De bestreden reclame-uitingen

Het betreft een radioreclame en een uiting op adverteerders website www.hivos.nl.

waarin c.q. waarop gezegd wordt: “Energiebesparing hier scheelt rampen daar.”

In de radioreclame wordt voorts onder meer gezegd:

“(…) dankt je hartelijk voor het minder lang douchen.

(…)

Wij delen één wereld en hoe minder energie wij hier verbruiken, hoe minder droogtes, overstromingen en mislukte oogsten daar.

(…)

Energiebesparing hier scheelt rampen daar”.

De klacht

De zinsnede “Energiebesparing hier scheelt rampen daar” suggereert dat er een (direct) verband bestaat tussen klagers energieverbruik en natuurrampen elders, met name in derdewereldlanden. Een wetenschappelijke basis voor de suggestie dat klagers gedrag van invloed is op (natuur)rampen elders, gaat te ver.

Deze mededeling is in strijd met de waarheid en derhalve met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Tevens wordt geappelleerd aan angst (mede) verantwoordelijk te zijn voor (natuur)rampen elders, op grond waarvan de uiting is strijd is met artikel 6 NRC.

Het verweer

Doel van de campagne is om het Nederlandse publiek bewuster te maken van de gevolgen van klimaatverandering in ontwikkelingslanden en van het verband tussen energieverbruik hier en klimaatverandering daar.

Adverteerder stelt voorts, kort samengevat, dat in Nederland en andere rijke landen veel energie wordt verbruikt, waardoor de uitstoot van het broeikasgas CO2 in deze landen groot is. Zo veroorzaakt een Nederlander ongeveer 100 keer meer CO2-uitstoot dan 

een inwoner van Tanzania. De steeds verder stijgende concentratie broeikasgassen in de atmosfeer veroorzaakt klimaatverandering met alle gevolgen van dien voor ontwikkelingslanden. Adverteerder verwijst voor het verband tussen CO2 -uitstoot en klimaatverandering naar onderzoek, verricht door het wetenschappelijk orgaan van de Verenigde Naties, het IPCC (Intergouvernemental Panel on Climate Change).

Ook het UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) constateert dat drastische verlaging van de CO2-uitstoot nodig is om stijging van de temperatuur wereldwijd en de bijbehorende gevolgen van klimaatverandering zo klein mogelijk te houden. Om klimaatverandering tegen te gaan, is, aldus ook de Nederlandse overheid op zijn website www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/energiebesparing, onder meer energiebesparing nodig.

Gelet op het vorenstaande is de gewraakte mededeling niet in strijd met de NRC.     

Het oordeel van de Commissie

Dat, kort gezegd, de CO2-uitstoot ten gevolge van energieverbruik klimaatverandering tot gevolg heeft, is, ondanks het feit dat niet iedereen die mening is toegedaan, een breed gedragen en algemeen bekend standpunt. Adverteerder deelt dat standpunt en  vestigt daarop met deze zeer bondige zinsnede “Energiebesparing hier scheelt rampen daar”, de aandacht. Adverteerder weet zich in die opvatting gesteund door de uitkomst van internationaal algemeen bekend onderzoek, zodat hem niet met recht kan worden tegengeworpen dat een wetenschappelijke basis voor de bewuste mededeling ontbreekt.

Waar adverteerder minder lang douchen koppelt aan afname van droogtes, overstromingen en mislukte oogsten elders in de wereld, bedient hij zich onmiskenbaar van een versimpelde voorstelling van zaken en daarmee van een in reclame niet ongebruikelijke vorm van overdrijving, om duidelijk te maken dat iedereen een bijdrage kan leveren aan de in zijn ogen noodzakelijke energiebesparing.

Gelet op het vorenstaande kan niet in ernst worden geoordeeld dat in de uitingen wordt geappelleerd aan gevoelens van angst.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.