Het College van Beroep [29 juni 2022]
De bestreden reclame-uiting
Het betreft de op 10 maart 2021 door geïntimeerde ontvangen online nieuwsbrief van Slim Beleggen met als kop “Het explosieve potentieel van Bistroo!” Hierin wordt het online bestelplatform Bistroo besproken, waarin BIST tokens (een soort cryptomunt) kunnen worden gekocht. De uiting bevat een stappenplan voor de aankoop van de tokens en de button “Koop hier BIST tokens”. In het oordeel zal de bestreden uiting nader worden omschreven.
Het geschil bij de Commissie
De inleidende klacht luidt in essentie dat in de bestreden uiting misleidende mededelingen staan over de te verwachten resultaten indien men in BIST tokens investeert. Deze uitspaken lijken te zijn gebaseerd op een gedegen analyse door Slim Beleggen en zetten sterk aan tot het investeren in de cryptomunt. Geïntimeerde is hierop afgegaan en heeft BIST tokens gekocht. De tokens zijn daarna meer dan in waarde gehalveerd.
De Commissie heeft de klacht gegrond geacht en heeft daarbij de gemiddelde belegger tot uitgangspunt genomen. Deze belegger zal door de stellige aanprijzingen en groeiverwachtingen in de uiting, die niet of nauwelijks worden genuanceerd, op het verkeerde been worden gezet. Van een herkenbare en toelaatbare vorm van overdrijving in reclame is geen sprake. De aankoop van BIST tokens wordt gepromoot als een kans die men niet moet laten lopen. Er wordt geen duidelijke waarschuwing tegenover gesteld dat de koop van BIST tokens ook verlies tot gevolg kan hebben. Die waarschuwing is van belang, nu BIST een nieuwe cryptomunt betreft, waarvan de koersen zeer volatiel zijn en de financiële risico’s voor de belegger dus groot zijn. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van Slim Beleggen om duidelijk te maken dat de inhoud van de nieuwsbrief haar analyse van mogelijke toekomstige ontwikkelingen van Bistroo/ BIST betreft, maar dat deze ontwikkelingen niet zeker zijn en dat aan het beleggen in een cryptomunt zoals BIST (extra) risico’s verbonden zijn. Aan deze verantwoordelijkheid doet niet af dat de daadwerkelijke koop van de BIST tokens uiteindelijk plaatsvindt bij Bistroo. Het is immers de uiting van Slim Beleggen die leidt tot het betreffende transactiebesluit. Het enkele opnemen van een aanklikbare disclaimer-button onderaan de uiting is onvoldoende om de gemiddelde belegger in staat te stellen tot het nemen van een geïnformeerd besluit over een transactie.
De grieven
Deze worden als volgt door het College gerubriceerd en samengevat.
Grief 1
Ten onrechte oordeelt de Commissie dat de nieuwsbrief (alleen) kan leiden tot een transactiebesluit met betrekking tot BIST tokens. De consument wordt namelijk na het klikken op de koopbutton doorgeleid naar de website van Bistroo. Daar moet de consument een volledige procedure doorlopen om zich te registreren voor de token sale. Daarbij wordt men geïnformeerd over het bedrijf en de risico’s van de investering in Bistroo. Op die website staan ook de ‘Whitepaper’ en de voorwaarden van de overeenkomst. De tokens kunnen niet worden gekocht, zonder aan te vinken dat de investeerder de voorwaarden heeft gelezen, begrepen én akkoord heeft bevonden. In de voorwaarden wordt zeer uitgebreid op de risico’s gewezen, waaronder (maar niet beperkt tot) dat geïnvesteerd wordt buiten toezicht, dat de investering het risico heeft van verlies, dat de cijfers onder de nodige voorbehouden worden gegeven, et cetera. Een gemiddelde omzichtige consument zal zijn beslissing om te investeren in een nieuwe cryptomunt niet louter baseren op reclame in een gratis nieuwsbrief, maar ook op de informatie die hij op andere manieren krijgt, waaronder de tekst van de disclaimer waarnaar onderaan de nieuwsbrief wordt gelinkt.
