De bestreden reclame-uitingen

Het betreft de volgende uitingen, waarbij in deze uitspraak de tekst is weergegeven zoals de Commissie deze bij het zien/horen van de uitingen ter vergadering heeft gehoord. Deze tekst wijkt enigszins af van de tekst, zoals weergegeven in het verweer. 

1.

Een televisiereclame waarin Leo Fijen, televisiepresentator, het volgende zegt:

“De eucharistievieringen hebben een vaste plek op de zondagmorgen.

Maar als het aan de politiek ligt, is er geen geld meer, en zullen ze verdwijnen, op korte termijn zelfs.

De KRO nu, wil er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de eucharistievieringen op tv kunnen blijven, met uw financiële bijdrage.

En daarom vraag ik u, red de eucharistievieringen. Word nu lid van de KRO voor € 10,- per jaar en als dank krijgt u dit geschenk ervoor terug. Bel 0900 600 6001”.

2.

Een radioreclame waarin Leo Fijen, televisiepresentator, het volgende zegt:

“De eucharistieviering heeft een vaste plek op de televisie van de zondagmorgen.

Maar als het aan de politiek ligt, dan gaat dat verdwijnen.

De KRO nu, wil er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de eucharistievieringen op tv kunnen blijven.

En daarom vraag ik u, red de eucharistievieringen. Word lid van de KRO voor € 10,- per jaar. En als dank krijgt u mijn boek ervoor terug. Ga naar kro.nl/leden of bel tijdens kantooruren 0900 600 6001”.

Voice-over: “10 cent per minuut”.

Leo Fijen: “Uit de grond van mijn hart, Leo Fijen, dank u wel”.

De klacht

Gesuggereerd wordt dat de politiek de eucharistieviering op televisie “om zeep wil helpen” en dat men dit kan voorkomen door lid te worden van de KRO.

Dit is misleidend. De politiek heeft niets te maken met het al dan niet uitzenden van een kerkdienst. Daarover beslist een omroep zelf, in samenspraak met de netmanager. Voorts is er geen relatie tussen het uitzenden van een eucharistieviering en het aantal leden dat een omroep heeft.

Het verweer

De klacht is gemotiveerd weersproken.

Op het verweer zal worden teruggekomen in het oordeel.

Het oordeel van de Commissie

In de bestreden uitingen wordt de aandacht gevestigd op de mogelijkheid dat de uitzending van de eucharistieviering op zondagmorgen zal verdwijnen en wordt het publiek opgeroepen deze viering te “redden” door lid te worden van de KRO, voor € 10,- per jaar.

In het kader van het bovenstaande wordt gesteld dat “als het aan de politiek” ligt, de vieringen zullen verdwijnen. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument deze stelling opvatten in die zin dat er sprake is van politieke standpunten/besluiten, als gevolg waarvan uitzending van “De Eucharistieviering” mogelijk niet meer kan plaatsvinden. Adverteerder heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat er sprake is van een dergelijke situatie, door te wijzen op het volgende.

Het programma “Eucharistieviering” is een programma van de RKK (de zendtijd van het Rooms-Katholieke Genootschap) dat door de KRO wordt uitgezonden. Als gevolg van de 200 miljoen aan bezuinigingen voor de Publieke Omroep in de periode 2013-2015, waartoe is besloten door het kabinet Rutte I, wordt het budget van de RKK vanaf 2014 gehalveerd. Daarnaast heeft het kabinet Rutte I besloten dat er per 1 januari 2016 geen ruimte meer is qua budget voor de zogenaamde 2.42 omroepen ofwel  levensbeschouwelijke omroepen, zoals de KK. Het betreffende budget wordt per 1 januari 2016 op nul gesteld, zo blijkt uit pagina 4, punt 2 van de bij het verweer overgelegde brief van 6 december 2012 van Staatssecretaris Dekker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OC&W). Voorts wordt op pagina 52 van het bij het verweer overgelegde Wetsvoorstel tot wijziging van de Mediawet 2008 overwogen dat de 2.42 omroepen per 1 januari 2016 geheel komen te vervallen. 

In de bestreden televisiereclame ligt naar het oordeel van de Commissie niet de suggestie besloten dat “de politiek” rechtstreeks invloed heeft op de inhoud van het programma-aanbod van een omroep. Een zodanige invloed zou overigens in strijd zijn met het bij verweer genoemde artikel 2.1 lid 2 Mediawet 2008, onder meer inhoudende dat het media-aanbod, behoudens het bepaalde bij of krachtens de wet, onafhankelijk is van overheidsinvloeden.   

Zoals hierboven overwogen, wordt het publiek opgeroepen het programma “Eucharistieviering” te “redden” door lid te worden van de KRO, voor € 10,- per jaar. Naar het oordeel van de Commissie moet deze oproep worden gezien in de context van de gehele televisiereclame, waaronder de zinsnede “De KRO nu, wil er alles aan doen om ervoor te zorgen dat de eucharistievieringen op tv kunnen blijven”. Niet wordt gesuggereerd dat (uitsluitend) het aantal leden van de KRO bepalend is voor het al dan niet uitzenden van het programma “Eucharistieviering”; ledenwerving is een onderdeel van de actie die KRO voert om dit programma voor de publieke televisie te behouden. Bij verweer is meegedeeld dat de KRO zich hiertoe hard maakt, zowel binnen het bestel richting netmanagement van de NPO (Stichting Nederlandse Publiek) als buiten het bestel, via de onderhavige reclame.

Voorts is bij verweer onder meer het volgende meegedeeld.

De KRO zal bij de NPO dienen aan te tonen dat zij via haar achterban veel expliciete steun heeft ontvangen ten behoeve van behoud van de eucharistievieringen en wijst erop dat een sterk en groot KRO essentieel is in de onderhandelingen om haar zendtijd, waarmee uitzending van het programma ‘”Eucharistieviering” mogelijk kan blijven, te behouden. 

Door haar toelichting op de door haar gevoerde actie heeft de KRO voldoende aannemelijk gemaakt dat het aangaan van een lidmaatschap van de KRO kan bijdragen aan het behoud van het programma “Eucharistieviering”.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing

De Commissie wijst de klacht af.