De bestreden reclame-uiting
Het betreft een videocommercial van Gazelle van 25 seconden met de titel: “Niets rijdt als een Gazelle”. Eerst verschijnt de mededeling “Niets rijdt als een Gazelle” in beeld en vervolgens komen de volgende mededelingen in beeld “niets rijdt sneller”, “niets rijdt schoner”, “niets rijdt leuker”. Ondertussen zijn achtereenvolgens korte beelden te zien van verschillende fietsers op verschillende momenten, waaronder een man op de fiets, een klein jongetje op een houten loopfiets, een man terwijl hij van een heuvel fietst, een oudere man en vrouw op de fiets, een persoon op een elektrische fiets die tussen een file van stilstaande auto’s door rijdt, een vrouw lachend met twee kinderen op de fiets en verschillende (jonge) mensen op de fiets. De video wordt afgesloten met een beeld van het logo van Gazelle met de tekst: “Niets rijdt als een Gazelle”.
De klacht
De mededeling “niets rijdt schoner” is volgens klager niet waar. Een elektrische fiets verbruikt stroom die opgewekt moet worden. Het opwekken van stroom gebeurt voor het merendeel nog steeds door zwaar vervuilende kolen, eventueel kernenergie met zijn afval of anders door ‘groene stroom’, waarvan de productie in de meeste gevallen ook nog steeds omstreden en milieuvervuilend is. De mededeling “niets rijdt schoner” is volgens klager in ieder geval niet juist omdat een reguliere fiets zonder elektrische motor sowieso schoner rijdt dan een fiets met een elektrische motor. Klager maakt bezwaar tegen de uiting nu daarin wordt gedaan alsof een elektrische fiets de schoonste oplossing is, terwijl dit niet waar is.
Het verweer
In de video sluiten de teksten aan bij het beeld dat men ziet. Zo sluit “niets rijdt schoner” aan op het beeld van een forens die op haar fiets tussen (forensen in) auto’s door rijdt. In een ander shot met de tekst “niets rijdt leuker” zien we bijvoorbeeld een moeder met lachende kinderen fietsen. Bij het beeld “niets rijdt schoner” maakt adverteerder de vergelijking met de forens in de auto en niet met andere fietsen en/of fietsers. Op de fiets naar het werk is immers schoner dan met de auto.
Daarbij is het volgens adverteerder zo dat binnen reclame een bepaalde mate van overdrijving geaccepteerd wordt en gebruikelijk is.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van Gazelle is gehandhaafd en nader toegelicht. Voor zover nodig wordt op hetgeen ter zitting is aangevoerd ingegaan in het hierna volgende oordeel.
Het oordeel van de Commissie
1. De klacht is gericht tegen een videocommercial van Gazelle waarin diverse fietsen worden aangeprezen. De Commissie vat de klacht aldus op dat klager in het bijzonder bezwaar maakt tegen de mededeling “niets rijdt schoner” terwijl een persoon op de elektrische fiets in beeld is, nu deze mededeling volgens klager niet juist is. De Commissie overweegt als volgt.
2. Bij de vraag of een reclame-uiting misleidend is, dient te worden uitgegaan van de totale uiting en de context waarin mededelingen worden gedaan. De televisiecommercial vestigt door middel van beeld, tekst en muziek de aandacht op verschillende personen op de fiets op verschillende momenten. Deze momenten gaan gepaard met verschillende mededelingen. Een van deze momenten is het beeld van een persoon op een elektrische fiets die tussen een file van stilstaande auto’s door rijdt, met daarbij de mededeling: “niets rijdt schoner”.
3. De Commissie is van oordeel dat de mededeling “niets rijdt schoner” in de bestreden uiting moet worden aangemerkt als een milieuclaim in de zin van artikel 1 van de Milieu Reclame Code (MRC), nu met deze mededeling wordt gerefereerd aan milieuaspecten die verbonden zijn aan het gebruik van de elektrische fiets. Daarbij is van belang dat op grond van artikel 2 MRC milieuclaims geen mededelingen of suggesties mogen bevatten waardoor de consument misleid kan worden over milieuaspecten van het aangeprezen product. Om te voorkomen dat de consument in verwarring wordt gebracht over de milieuvoordelen van de aangeprezen fiets, moet daarover in de uiting juiste en duidelijke informatie worden verstrekt. Naar het oordeel van de Commissie is dat in de bestreden uiting niet het geval.
4. Adverteerder heeft aangevoerd dat bij de mededeling “niets rijdt schoner” door het bijbehorende beeld van een persoon op een elektrische fiets die tussen een file van stilstaande auto’s door rijdt, de vergelijking wordt gemaakt tussen de forens op de elektrische fiets en de forens in de auto. Het is tenslotte schoner om met de (elektrische) fiets naar werk te gaan dan met de auto, aldus adverteerder. Indien en voor zover de invulling van de mededeling “niets rijdt schoner” ziet op deze door adverteerder aangehaalde vergelijking, te weten tussen de elektrische fiets en de auto, is de Commissie van oordeel dat deze (indirecte) invulling van de mededeling onvoldoende uit de uiting blijkt. Dat volgens adverteerder voorts sprake is van een (gebruikelijke) overdrijving doet aan het voorgaande niet af, nu geen sprake is van een onmiskenbare overdrijving. Door de combinatie van het beeld van de fietser op een elektrische fiets die tussen een file van stilstaande auto’s door rijdt met daarbij in beeld de mededeling: “niets rijdt schoner”, wordt naar het oordeel van de Commissie de indruk gewekt dat de aangeprezen elektrische fiets de schoonste oplossing is om te rijden. Hierdoor is de claim te absoluut en misleidend ten aanzien van de milieuvoordelen van de elektrische fiets. Op grond daarvan acht de Commissie de bestreden uiting in strijd met het bepaalde in artikel 2 MRC in combinatie met artikel 8.2 onder b Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor tevens oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
5. Op grond van het vorenstaande beslist de Commissie als volgt.
De beslissing van de Commissie
De Commissie acht de bestreden uiting in strijd met artikel 2 MRC en artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan niet meer op dergelijke wijze reclame te maken.