Grief 2
Het is een feit van algemene bekendheid is dat aan het investeren in een nieuwe cryptomunt grote financiële risico’s zijn verbonden. Daarbij zal een consument zich er bewust van zijn dat, gegeven de aard van de reclame, daarin geen uitgebreid due diligence onderzoek wordt weergeven. Verder is voor de consument duidelijk dat in de uiting sprake is van overdrijving, zoals door het gebruik van superlatieven. Deze overdrijving is eigen aan reclame waardoor de consument de inhoud van de uiting met scepsis zal beschouwen. Slim Beleggen heeft overdreven taalgebruik gehanteerd in een gratis nieuwsbrief. Slim Beleggen hoeft op grond van het voorgaande niet apart op de risico’s te wijzen, maar doet dit in de tekst van de uiting wel. Slim Beleggen staat nog steeds achter de inhoud van haar nieuwsbrief omdat Bistroo ook nu nog een enorme potentie heeft.
Grief 3
De Commissie heeft ten onrechte geoordeeld dat in de nieuwsbrief onjuiste informatie wordt verstrekt. De mededelingen die Slim Beleggen in haar nieuwsbrieven doet, hebben inderdaad een positieve strekking, maar dit komt feitelijk overeen met de aangeleverde gegevens van het bedrijf Bistroo. Het zijn de verwachtingen van Bistroo. Bij het maken van reclame voor een nieuw bedrijf, mag (en moet) Slim Beleggen uitgaan van de juistheid van de door dat nieuwe bedrijf gegevens cijfers en verwachtingen. Slim Beleggen is daar niet verantwoordelijk voor. Bovendien blijkt uit het oordeel van de Commissie dat daarin het een en ander niet correct is wordt weergeven en uit zijn verband wordt getrokken.
Het antwoord in appel
De grieven zijn gemotiveerd weersproken. Het verweer strekt tot bevestiging van de beslissing van de Commissie. Hierna zal, voor zoveel nodig, op het verweer worden ingegaan.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van Slim Beleggen is toegelicht mede aan de hand van pleitnoties die als hier ingelast worden beschouwd. In aanvulling daarop is namens Slim Beleggen meegedeeld dat uit contacten met geïntimeerde is gebleken dat hij kennis van cryptovaluta heeft en dat de uiting is bedoeld voor de actieve belegger met een eigen beleggingsportefeuille.
Geïntimeerde heeft vervolgens zijn standpunt toegelicht eveneens mede aan de hand van pleitnoties die als hier ingelast worden beschouwd
Op hetgeen ter zitting is verklaard zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.
Het oordeel van het College
1. De inleidende klacht is gericht tegen een gratis nieuwsbrief met de kop “Het explosieve potentieel van Bistroo!”. Hierin brengt Slim Beleggen het investeren in de cryptomunt BIST van het bestelplatform Bistroo onder de aandacht van de lezer. De uiting bevat daarbij een bestelknop in de vorm van een button met de tekst ‘Koop hier BIST tokens”. De strekking van de uiting is dat zich een buitenkans voordoet met betrekking tot het investeren in BIST tokens wegens de te verwachten “enorme toekomstige vraag naar BIST tokens”. Het College citeert in dit kader de volgende teksten:
“Bistroo bestaat nog maar amper een jaar. Bij Bistroo ligt de weg nog volledig open voor een extreme groei in de komende jaren. En geloof ons maar, de cijfers die wij onder ogen kregen, zijn soms echt duizelingwekkend. (…)
Nu, de huidige private token sale gaat hard, zoals we eerder reeds opperden. Momenteel is er al voor meer dan 1 miljoen euro (na amper een week) ingetekend op BIST tokens.
Laat ons even stellen dat morgen de boel stilvalt. Er komt morgen geen cent meer binnen.
Dat is natuurlijk complete onzin, want we verwachten dat deze private token sale tot 5 miljoen euro en meer kan gaan. (…)
Gemiddelde genomen spendeert een klant 100 euro per jaar aan Food Delivery.
400.000 gebruikers aan gemiddeld 100 euro = 40 miljoen euro omzet! Dat is even iets anders dan 1,5 miljoen euro, vandaag. Dat is een omzetgroei van 26x, oftewel +2.566% groei.
