamol en dergelijke bij de supermarkt of drogist te kopen. Hierop heeft adverteerder klager verwezen naar een video op zijn YouTube-kanaal waarin hij uitlegt dat het kopen van een crème bij een supermarkt of drogist kopen levensgevaarlijk is. Adverteerder kwam niet met een wetenschappelijk rapport, onderzoek of onafhankelijk journalistiek artikel.
Klager vindt het onacceptabel om geld te verdienen door met onjuiste informatie mensen bang te maken. Bovendien heeft een apotheek een extra verantwoordelijkheid om eerlijk te zijn.

Samenvatting van het verweer

Adverteerder herinnert zich dat iemand zich op Facebook afvroeg of de onderhavige reclame wel is toegestaan, waarop adverteerder via de chat uitleg heeft gegeven. Kennelijk begrijpt de betreffende persoon niet wat wel en niet mag en wat het verschil in expertise is tussen een apotheker en een drogist.  Onder verwijzing naar een bij het verweer overgelegd screenshot van de website van de Stichting Reclame Code stelt adverteerder dat blijkens dat screenshot mag worden gezegd dat korting wordt gegeven op het gehele assortiment. Adverteerder heeft de prijzen in het gehele assortiment verlaagd.
Daarnaast is er geen sprake van reclame voor geneesmiddelen, maar voor de service die de apotheek levert. Een apotheker heeft meer kennis over medicijnen dan een drogist en adverteerder wil een aantrekkelijke service aanbieden waarbij men:
– minder geld kwijt is;
– dezelfde dag gratis bezorgd kan krijgen en
– een gratis apothekerscontrole kan krijgen als via de webshop wordt besteld.
Adverteerder wil hiermee veilig medicijngebruik via de apotheek (met apothekerscontrole) bevorderen.
Klager vroeg adverteerder naar een voorbeeld van een geval waarin geneesmiddelen levensgevaarlijk kunnen zijn. In reactie daarop stuurde adverteerder aan klager een (in het verweerschrift genoemde) link naar YouTube. Vervolgens vroeg klager aan adverteerder hoe paracetamol gevaarlijk kan zijn. Adverteerder antwoordde dat paracetamol gevaarlijk kan zijn bij patiënten met een leverfunctiestoornis. Over die data beschikt de drogist niet, terwijl adverteerder als apotheek wel de bloed- en orgaanfunctiewaarden van haar patiënten kent. Bovendien heeft adverteerder korte lijnen met de (huis)artsen voor eventueel overleg. Adverteerder vertelde klager ook dat het voor een apotheek financieel niet interessant is om handverkoop middelen te verkopen; deze verkoop bedraagt slechts 5% van de omzet. Adverteerder beoogt vooral iedereen bewust te maken van de risico’s van medicatie. 

Het oordeel van de voorzitter

De voorzitter begrijpt de klacht in die zin, dat de bestreden reclame-uiting zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De voorzitter oordeelt hierover als volgt.
Zij stelt voorop dat in de bestreden uiting, anders dan de formulering van de klacht doet vermoeden, niet wordt gesproken over “paracetamol”, maar over “een crème of tabletje” en over “medicijnen en supplementen”, “geneesmiddelen” en “handverkoop middelen”. Volgens het verweer heeft adverteerder desgevraagd, naar aanleiding van een uiting op YouTube, aan klager  meegedeeld dat het gebruik van paracetamol gevaarlijk kan zijn voor patiënten met een leverfunctiestoornis. Dit laatste is door klager overigens niet weersproken.
De voorzitter begrijpt het verweer aldus dat paracetamol volgens adverteerder een voorbeeld is van een geneesmiddel dat bij gebruik door bepaalde patiënten tot “zeer gevaarlijke situaties” of  “dodelijke situaties” kan leiden, indien er geen apothekerscontrole plaats vindt, zoals bij verkoop via supermarkt of drogist. De voorzitter kan zich voorstellen dat adverteerder onverstandig geneesmiddelengebruik zoveel mogelijk wil voorkomen en in dit verband een service vanuit zijn apotheek aanbiedt. Door de wijze waarop in de bestreden uiting op deze service wordt gewezen, wordt echter zonder te rechtvaardigen redenen geappelleerd aan gevoelens van angst als bedoeld in artikel 6 NRC. De voorzitter overweegt hiertoe het volgende.
Zij acht het niet onaannemelijk dat er in bepaalde gevallen gevaarlijke situaties kunnen ontstaan door het gebruik van vrij verkrijgbare geneesmiddelen, zonder apothekerscontrole, maar in het onderhavige bericht op Facebook wordt een beeld geschetst alsof het in het algemeen weinig verantwoord is om medicijnen en supplementen bij de drogist of supermarkt te kopen. Zo wordt zonder een duidelijke nadere toelichting gewezen op “zeer gevaarlijke situaties” en “dodelijke situaties”. Verder wordt gezegd: “Daarom wilden wij ervoor zorgen dat er GEEN reden meer is voor u om uw medicijnen bij de drogist of supermarkt te halen”. Ook wordt gesteld: “Met dit initiatief kunnen we er samen voor zorgen dat geneesmiddelen die verkrijgbaar zijn zonder recept ook veilig ingenomen kunnen worden”, alsof dit zonder apothekerscontrole in het algemeen niet kan.
Het aldus gegeven, ongunstige beeld van aan- en verkoop van vrij verkrijgbare geneesmiddelen via de drogist of supermarkt acht de voorzitter niet gerechtvaardigd. Daarbij neemt de voorzitter mede in aanmerking dat de gebruiker van vrij verkrijgbare geneesmiddelen kan worden geacht voor gebruik de bijsluiter te lezen.       
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de voorzitter

De voorzitter acht de uiting in strijd met artikel 6 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.