De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiereclame voor Trachitol. Daarin wordt het volgende gezegd:

“Beginnende keelpijn moet je snel aanpakken. Neem direct Trachitol, met tweevoudige werking, tegen de pijn en tegen de bacteriën die keelpijn veroorzaken. Trachitol, met tweevoudige werking. Het vermindert snel de pijn en remt de bacteriën die keelpijn veroorzaken. Trachitol, in het oranje-paarse doosje”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

In deze reclame voor Trachitol keeltabletten wordt gesuggereerd dat de belangrijkste oorzaak van keelpijn bacterieel van aard is. 90-95% van de keelinfecties is echter viraal van aard.

Volgens  klager is er sprake misleidende en onjuiste reclame/informatie.

Informatie Keuringsraad KOAG/KAG

De informatie van Keuringsraad KOAG/KAG wordt als volgt samengevat.

De betreffende tv-commercial (hierna ook: TVC) valt onder de competentie van de Keuringsraad Openlijke Aanprijzing Geneesmiddelen (KOAG). De uiting is ter preventieve toetsing aan de Keuringsraad voorgelegd, is getoetst aan de Code voor de Publieksreclame voor Geneesmiddelen (CPG) en is op 13 oktober 2016 voorzien van KOAG-nr. 4186-1016-1628.

Trachitol is een bij het CBG geregistreerd zelfzorggeneesmiddel. ln de SmPC tekst en de patiëntenbijsluiter is als indicatie vastgelegd:

4.1 Therapeutìsche indicaties (uít de SmPC)

Bij beginnende keelpijn.

1. Wat is Trachitol en waarvoor wordt het gebruikt (uit de Bijsluiter)

Trachitol is een geneesmiddel dat u kunt gebruiken bij beginnende keelpijn.

De zuigtabletten bevatten lidocaïne hydrochloride, een plaatselijk pijnstillende stof. Hierdoor wordt het keelslijmvlies minder gevoelig voor pijn. Propyl-4-hydroxybenzoaat is een bacteriegroeiremmende stof.

Hieruit volgt dat Trachitol op twee manieren werkt, pijnstillend en bacterieremmend. Dit wordt in de TVC weergegeven. De TVC maakt duidelijk wat de indicatie van Trachitol is en voldoet derhalve aan de geldende wet- en regelgeving en aan de Code Publieksreclame Geneesmiddelen (CPG).

Het verweer

Het verweer wordt als volgt samengevat.

In de bestreden uiting wordt geenszins naar voren gebracht dat bacteriën “de” belangrijkste oorzaak van keelpijn zijn. Er wordt gesteld dat 1 van de actieve ingrediënten (een bacteriegroei remmende stof) de groei van “DIE” bacteriën die keelpijn veroorzaken, remt.

Deze reclame is door de Keuringsraad KOAG-KAG op 13 oktober 2016 voorzien van goedkeurings-nummer 4186-1016-1628.

Trachitol is een door het CBG geregistreerd zelfzorggeneesmiddel onder nummer RVG 03432 voor de indicatie -Beginnende Keelpijn-.

In de NHG standaard Acute keelpijn (derde herziening) (Huisarts Wet 2015;58(8):422-9) staat onder het hoofdstuk pathogenese het volgende: ‘De oorzaak van een keelpijn betreft vermoedelijk meestal een verkoudheidsvirus en minder vaak een bacterie’.

Op de consumentenwebsite thuisarts.nl (gebaseerd op de NHG-standaarden) wordt hetzelfde gesteld.

Adverteerder beweert nergens dat keelpijn alleen door bacteriën wordt veroorzaakt of dat het de  belangrijkste oorzaak van keelpijn is. De bewering van klager dat 90-95% van de keelinfecties van virale aard is, kan adverteerder in de literatuur niet terugvinden. Graag ontvangt adverteerder de juiste referentie voor deze bewering.

E-mail van 19 december 2016 van secretariaat Stichting Reclame Code aan klager

Bij e-mail van 19 december 2016 heeft het secretariaat van de Stichting Reclame Code klager in de gelegenheid gesteld om nogmaals schriftelijk opmerkingen te maken. In de e-mail staat dat de voorzitter klager hierbij verzoekt om in zijn de reactie “gemotiveerd en gedocumenteerd in te gaan op het percentage van de keelinfecties dat viraal van aard is”.