U begrijpt meteen waarom het echte potentieel vandaag bij Bistroo voor het grijpen ligt (…)
Voor ons is dit zo klaar als een klontje.(…)
Maar het allerbelangrijkste voordeel is de enorme toekomstige vraag naar BIST tokens.
Vandaag hebben er al zo’n 300-tal investeerders ingetekend op BIST tokens. Dat heeft al meer dan 1 miljoen euro opgeleverd. Maar we weten uit ervaring dat er altijd zo’n 1.500 investeerders zijn per kapitaalronde. Vandaar ook dat we eerder met de nodige overtuiging stelden dat Bistroo richting 5 miljoen euro (en meer) zal ophalen met de private token sale van BIST. (…) Over enkele jaren schatten we dat Bistroo vele miljoenen klanten in Nederland én België kan aantrekken. (…) Snapt u welke koopdruk er in de pijplijn zit? (…)
Want straks staan er vele honderdduizenden en zelfs miljoenen gebruikers klaar om BIST tokens te kopen om de vele voordelen op Bistroo te verkrijgen. Het maakt ze dan ook weer niet uit wat een BIST kost, als ze maar kunnen kopen. Want de vraag naar BIST tokens zal op die manier altijd hoog blijven, waardoor ze altijd waarde zullen behouden. (…)
Natuurlijk, BIST tokens zullen ook blootgesteld zijn aan de marktwerking. Dat impliceert periodes van stijgingen afgewisseld met periodes van dalingen. Dit risico blijft uiteraard aanwezig. Maar per saldo telt vooral het plaatje op langere termijn. En dan zie je een massa gebruikers klaarstaan om een BIST token te kopen in de toekomst.
Dit is wat we noemen een ‘extreem potentieel’ voor de vroege vogels.
Zorg dat jij bij de eerste investeerders van de BIST tokens bent.
De oplage van BIST tokens is beperkt tot 30 miljoen en de eerste 5 miljoen zijn al vergeven (na 1 week)! Mis de boot niet.”
2. Beoordeeld dient te worden of het gemiddelde lid van de doelgroep waarop de uiting zich richt door deze mededelingen wordt misleid, nu niet in geschil is dat de BIST tokens na het uitgeven daarvan in waarde zijn gehalveerd. Ten aanzien van de doelgroep van de uiting overweegt het College als volgt. De uiting als zodanig richt zich onmiskenbaar op beleggers. Het College gaat daarbij uit van de gewone belegger waarvan ook de Commissie is uitgegaan. Of geïntimeerde zelf een dergelijke belegger is, doet voor dit geschil niet ter zake nu dit niet kan leiden tot een andere maatstaf. Beoordeeld dient te worden wat de vermoedelijke verwachting van de gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone belegger is (vgl. HR 30 mei 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD2820). Gelet op HR 27 november 2009, ECLI:NL:HR:2009:BH2162, mag van deze belegger worden verwacht dat hij bereid is zich in de aangeboden informatie te verdiepen, maar niet dat hij beschikt over specialistische of bijzondere kennis en ervaring. Van misleiding zal onder meer sprake zijn als de uiting onjuist of onvolledig is en dit het economische gedrag van de gemiddelde belegger kan beïnvloeden, waardoor hij onder invloed van onjuiste verwachtingen tot een transactie besluit, zoals in feite ook de strekking van de klacht is
3. Bij de vraag of deze situatie zich voordoet, dient te worden geabstraheerd van de informatie die de belegger ziet nadat hij op de button met de tekst ‘Koop hier BIST tokens” heeft geklikt. Deze informatie ziet men pas nadat men op grond van de bestreden uiting al tot een transactie heeft besloten. Voldoende is dat de gemiddelde consument door de inhoud van de uiting zelf ertoe wordt gebracht of kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen. Nu de uiting de gemiddelde belegger zelfstandig in staat stelt een besluit over een transactie te nemen, komt voor deze zaak, waarin het niet gaat over civielrechtelijke aansprakelijkheid, geen relevantie toe aan de informatie op de website van Bistroo, inclusief de daar genoemde Whitepaper en de voorwaarden van de overeenkomst die de belegger met Bistroo sluit. De uiting zelf geeft verder geen aanleiding om actief op zoek te gaan naar informatie over de risico’s. Er wordt weliswaar gewezen op het feit dat BIST tokens blootgesteld zijn aan marktwerking, en dat dit periodes van stijgingen impliceert afgewisseld door periodes van dalingen, maar vervolgens wordt gezegd dat “vooral het plaatje op langere termijn” geldt, gevolgd door de tekst: “En dan zie je een massa gebruikers klaarstaan om een BIST token te kopen in de toekomst. Dit is wat we noemen een ‘extreem potentieel’ voor de vroege vogels” Verder noemt de uiting het “complete onzin” om rekening te houden met de mogelijkheid dat “de boel stilvalt” en er geen cent meer binnenkomt, omdat ervan kan worden uitgegaan dat “deze private token sale tot 5 miljoen euro en meer kan gaan”. Uit deze mededelingen lijkt te volgen dat men nagenoeg zonder risico kan investeren in BIST tokens en deze geruststelling zal de gemiddelde belegger kunnen beïnvloeden.
