De bestreden reclame-uitingen

Het betreft de verpakkingen van “W.K Kellogg Crunchy Muesli Abrikoos en Pompoenpitten” en “W.K Kellogg Crunchy Muesli Amandelen, Cashew en Cocos”, alsmede de webshop van Jumbo waarin deze producten worden aangeboden, telkens voor zover de claim “zonder toegevoegde suiker(s)” wordt gebruikt. In de ingrediëntenlijst van de producten staat dat deze voor 14% respectievelijk 15% uit “Dadelpasta” bestaan.

De klacht

Foodwatch stelt, samengevat, dat de claim over het ontbreken van toegevoegde suiker(s) een voedingsclaim is in de zin van Verordening (EU) nr. 1924/2006 (hierna: de Claimsverordening). Deze claim is toegestaan als aan een product geen mono- of disacchariden of andere vanwege hun zoetkracht gebruikte levensmiddelen zijn toegevoegd. Foodwatch verwijst daarbij naar de beslissing in dossier 2015/00350. De dadelpasta is in de onderhavige producten onmiskenbaar gebruikt vanwege de zoetkracht. Dadel maakt in beide gevallen geen onderdeel uit van de naam van het product en is niet op de voorkant van het etiket zichtbaar. Een aanzienlijk deel van het niet verwaarloosbare suikergehalte van 12 en 16 g per 100 g aan suikers is afkomstig van de dadelpasta. Om die reden is de claim “zonder toegevoegde suiker(s)” in beide uitingen niet in overeenstemming met de eisen waaronder bedoelde voedingsclaim gebruikt mag worden, waardoor de uitingen in strijd zijn met artikel 8 lid 1 Claimsverordening. Nu de consument niet eerlijk wordt voorgelicht en misleid, zijn de uitingen in strijd met de artikelen 2, 7 en 8 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Het verweer van Kellogg’s

Voor de betrokken producten geldt dat de dadelpasta niet is gebruikt vanwege zijn zoetkracht. De eerste functie van de dadelpasta is het binden van de granen en andere ingrediënten tot de clusters krokante muesli die de consument verwacht. Zonder dadelpasta zou het product uit elkaar vallen, zoals blijkt uit de door Kellogg’s overgelegde foto’s. De dadelpasta bevat suiker, maar dit wordt duidelijk aangegeven in de ingrediëntenlijsten. Op de verpakkingen staat bovendien: “Dit product bevat van nature aanwezige suikers”.

De reactie van Jumbo

Jumbo heeft vastgesteld dat de klacht doel treft. De voedingsclaim is inmiddels van haar website verwijderd, zodat van een onjuiste informatievoorziening geen sprake meer is, Jumbo legt screenshots over waaruit de gewijzigde website blijkt. Jumbo stelt overigens dat haar geen verwijt treft, omdat zij de informatie van Kellogg’s had overgenomen.

Het oordeel van de voorzitter

1)  De klacht ziet op de verpakkingen van de producten “W.K Kellogg Crunchy Muesli Abrikoos en Pompoenpitten” en “W.K Kellogg Crunchy Muesli Amandelen, Cashew en Cocos” alsmede op de wijze waarop deze producten in de webshop van Jumbo te koop worden aangeboden, waarbij de klacht is gericht tegen de mededeling “zonder toegevoegde suiker(s)”. In verband daarmee dient te worden getoetst aan het wettelijke kader voor voedingsclaims. De claim dat aan een product geen suiker is toegevoegd, is immers, zoals Foodwatch terecht stelt, een voedingsclaim in de zin van de Claimsverordening, te weten de claim ‘zonder toegevoegde suikers’. Deze claim is alleen toegestaan indien aan het product geen mono- of disacchariden of andere vanwege hun zoetkracht gebruikte levensmiddelen zijn toegevoegd.