De repliek

De repliek wordt als volgt samengevat.

In alle publicaties (onder andere Farmacotherapeutisch Kompas, NHG-standaard acute keelpijn, Wikipedia.nl) wordt duidelijk uiteengezet dat het overgrote deel van keelinfecties viraal van aard is. Hierbij lopen de percentages nogal uiteen, maar een soort van ‘ondergrens’ lijkt te liggen bij 70%, aldus klager.

Klager wijst ook op het commentaar op Trachitol, gepubliceerd door het farmacotherapeutisch kompas (www.farmacotherapeutischkompas.nl). Dat luidt:

“Het effect van zuigtabletten bij keelpijn wordt veroorzaakt door het ‘zuigen’; desinfectantia, lokaal anaesthetica en/of adstringentia dragen weinig of niets aan dit effect bij. De Commissle adviseert op farmacotherapeutische gronden Trachitol niet voor te schrijven”.

Strikt juridisch gezien, is de in de uiting gehanteerde formulering misschien toelaatbaar, maar de uiting blijft naar klagers mening voor het algemene publiek (‘de consument’) misleidend; deze wekt de suggestie dat keelklachten vaak zouden worden veroorzaakt door bacteriën, terwijl dit niet het geval is.

De dupliek

De dupliek wordt als volgt samengevat.

Klagers eerdere bewering dat tussen de 90-95% van de keelinfecties viraal van aard zou zijn wordt, is nu gereduceerd tot een ondergrens van 70%. Klager heeft nog steeds geen wetenschappelijke publicatie aangereikt, die deze percentages onderbouwt.

Adverteerder benadrukt dat zij in haar reclame voor Trachitol niet beweert dat bacteriën alleen de oorzaak van keelpijn zijn of dat bacteriën de belangrijkste oorzaak van keelpijn zijn.

Dat klager een conclusie van het Farmacotherapeutisch kompas aanhaalt, is inhoudelijk niet relevant, omdat in deze conclusie niets is vermeld over de oorzaken van keelpijn. Voor het geval hier anders over mocht worden geoordeeld, wijst adverteerder op de “Eigenschappen” zoals vermeld op de Trachitol-pagina op www.farmacotherapeutischkompas.nl, namelijk:

“Lidocaïne is een lokaal anestheticum. Propylparahydroxybenzoaat is een antisepticum met antivirale en antibacteriële eigenschappen.”

De mondelinge behandeling

Het standpunt van adverteerder is nader toegelicht.

Het oordeel van de Commissie

De klacht, zoals genuanceerd bij repliek, komt erop neer dat in de uiting wordt gesuggereerd dat keelklachten vaak worden veroorzaakt door bacteriën, hetgeen volgens klager niet het geval is.

Adverteerder heeft bij verweer gewezen op de volgende mededeling in de “NHG standaard Acute keelpijn (derde herziening) (Huisarts Wet 2015;58(8):422-9)”:

‘De oorzaak van een keelpijn betreft vermoedelijk meestal een verkoudheidsvirus en minder vaak een bacterie’.

Gelet op de klacht en voornoemde verwijzing door adverteerder naar de NHG-standaard gaat de Commissie ervan uit dat tussen partijen niet in geschil is dat keelpijn minder vaak veroorzaakt wordt door een bacterie dan door een virus. Niet duidelijk is overigens hoe deze verhouding is. De Commissie acht de door klager in dit verband genoemde percentages onvoldoende onderbouwd.

De vraag is vervolgens of in de bestreden uiting een onjuiste suggestie wordt gewekt over de mate waarin keelpijn wordt veroorzaakt door bacteriën. De Commissie beantwoordt deze vraag in negatieve zin en overweegt daartoe het volgende.

In de bewuste televisiereclame ligt geen suggestie besloten over de hoeveelheid gevallen waarin keelpijn wordt veroorzaakt door bacteriën. Verder laat de uiting de mogelijkheid open dat keelpijn ook op andere wijze dan door bacteriën kan zijn ontstaan. Ten slotte heeft klager noch betwist dat keelpijn door bacteriën kan worden veroorzaakt, noch dat Trachitol werkt tegen die desbetreffende bacteriën.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.