De bestreden reclame-uiting

Het betreft een zogenaamde “mini” advertentie in de Provinciale Zeeuwse Courant van 18 april 2009, waarin staat: “KANKER? Wij sturen u gratis info over spectaculaire genezings­gevallen als u ons uw emailadres toezend naar: manukapromotor@gmail.com (…)”

De klacht

1)   Het is niet duidelijk wie de adverteerder is. Alleen een e-mailadres is niet voldoende.

2)   Door in de advertentie als “manukapromotor” informatie te beloven over spectaculaire genezingsgevallen, wekt adverteerder de indruk dat manuka-producten kanker kunnen ge­nezen. Over dat laatste is echter niets bekend. Er zijn geen medische publicaties waaruit blijkt dat manuka kanker kan genezen.

3)  De advertentie is bovendien angstaanjagend. Kankerpatiënten zijn vaak zo wanhopig dat ze op dit soort advertenties reageren en zelfs tegen beter weten in het aangeprezen product gebrui­ken in plaats van een wel werkzame behandeling te ondergaan. Dit is gevaarlijk.

Het verweer

Adverteerder legt de stukken over waarnaar in de advertentie wordt verwezen en beschouwt de klacht daarmee als afgedaan. De klacht is ook niet onderbouwd.

De repliek

Er zijn geen goed gedocumenteerde gevallen van genezing van kanker door het gebruik van manuka honing. De verklaringen van de patiënten worden niet ondersteund door verklarin­gen van de behandelende artsen. De advertentie is daarom misleidend.

De dupliek

1)   In veel kleine advertenties wordt volstaan met te verwijzen naar een web­site, e-mail­adres of een telefoonnummer teneinde de consument uit te nodigen verdere informatie in te winnen.

2)   In de advertentie wordt niet beweerd dat manuka zonder meer kanker zou genezen. Ad­verteerder wijst slechts op spectaculaire genezingsgevallen alsmede op de gunstige re­sul­ta­ten en ervaringen die topspecialisten en wereldberoemde wetenschappers inmiddels met de­ze honing hebben bereikt. Voorts wijst adverteerder op de link die er zou kunnen zijn tussen het wetenschappelijk bewezen middel tegen kanker methylglyoxal/MGO en de in Manuka Honey in hoge mate aanwezige MGO.

Het oordeel van de Commissie

a)  Klaagster stelt dat niet duidelijk is wie de adverteerder is, nu in de advertentie slechts een e-mailadres wordt genoemd. Dit onderdeel van de klacht kan niet slagen. Adverteerder stelt dat het bij advertenties als de onderhavige (uiterst summiere ad­ver­tenties ter grootte van één kleine kolom) een gangbare handelspraktijk is dat wordt volstaan met het noemen van een website, telefoonnummer of e-mailadres. Deze han­delspraktijk kan niet mis­leidend worden geacht, nu is voorzien in de mogelijkheid voor de consument om de iden­titeit van ad­verteer­der op te vragen. In casu kan daarvoor gebruik worden gemaakt van het in de adver­tentie genoemde e-mailadres.

b)  Aange­zien in het e-mailadres het woord “manukapromotor” staat, zal naar het oordeel van de Com­missie de gemiddelde con­sument de advertentie in verband met de mededeling dat er bij kanker sprake is van spectaculaire genezingsgevallen, opvatten als een aanprijzing van Manu­ka (een soort honing) bij kanker. Ook indien de adver­tentie los wordt gezien van het infor­ma­tiepakket dat ad­verteerder op verzoek aan de consu­ment toezendt, is derhalve sprake van een aanprijzing van Manuka. Nu de klacht zich spe­cifiek tegen de advertentie richt, zal de Commissie beoor­delen of deze misleidende reclame voor Manuka bevat.

c)  Ad­verteerder biedt in de advertentie aan om informatie toe te zen­den over spectaculaire ge­ne­zingsgevallen bij kanker. Klaagster stelt dat er geen bewijs is van spectaculaire gene­zingen bij kanker door Manuka. Er zijn bij het ver­weer­schrift wel verklaringen van pa­tiënten overge­legd (naar de Commissie begrijpt maken deze verkla­ringen deel uit van het informa­tiepakket dat adver­teerder toezendt aan personen die op de advertentie reageren, welk pak­ket op pagina 33 ook een bestelformulier bevat om bij IBN B.V. Manuka Honey te bestellen), maar die verklaringen worden vol­gens klaagster niet ondersteund door verklaringen van de behan­de­lende artsen.

d)  Gelet op het voorgaande lag het op de weg van adverteerder om te stellen en te onder­bouwen dat volgens de betrokken artsen patiënten die Manuka gebruikten op spectaculaire wijze van kanker zijn genezen. Adverteerder heeft dit nagelaten. Op grond hiervan heeft ad­ver­teer­der naar het oor­deel van de Commissie onvoldoende aan­nemelijk gemaakt dat pa­tiënten die Manuka gebruikten op spectaculaire wijze van kanker zijn genezen. Dit impliceert dat de adver­ten­tie onjuiste informatie bevat over de van het pro­duct te verwachten resultaten als be­doeld in artikel 8.2 onder b Nederlandse Reclame Code (NRC). Het betreft hier een van de voornaamste ken­merken van het pro­duct. Voorts is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, te weten de aankoop van Manuka in de onjuiste veronder­stelling dat anderen die dit pro­duct gebruikten op spectaculaire wijze van kanker zijn genezen. Om die reden zijn de mede­delingen in de advertentie over die genezingen mislei­dend en daar­door on­eerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

e)  Niet kan echter worden geoordeeld dat in de uiting wordt geappelleerd aan gevoe­lens van angst. Evenmin kan worden gezegd dat de uiting een bedreiging vormt voor de volks­gezondheid. In zoverre treft de klacht geen doel.

De beslissing

Op grond van hetgeen hiervoor onder b), c) en d) is vermeld, acht de Commissie het artikel in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.

De Commissie wijst de klacht voor het overige af.