2)  In deze zaak dient in feite de vraag te worden beantwoord of de claim ‘zonder toegevoegde suikers’ het toelaat dat de onderhavige producten voor 14% (de Crunchy muesli abrikoos en pompoenpitten) en voor 15% (de Crunchy muesli amandelen, cashew en kokos) uit het ingrediënt dadelpasta bestaan. Niet in geschil is dat dadelpasta kan worden beschouwd als een levensmiddel dat zoetkracht heeft door de suikers die het bevat, zodat toevoeging daarvan van invloed is op het suikergehalte van het product, in deze zin dat het product door deze toevoeging meer suiker bevat dan wanneer geen dadelpasta zou zijn toegevoegd. Kellogg’s stelt dat de dadelpasta niet vanwege deze zoetkracht is toegevoegd, maar voor het binden van granen en andere ingrediënten tot de clusters krokante muesli die de consument verwacht. Zonder dadelpasta zou het product uit elkaar vallen. Foodwatch daarentegen stelt dat de dadelpasta onmiskenbaar is gebruikt vanwege de zoetkracht.

3)  De voorzitter overweegt, onder verwijzing naar de gelijktijdig met deze zaak uitgesproken beslissing in dossier 2018/00621, dat de voorwaarden van de voedingsclaim ‘zonder toegevoegde suikers’ niet zonder meer in de weg staan aan het toevoegen van levensmiddelen die zoetkracht hebben, mits deze toevoeging gebeurt om andere redenen dan het zoeter maken van het product en in een mate die, gelet op onder meer de aard, samenstelling en de eigenschappen van het product, verenigbaar is te achten met de onderhavige voedingsclaim. In dat kader is van belang dat niet in geschil is dat dadelpasta een zoete substantie is door de daarin aanwezige suikers (mono- of disacchariden). Het effect van de toevoeging van de dadelpasta is dat de producten waar het hier over gaat zoeter zijn geworden. Foodwatch stelt dat een aanzienlijk deel van het suikergehalte van de onderhavige producten afkomstig is van de dadelpasta. Kellogg’s heeft dit niet weersproken. Zij heeft ook niet gesteld dat bepaalde andere ingrediënten eveneens een grote bijdrage leveren aan het totale suikergehalte van de producten. Dit suikergehalte bedraagt 12 respectievelijk 16 g per 100 g. Op grond van het voorgaande wordt ervan uitgegaan dat dit suikergehalte in belangrijke mate het gevolg is van de toevoeging van dadelpasta.

4)  De claim ‘zonder toegevoegde suikers’ verdraagt zich niet met de constatering dat een belangrijk deel van het aanzienlijke suikergehalte van beide producten het gevolg is van toevoeging van een levensmiddel (dadelpasta) dat zoetkracht heeft dankzij de daarin aanwezige mono- of disacchariden. Hierdoor wordt gehandeld in strijd met het uitgangspunt van de Claimsverordening dat de consument een hoog beschermingsniveau moet worden geboden (vgl. considerans Claimsverordening nrs. 1, 9 en 20 alsmede artikel 1 lid 1 Claimsverordening). De consument die een product koopt ten aanzien waarvan wordt geclaimd ‘zonder toegevoegde suikers’, dient erop te kunnen vertrouwen dat hij geen product koopt waaraan indirect (een vorm van) suiker is toegevoegd in een mate waardoor het product aanzienlijk zoeter wordt. De gevolgen die toevoeging van de dadelpasta op het totale suikergehalte van de producten heeft, brengen verder mee dat niet gezegd kan worden dat de toevoeging van dit ingrediënt uitsluitend gebeurt voor de structuur van de producten. Het effect van de toevoeging van de dadelpasta op het suikergehalte en daarmee op de zoetheid van het product dient op grond van het voorgaande daarvoor te groot te worden geacht. Dit impliceert dat de bestreden reclame-uitingen in strijd zijn met artikel 8 lid 1 Claimsverordening, waardoor is gehandeld in strijd met artikel 2 NRC.

5)  Jumbo heeft door middel van het overleggen van een productie aangetoond dat zij de uitingen in haar webshop inmiddels zo heeft aangepast dat niet langer wordt geclaimd dat aan de onderhavige producten geen suikers zijn toegevoegd. Gelet hierop zal de voorzitter ten aanzien van Jumbo gebruik maken van zijn bevoegdheid als bedoeld in artikel 12 lid 5 van het Reglement van de Reclame Code Commissie en het College van Beroep, zodat ten aanzien van haar een aanbeveling achterwege blijft. Derhalve wordt beslist als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uitingen in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC. De voorzitter beveelt Kellogg’s aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.