4. Of, gemeten naar het tijdstip van het verzenden van de uiting (10 maart 2021), de risico’s van het investeren in cryptovaluta een feit van algemene bekendheid waren, zoals Slim Beleggen stelt, kan in het midden blijven nu in ieder geval de risico’s van het investeren in BIST tokens in de uiting uitdrukkelijk worden gemarginaliseerd. De gemiddelde belegger zal daardoor menen dat de eventueel bij hem bekende, aan cryptovaluta verbonden risico’s in dit geval geen aanleiding geven om van een investering in BIST tokens af te zien. Daarbij is ook van belang dat de uiting de suggestie wekt dat Slim Beleggen zich in de kansen van Bistroo en BIST tokens heeft verdiept, en zij op grond van eigen kennis en ervaring adviseert in de cryptomunt te beleggen. In de uiting presenteert Slim Beleggen immers diverse berekeningen en adviezen als eigen waarnemingen en gevolgtrekkingen. Dat in feite sprake is van informatie die, zoals Slim Beleggen stelt, geheel van Bistroo afkomstig is, zal de gemiddelde belegger ontgaan. Hierdoor zal deze belegger de mededelingen over het te verwachten resultaat in een ander, objectiever, kader plaatsen dan indien hij had geweten dat het in feite om mededelingen van de aanbieder van de cryptomunt zelf gaat. Dat geheel onderaan de uiting de link “Disclaimer” staat en hiermee een tekst kan worden opgevraagd waarin men in het algemeen op de risico’s van beleggen wordt gewezen, is onvoldoende om ervan uit te gaan dat de gemiddelde belegger de mededelingen over BIST tokens anders zal beoordelen dan hierboven is weergegeven. Los van de vraag of de belegger op deze link zal klikken, geldt dat de algemene inhoud daarvan voor deze belegger niet opweegt tegen de specifiek geschetste voordelen van het investeren in BIST tokens.
5. Op grond van het voorgaande zal de gemiddelde belegger menen dat hij er verstandig aan doet in BIST tokens te investeren omdat men anders zonder goede reden een zeer lucratieve kans laat liggen. Van (herkenbare) overdrijving is hierbij geen sprake. Het beweerdelijke voordeel wordt immers feitelijk voorgesteld en concreet onderbouwd. Het had daarom op de weg van Slim Beleggen gelegen om uitdrukkelijk de risico’s van het investeren in BIST tokens onder de aandacht van de doelgroep van de uiting te brengen teneinde de gemiddelde belegger in staat te stellen een afgewogen keuze te maken. Die waarschuwing is van belang, nu BIST een nieuwe cryptomunt betreft, en niet in geschil is dat de koersen van dergelijke munten zeer volatiel zijn, en de financiële risico’s voor de belegger dus groot zijn. Nu Slim Beleggen niet aan deze eis heeft voldaan en de gemiddelde belegger daardoor ertoe kan besluiten om te investeren in BIST tokens, welk besluit hij mogelijk niet zou hebben genomen indien uitdrukkelijk op de risico’s zou zijn gewezen, is de uiting misleidend overeenkomstig het oordeel van de Commissie. Het College beslist daarom als volgt.
