De bestreden uitingen
Het betreft de website http://www.flaaf.be van Stichting Consument en Veiligheid. Op de homepage van deze website kunnen drie korte filmpjes worden aangeklikt die gemaakt lijken te zijn door de organisatie “Flemish Liberation Army Against Freedom”. In deze filmpjes zijn telkens drie personen te zien die lijken op moslimextremisten. In filmpje 1 (“Axes of evil”) zegt de hoofdpersoon onder meer (vertaald in het Nederlands): “België is onze nieuwe bondgenoot, want hier kunnen we verboden explosieven kopen.” In het filmpje is onder meer te zien dat de personen van de organisatie naar België rijden om daar vuurwerk te kopen. In filmpje 2 (“Smart bomb”) is te zien dat de personen vuurwerk in België kopen en dat vervolgens testen in een straat. In filmpje 3 (“Vulcan of justice”) zegt de hoofdpersoon dat de organisatie een geschenk van België heeft ontvangen. Dit blijkt vuurwerk te zijn dat vervolgens in het filmpje door de organisatie wordt getest. De filmpjes eindigen steeds met een waarschuwing voor de gevaren van illegaal vuurwerk. De filmpjes zijn in Nederland ook op televisie uitgezonden.
De klacht
In de onderhavige campagne wordt België voorgesteld als derdewereldland dat terrorisme steunt. Daardoor schetst de campagne een verkeerd beeld van België en zijn inwoners. De feiten worden compleet verdraaid en Nederlanders die bewust illegaal vuurwerk kopen worden voorgesteld als slachtoffers van het terroristische België. Een dergelijke campagne is een politiek schandaal en stelt het terrorismeprobleem voor als een grap.
Het verweer
In België kunnen particulieren op betrekkelijk eenvoudige wijze zwaar professioneel vuurwerk kopen. Dit vuurwerk heeft de laatste jaren in Nederland ernstige en dodelijke vuurwerkongevallen veroorzaakt. Voor verweerder is dit aanleiding geweest om de vuurwerkcampagne te richten op de gevaren van zwaar professioneel vuurwerk dat in België wordt gekocht. De campagne toont hoe sluwe verkopers in België het “vuurwerkterroris-
me” steunen. Dit geldt beslist niet voor alle Belgen. Het idee achter de filmpjes is dat de laatste jaarwisseling het afsteken van vuurwerk in Nederland meer leek op straatterrorisme dan op een volksfeest. Er vallen steeds meer vuurwerkslachtoffers en er wordt veel schade aangericht. In de filmpjes laten “vrijheidstrijders” zien dat ook zij als goed getrainde strijders de fout kunnen ingaan met het afsteken van zwaar professioneel vuurwerk.
Het oordeel van de Commissie
Naar het oordeel van de Commissie zal het voor een ieder duidelijk zijn dat de filmpjes niet letterlijk dienen te worden genomen. Het is immers geen realistische situatie dat drie op moslimextremisten lijkende personen in België vuurwerk kopen en daarbij in de veronderstelling verkeren dat het om verboden explosieven gaat. Het zal de gemiddelde kijker niet ontgaan dat de filmpjes in werkelijkheid dienen als waarschuwing voor de gevaren van professioneel vuurwerk dat door particulieren in België kan worden gekocht. Dit blijkt ook expliciet uit het einde van de filmpjes.
Op grond van het voorgaande zal de gemiddelde kijker begrijpen dat, voor zover in de filmpjes wordt gesproken over België of beelden zijn te zien die kennelijk in België zijn gemaakt, dit niet is bedoeld om een realistisch en negatief beeld te geven van België of van zijn inwoners, maar uitsluitend om de aandacht te vestigen op de Belgische vuurwerkhandel en het zware professionele vuurwerk dat door deze handel aan Nederlanders wordt verkocht. Dat deze vuurwerkhandel door de associatie met terrorisme en de daarbij getoonde beelden in een negatief daglicht wordt gezet, brengt nog niet mee dat België als derdewereldland wordt voorgesteld dat terrorisme steunt of dat zelf terroristisch is. De boodschap dat zwaar professioneel vuurwerk, zoals dat door de Belgische vuurwerkhandel wordt verkocht, gevaarlijk is, kan niet als onjuist worden beschouwd en is evenmin beledigend of nodeloos kwetsend voor België, zijn inwoners of specifieke bevolkingsgroepen. De wijze waarop in de filmpjes wordt getoond dat dit in België gekocht vuurwerk gevaarlijk is, acht de Commissie ten slotte niet in strijd met de goede smaak
en het fatsoen, dit mede gelet op de subjectieve aard van dit criterium en het feit dat de filmpjes zijn bedoeld om op een opvallende en indringende wijze te waarschuwen voor de ernstige gevaren van dit vuurwerk. De klacht treft derhalve geen doel.
De beslissing
De Commissie wijst de klacht af.