Omschrijving:

New York Pizza maakt door middel van televisiecommercials reclame voor het product New York Pizza. De com­mer­cials zijn in de Engelse taal. Cen­traal in de commercials staat steeds dezelfde man, die is vergezeld van ruwe per­sonen die een dreigende houding aannemen.

In een van de commercials is de man in een gesprek verwikkeld. Later blijkt dat de gesprekspartner op zijn rug op de grond ligt in een plas rode substantie. Uit de verdere context van de commercial blijkt later dat het niet om bloed, maar om tomatensaus gaat. Vervolgens slaat de man met een honkbalknuppel in op een pallet met flessen tomatensaus. In deze commer­cial zegt de man onder meer de woorden “fucking guy” en ‘fucking shit”. De commer­cial eindigt met de woorden: “damn fucking tasty”. Dergelijke woorden worden ook in een andere commercial van adverteerder gebruikt.

Over het gebezigde taalgebruik kan men twisten. De woorden “fuck”, “fucking” en “shit” zijn echter doorgedrongen in het normale taalgebruik van de Nederlandse bevolking en als zodanig opgenomen in het Van Dale woordenboek. Eerder heeft de Commissie al geoordeeld dat het woord “fuck” in een commercial niet de grens van het toelaatbare overschrijdt. Het was niet de bedoeling dat de commercials ook ’s middags zouden worden uitgezonden. In de toekomst zullen de commercials op een later tijdstip worden uitgezonden, waarbij gedacht moet worden aan 20.00 uur en later.

Het oordeel van de Commissie

Voor zover klager zich op artikel 2 van de NRC beroept, merkt de Commissie op dat zij zich bij de beoordeling van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met de goede smaak en/of het fatsoen, terughoudend opstelt, dit gelet op het subjectieve karakter van deze criteria.

De commercial wekt bij de eerste confron­tatie de indruk dat grof geweld is gebruikt tegen de persoon die op de grond ligt. Dit is het gevolg van de maf­fia-achtige setting in combinatie met de plas rode substantie waarin de man ligt. Daardoor zal de ge­middelde kijker de beelden aanvankelijk zo begrijpen, dat de persoon zeer ernstig is mishandeld en als gevolg daarvan in een plas bloed ligt. Dit brengt mee dat, hoewel geen direct geweld tegen deze persoon in beeld is gebracht, de reclame-uiting toch een zeer gewelddadig karakter heeft. Hieraan doet niet af dat later blijkt dat de man niet in een plas bloed, maar in een plas tomatensaus ligt. Dit neemt de aan­vankelijke suggestie van grof geweld niet weg. Aan het gewelddadige karakter van de reclame-uiting draagt overigens bij dat de man op de grond in doodsangst lijkt te verkeren. Bo­vendien wordt later in de commercial met een honkbalknuppel ingeslagen op fles­sen met (kennelijk) tomatensaus, zodat de commercial in ieder geval enig geweld toont.

Voor zover het betreft volwassenen is de Commissie van oordeel dat het suggereren en het tonen van geweld op de wijze als in de onderhavige televisiecommercial toe­laat­baar is te achten. Terecht stelt adverteerder zich op het standpunt dat het hem vrijstaat door middel van de commercials aan te sluiten bij voor volwassenen bedoelde televisiese­ries en speel­films, waarin de rauwe wereld van de Amerikaans-Italiaanse maffia wordt getoond. De onderhavige commercial gaat daarbij het kader van artikel 2 NRC niet te buiten, te meer nu duidelijk is dat het om een parodie op een bekende televisieserie gaat en achteraf blijkt dat het niet om bloed maar om ketchup gaat.

De Commissie heeft er begrip voor dat de onderhavige reclame-uiting door het deels ge­suggereerde geweld alsook door het gebezigde expliciete taalge­bruik (te weten de woorden “fucking guy”, “fucking shit” en “damn fucking tasty”) niet door een ieder wordt gewaardeerd en aanvankelijk mogelijk een schokeffect kan teweegbrengen, maar de grenzen van het toe­laatbare worden bij dit alles niet overschreden. Voor zover de commercial is uitgezonden op tijdstippen dat ook kinderen televisie kijken, geldt het volgende.
De Commissie acht de uiting wegens de suggestie van geweld tegen de persoon die op de grond ligt en zijn overige gewelddadige karakter, dat wordt onderstreept door het met kracht stuk slaan van flessen tomatensaus met een honkbal­knup­pel, te schokkend voor kinderen. Naar het oordeel van de Commissie zullen ook kinderen de commercial in deze zin uitleggen, dat de man door geweld in een plas bloed ligt. Kinderen zullen niet be­grijpen dat het hier om een parodie op een televisieserie voor volwassenen gaat. Indien zij de Engelse taal niet machtig zijn, zullen kinderen evenmin be­grijpen dat de rode vloeistof geen bloed, maar tomatensaus betreft. Daarnaast is de Commissie van oordeel dat de commercial ook door het zeer expliciete taalgebruik niet geschikt is voor jeugdige kijkers.

Adverteerder heeft verklaard dat hij ongelukkig is met het feit dat de com­mer­cial onder meer op tijdstippen is uitgezonden dat kinderen naar de televisie kijken. Hij zal com­mer­cials voor New York Pizza niet meer vóór 20.00 uur uitzenden. Gelet op het deels gesuggereerde ge­welddadige karakter van de onderhavige televisiecommercial en het daarin gebe­zigde expliciete taalgebruik, had evenwel naar het oordeel van de Com­mis­sie de onderhavige commercial niet vóór 20.00 uur mogen worden uitgezonden.

Op grond van het voorgaande is de Commissie van oordeel dat de uiting in strijd met de goede smaak en het fatsoen is, voor zover deze wordt uitgezonden vóór 20.00 uur. De Commissie zal, gebruikmakend van haar bevoegdheid in artikel 17 lid 1 sub g van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het Col­le­ge van Beroep, voorwaarden stellen aan het tijdstip van de uitzending van de reclame.

De uiting is niet van dien aard dat deze in strijd is met het algemeen belang.

De beslissing

artikel 2 NRC