De bestreden reclame-uiting

Het betreft een op 19 februari 2013 in de zendtijd voor politieke partijen uitgezonden trailer van de film “De haas in de marathon”, een documentaire over tien jaar Partij voor de Dieren.

De klacht

Het promotiefilmpje is direct na Sesamstraat uitgezonden, terwijl het niet geschikt is voor kinderen. Er zijn dieren te zien die zijn onthoofd en een dier dat wordt mishandeld. Uitzending op dat tijdstip is zeer ongepast.

Het verweer

Op basis van de Mediawet wordt door de overheid aan politieke partijen zendtijd toegewezen, vergelijkbaar met zendtijd voor omroepen. De invulling van deze zendtijd kan niet beschouwd worden als een reclame-uiting.

Partij voor de Dieren heeft geen invloed op het tijdstip van uitzending. Door middel van loting worden door het Commissariaat voor de Media (CvdM) een aantal uitzenddata verdeeld, waarna de uitzendtijd wordt vastgesteld door de Nederlandse Publieke Omroep (NPO). Partij voor de Dieren heeft al eerder voorgesteld de uitzending rondom kinderprogramma’s zoals Sesamstraat te schrappen, maar dit blijkt niet mogelijk te zijn.

In de drie minuten durende uitzending in de zendtijd voor politieke partijen kan Partij voor de Dieren laten zien waarvoor zij staat. Inherent aan de doelstelling van de partij wordt het kernthema dierenleed onder de aandacht gebracht. Bij de productie van de uitzending wordt er rekening mee gehouden om niet de meest schokkende beelden te gebruiken. Partij voor de Dieren acht het echter niet juist om haar boodschap aan te passen aan het uitzendmoment. Er wordt vanuit gegaan dat kinderen in de doelgroep van Sesamstraat onder begeleiding televisie kijken. Het door klaagster bedoelde fragment in de trailer begint 2 minuten en 28 seconden na de start van het filmpje. Als ouder weet je dan inmiddels dat er geen kinderprogrammering meer is.

Het oordeel van de Commissie

1) In de eerste plaats dient beoordeeld te worden of sprake is van een reclame-uiting, nu dit door Partij voor de Dieren wordt bestreden. Het bestreden filmpje, uitgezonden in de zendtijd voor politieke partijen, heeft – ook volgens verweerder – tot doel te laten zien waarvoor Partij voor de Dieren staat. Dit kan worden aangemerkt als een openbare aanprijzing van denkbeelden en derhalve van reclame in de zin van artikel 1 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Van belang is dat indien een dergelijke uiting voor denkbeelden in strijd met de NRC wordt bevonden, de Commissie de adverteerder slechts vrijblijvend kan adviseren om zich voortaan van een dergelijke wijze van reclame maken te onthouden.  

2) De Commissie vat de klacht aldus op, dat klaagster de bestreden uiting in strijd met de goede smaak en/of het fatsoen acht voor zover deze wordt uitgezonden op tijdstippen dat kinderen televisie kijken. Bij de beantwoording van de vraag of een reclame-uiting in strijd is met de goede smaak en/of het fatsoen als bedoeld in artikel 2 NRC stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van die criteria.

3) Het in de trailer aan de orde gestelde onderwerp van (een verbod op) het onverdoofd slachten gaat vergezeld van beelden van schapen met een doorgesneden keel en een kennelijk in doodsangst verkerende, gefixeerde koe.  De Commissie is van oordeel – en Partij voor de Dieren heeft dat niet weersproken – dat deze beelden door kinderen als zeer schokkend (kunnen) worden ervaren en dat uitzending van dergelijke beelden op tijdstippen dat kinderen televisie kijken niet wenselijk is.

Partij voor de Dieren heeft terecht aangevoerd dat het tijdstip van uitzending in de zendtijd voor politieke partijen niet door de politieke partij zelf, maar door de NPO wordt bepaald. Dit ontslaat Partij voor de Dieren echter niet van de verantwoordelijkheid voor de inhoud van haar uitzending. Nu – naar de Commissie bekend is – het tijdstip van uitzending ruim tevoren aan de betreffende politieke partij bekend wordt gemaakt, ligt het op de weg van Partij voor de Dieren ervoor te zorgen dat een vóór 20.00 uur uitgezonden filmpje geen voor kinderen ongeschikte beelden bevat.

4) Gelet op het bovenstaande acht de Commissie de uiting voor wat betreft de onder 3 beschreven beelden in strijd met de goede smaak en het fatsoen voor zover deze wordt uitgezonden vóór 20.00 uur. De Commissie zal – onder verwijzing naar haar bevoegdheid neergelegd in artikel 17 lid 1 sub i van het Reglement betreffende de Reclame Code Commissie en het College van Beroep – een advies geven ten aanzien van het tijdstip van uitzenden.

De beslissing

Op grond van het voorgaande acht de Commissie de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC voor zover deze vóór 20.00 uur wordt uitgezonden. Zij adviseert Partij voor de Dieren vrijblijvend om zich voortaan van een dergelijke wijze van reclame maken te onthouden en om verdere uitzending van de reclame in deze vorm niet vóór 20.00 uur te laten plaatsvinden.