De bestreden reclame-uitingen

Het betreft:

1)   een aan klager geadresseerde mailing van 26 februari 2009 waarin onder meer staat:

      “Wilt u een eerlijke betaalrekening? Lees dan meer over de ASN Bankrekening!”

2)   de uitgave “Spaarmotief februari 2009” die bij voormelde mailing was gevoegd en waarin onder meer staat: “ASN Beleggingsfondsen de beste in 2008.”

De klacht

1)  Een bankrekening kan niet eerlijk zijn. Ook met een ASN-bankrekening kan geld aan on­gewenste organisaties of personen worden overgemaakt. Het is de vraag of een fi­nan­ciële instelling wel eerlijk kan zijn. Het moederbedrijf van adverteerder, de SNS Bank, is een on­eerlijke bank. Adverteerder heeft de afge­lopen jaren de rente heime­lijk verlaagd.

2)  Met een negatief rendement van 35,8% is de bewe­ring dat de beleggings­fondsen van adverteerder de beste in 2008 zijn volstrekt misplaatst. Adverteerder vergelijkt alleen met aandelenfondsen, maar niet met spaarrekeningen.

Beide reclame-uitingen zijn in strijd met de waarheid en misleidend.

Het verweer

De Commissie vat het verweer als volgt samen.

1)   Klanten van adverteerder weten dat adverteerder actief is op het gebied van duurzaam bankieren. Er wordt in de mailing een verband gelegd tussen de eerlijke bankrekening en het op verantwoorde wijze investe­ren van gelden door adverteerder. “Eerlijk” dient in deze con­text te worden uitgelegd en zal zo door de gemiddelde klant/consument worden begrepen.

2)   Het bewuste artikel in Spaarmotief is geen reclame in de zin van artikel 1 Neder­land­se Reclame Code (NRC). De mededeling “de beste in 2008” is gezien de marktomstan­dighe­den mogelijk niet passend, maar dit brengt nog niet mee dat het artikel misleidend of onjuist is. Er wordt in het artikel een duidelijke nuancering aangebracht doordat ook wordt ver­wezen naar fondsen van adverteerder die een positief resultaat hadden.

De repliek

De Commissie vat de repliek als volgt samen.

1)  Er dient onderscheid te worden gemaakt tussen de woorden “eerlijk” en “duurzaam”. Deze woorden hebben verschillende, subjectieve, betekenissen die niet door elkaar mogen worden ge­bruikt. Adverteerder doet dit wel, waardoor een veelheid aan interpretaties ont­staat. Adver­teerder mag de woorden “eerlijk” en “duurzaam” alleen gebruiken indien hij de betekenis en condities daarvan duidelijk maakt.

2)  Het blad Spaarmotief is reclame. De klanten van adverteerder ontvangen dit blad vijf  keer per jaar. De tekst is wervend.

De mondelinge behandeling

Adverteerder licht zijn standpunt nader toe. De woorden “eerlijke betaalrekening” zijn een ver­wijzing naar www.eerlijkebankwijzer.nl.

Het oordeel van de Commissie

Ten aanzien van de woorden
“eerlijke betaalrekening” in de mailing

a)  De Commissie stelt voorop dat de mailing waarin de genoemde woorden staan uitsluitend aan klan­ten van adverteerder is gericht. Deze reclame is derhalve gericht op een bepaalde groep consumenten. Beoordeeld dient te worden of het gemiddelde lid van die groep door het gebruik van de woorden “eerlijke betaalrekening” wordt misleid. Van belang daarbij is dat de mailing onder meer de volgende informatie bevat over de maatschappelijke keu­zes die adver­teerder stelt te maken:

“Eerlijke Bankwijzer

Maar waarschijnlijk heeft u ook rekeningen bij een of meer andere banken. Wilt u weten hoe die scoren als het gaat om duurzaamheid? Dan kunt u sinds 22 januari jl. de Eerlijke Bankwijzer raadplegen (www.eerlijkebankwijzer.nl). Deze wijzer geeft aan hoe banken scoren op de onderwerpen natuur, klimaat, mensenrechten, wapens, corruptie en betrouwbaarheid.

Betalen met idealen via de ASN Bankrekening

De Eerlijke Bankwijzer is duidelijk: de meeste grote banken halen een lage score, maar de ASN Bank komt er goed uit. (…)”

b)  Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde klant van adverteerder, die geacht moet worden op de hoogte te zijn van de maatschappelijke doelstellingen van adverteerder, de­ hier geciteerde mededelingen op­vatten als een specifieke invulling van de woorden “eer­lijke betaalreke­ning”. Uit de toe­lichting blijkt dat adverteerder met deze woorden be­doelt te ver­wijzen naar de Eer­lijke Bank­wijzer. Adverteerder licht in de mailing toe op welke aspecten banken met de Eerlijke Bankwijzer met elkaar kunnen worden vergeleken, te weten natuur, kli­maat, men­senrechten, wa­pens, corruptie en betrouwbaarheid. De Commis­sie is van oor­deel dat adverteerder aldus voldoende duidelijk heeft gemaakt welke specifieke invul­ling hij geeft aan de woor­den “eerlijke be­taalre­ke­ning”. Gelet hierop is geen sprake van misleiding.

