De bestreden reclame-uiting
Het betreft een radiocommercial van Vandenbron waarin, voor zover hier relevant, wordt gezegd:
“Weet jij waar je energie vandaan komt? En hoe groen die is? Ik wel. Bij VandeBron verkopen ze alleen echt duurzame energie van Nederlandse bodem. En kies je zelf van wie je energie koopt. Zo weet je precies waar je energie vandaan komt en waar je geld naartoe gaat.”
Samenvatting van de klacht en de nadere toelichting door klager
De bewering in de reclame dat de klant precies de herkomst van de geleverde energie weet en dat deze gegarandeerd “groen” is, kan niet worden waargemaakt. Aangezien het elektriciteitsnet op elk moment in evenwicht moet zijn en de opbrengst van zonnepanelen en windmolens sterk fluctueert, moet door andere bronnen via het koppelnet bijgeleverd worden. Adverteerder doet zich ten onrechte voor als leverancier. Ten gevolge van wetgeving zijn alle energiebedrijven gesplitst in een opwekking-, transport- en verkoopbedrijf die onafhankelijk van elkaar opereren. De consument kan niet rechtstreeks met de energieproducent onderhandelen. De stelling dat de consument rechtstreeks bij de producent afneemt is niets meer dan een juridische fictie. De herkomst van elektrische energie is voor de afnemer niet traceerbaar. De frase in de radioreclame “dan weet je precies waar je energie vandaan komt” is daarom onwaar en misleidend. Hoe en op welke grond de Commissie heeft geoordeeld dat het algemeen bekend is dat elektriciteit in Nederland via één net wordt geleverd, is voor klager met 30 jaar ervaring als docent in dit vakgebied een volslagen raadsel. De gemiddelde consument heeft geen enkel idee van de inrichting en werking van energie- of telecommunicatienetwerken en laat zich van alles en nog wat op de mouw spelden. Voorts wordt stroom niet op het net gezet, maar pas geleverd op het moment dat er gevraagd wordt. De uiting wekt wel degelijk de suggestie dat men uitsluitend energie van een vooraf bepaalde producent afneemt. Nu dit onmogelijk is, is de reclame vergaand misleidend.
De reactie van adverteerder
Adverteerder volstaat met mee te delen dat zij het standpunt van het secretariaat onderschrijft.
Het oordeel van de voorzitter
1) Volgens het in Nederland geldende systeem wordt alle stroom, zowel groene als grijze, via één elektriciteitsnet geleverd. Een energieleverancier mag desondanks stroom specifiek als groene stroom aanprijzen indien hij door middel van Garanties van Oorsprong kan aantonen dat de door hem aan het net toegevoegde energie is opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Een Garantie van Oorsprong is een digitaal certificaat waarmee bewezen wordt dat stroom op een groene manier is opgewekt. De Commissie heeft al meermalen geoordeeld dat de gemiddelde consument ermee bekend is dat zowel grijze als groene stroom via hetzelfde elektriciteitsnet aan verbruikers wordt geleverd. Er is immers slechts één netwerk en dit kan de gemiddelde consument niet ontgaan. De consument wordt daarom geacht de mededeling dat adverteerder groene stroom levert zo te begrijpen dat sprake is van een constructie die erop neerkomt dat hij via het elektriciteitsnet ‘groene’ stroom geleverd krijgt, en wel doordat adverteerder evenveel groene stroom aan het elektriciteitsnet levert als de klant jaarlijks verbruikt. In dat geval kan per saldo worden gezegd dat de klant daadwerkelijk groene stroom geleverd krijgt. Indien dat in de reclame aldus wordt verwoord dat adverteerder groene stroom levert, dient dat als een gangbare en legitieme reclamepraktijk te worden beschouwd.
2) De voorzitter ziet geen aanleiding om eraan te twijfelen dat adverteerder de claim dat zij alleen energie verkoopt die duurzaam op Nederlandse bodem is opgewekt waarmaakt, en dat men daarbij overeenkomstig het voorgaande kan kiezen voor een specifieke leverancier waarvan men geacht wordt de stroom af te nemen via het elektriciteitsnet. Dat klager deze constructie onjuist vindt, kan niet tot het oordeel leiden dat de reclame-uiting zelf onjuist is. Daarbij merkt de voorzitter op dat klager blijkbaar met specialistische kennis de uiting bekijkt. Er dient echter te worden uitgegaan van een gemiddelde – dat wil zeggen redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende – consument. Voor deze consument dient de uiting niet misleidend te worden geacht nu op basis van de hiervoor genoemde constructie kan worden gezegd dat de consument daadwerkelijk groene stroom van een specifieke producent afneemt. Om die reden beslist de voorzitter als volgt.
De beslissing van de voorzitter
Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.