Ten aanzien van de mededeling
“ASN Beleggingsfondsen de beste in 2008”

c)  Naar het oordeel van de Commissie dient het desbetreffende artikel in Spaarmotief (een eigen uitgave van adverteerder) als re­clame in de zin van artikel 1 NRC te worden aange­merkt. De mededeling in het artikel dat de beleg­gings­fondsen van adverteerder in 2008 het best hebben gepres­teerd, is naar het oor­deel van de Commissie onmiskenbaar aanprijzend van aard en gericht op een algemeen publiek.

d)  Volgens klager is het wegens de marktomstandigheden ongepast om in een reclame-uiting te zeggen dat de beleggingsfondsen van adverteerder “de beste in 2008” zijn. De Com­missie is van oordeel dat deze stelling niet tot een aanbeveling kan leiden. Het staat een adverteerder vrij zijn product als beste aan te prijzen indien deze aanprijzing objec­tief juist is. Aangaande het laatste is van belang dat de fondsen van adverteerder dienen te worden ver­gele­ken met andere vergelijkbare, duurzame, aandelenfond­sen. Uit het artikel in Spaarmotief blijkt welke fondsen van adverteerder het betreft en welke resultaten deze hebben behaald. Voorts wordt in het artikel verwezen naar de web­site van adverteerder waar meer informatie over de vergelijking staat. Ook wordt de bron van de informatie genoemd, te weten Morning­star, dat volgens adverteerder wereldwijd onder­zoek doet naar beleggingsfondsen. Niet ge­bleken is dat andere vergelijkbare duurzame aandelenfondsen beter hebben gepresteerd dan die van adverteerder. Op grond hiervan kan de hier bedoelde mede­deling niet onjuist of misleidend worden geacht. De klacht kan derhalve niet slagen.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.

College van Beroep:

De grieven

Deze kunnen als volgt worden samengevat. 

Anders dan waar de Commissie in haar oordeel vanuit gaat, is voor de klacht niet van belang dat de storting uitsluitend via een machtiging tot automatische incasso kan plaatsvinden. Ook de overweging van de Commissie “Voorts kan niet worden gezegd dat adverteerder door deze voorwaarde afhankelijk is van andere banken” houdt geen verband met de klacht.

De klacht luidt dat storting alleen mogelijk is via een derde, dat wil zeggen een andere bankrekening. In dat geval is de ASN Bank niet meer onafhankelijk. Immers:

a.      zij doet ook zaken via een bank die wel beklagenswaardige investeringen doet en

b.      door de binding die ontstaat via een indirecte storting vanuit een dergelijke derde bank, maakt ASN Bank zich mede schuldig aan de misstand, in die zin dat ASN Bank dubieuze investeringen van die derde bank ondersteunt.   

Het antwoord in appel 

Een werkgever of uitkeringsinstantie kan geen storting doen zonder gebruik te maken van een bankrekening. Al het betalingsverkeer, inclusief een “storting vanuit de directe loonbron”, verloopt via een andere bankrekening. De herkomst van de storting (de werkgever of uitkeringsinstantie, dan wel de betreffende dienstverlener) doet nimmer af aan de wijze waarop ASN Bank het ontvangen bedrag zal investeren.

De repliek

Appellant heeft zijn standpunt nader toegelicht.          

Het oordeel van het College

1.

Het feit dat een storting in het kader van de rekeningvorm ASN Ideaalsparen plaatsvindt vanuit een andere bankrekening, betekent niet dat de gewraakte uitingen misleidend zouden zijn.  

2.

In de radioreclame, waarvan de volledige tekst als bijlage 2 aan deze uitspraak is gehecht, vestigt de ASN Bank er -voor zover voor de klacht van belang- de aandacht op dat zij “alleen verantwoorde zaken” doet “met uw geld”. Zo wordt gezegd:

“Bovendien laat u uw geld met kracht werken voor een schoner milieu en betere

 gezondheidszorg.

 En juist tegen kinderarbeid en wapenindustrie”.  

3.

Ook in de door geïntimeerde overgelegde folder met de aanhef “Voor de wereld van morgen” wordt ingegaan op -kort samengevat- verantwoord beleggen door ASN Bank.

4.

Dat een storting op een rekening in het kader van ASN Ideaalsparen plaatsvindt vanuit een andere rekening, betekent niet dat ASN Bank gelden, die op eerstbedoelde rekening zijn gestort, niet verantwoord zou investeren.

5.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.   

De beslissing

Het College bevestigt de beslissing van de Commissie.