De beslissing van het College van Beroep
Het College bevestigt de beslissing van de Commissie dat de uiting in strijd is met artikel 7 van de Nederlandse Reclame Code.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]
De Reclame Code Commissie [26 april 2022]
De bestreden reclame-uiting
Gelet op de behandeling ter zitting en de na de zitting ontvangen e-mails van partijen beschouwt de Commissie de volgende uiting als de bestreden uiting: de op 10 maart 2021 door klager ontvangen online nieuwsbrief van Slim Beleggen met als kop “Het explosieve potentieel van Bistroo!” In deze tot “Beste belegger” gerichte nieuwsbrief wordt het platform Bistroo besproken, waarin BIST tokens kunnen worden gekocht. De nieuwsbrief sluit af met de tekst “Zorg dat jij bij de eerste investeerders van de BIST tokens bent. De oplage van Bist tokens is beperkt tot 30 miljoen en de eerste 5 miljoen zijn al vergeven (na 1 week)! Mis de boot niet”, gevolgd door een stappenplan en een button met de tekst “Koop hier BIST tokens”.
De klacht
Het standpunt van klager, zoals weergegeven in de klacht en de repliek en nader toegelicht ter zitting en in de na de zitting toegezonden e-mail, wordt als volgt samengevat.
Klager is geabonneerd op de informatierapporten van Slim Beleggen. Daar is hij tevreden over en daartegen is zijn klacht dus niet gericht, zoals adverteerder lijkt te veronderstellen. Naast abonnementen echter biedt Slim Beleggen nieuwsbrieven aan met daarin aanbiedingen bij voorinschrijving. In de nieuwsbrief van Slim Beleggen van 10 maart 2021 worden zeer stellige positieve uitspraken gedaan over te verwachten acties, ontwikkelingen en resultaten bij voorinschrijving bij Bistroo/BIST. Deze nieuwsbrief volgt op de (eveneens overgelegde) nieuwsbrief van 3 maart 2021 met een BIST-aanbieding van Beursbrink, welk bedrijf verwant lijkt te zijn aan Slim Beleggen (ook al wordt daar volgens klager geen duidelijkheid over gegeven). De uitspraken in de bestreden nieuwsbrief geven de indruk dat ze zijn gebaseerd op een gedegen analyse door Slim Beleggen en zetten sterk aan tot handelen. Door middel van tekst, verwijzingen en grafieken over ontwikkelperspectief wordt veel te behalen winst gesuggereerd bij aankoop van BIST tokens. Bij een dergelijk product, waarop kan worden ingeschreven voordat het product wordt verhandeld, is er voor de particuliere belegger geen openbare informatie beschikbaar waaraan de uitspraken kunnen worden getoetst en moet hij dus kunnen vertrouwen op het gezag en de deskundigheid van Slim Beleggen. Het is klager bekend dat aan beleggen risico’s zijn verbonden en dat reclame wat overdreven kan zijn. De bestreden uiting gaat echter veel verder dan reguliere reclame, nu Bistroo/BIST met stellige uitspraken zo sterk wordt aanbevolen dat in feite sprake is van een (beleggings)advies. Klager is daarop afgegaan en heeft BIST tokens gekocht. Van de door Slim Beleggen in de uiting voorspelde ‘extreme groei’ en ‘enorme toekomstige vraag naar BIST tokens’ en het ‘volledig opendraaien van de marketingkraan door Bistroo na de private token sale’, die volgens Slim Beleggen van belang zijn voor de waarde van de token, is echter niets gebleken. Integendeel, direct na de lancering is de BIST token al meer dan gehalveerd in waarde. Klager vindt de bestreden uiting misleidend, omdat Slim Beleggen daarin op basis van haar analyse zulke stellige uitspraken doet dat sprake lijkt te zijn van zekerheid.
Het verweer
Het standpunt van adverteerder, zoals weergegeven in het verweer en de dupliek en aangepast en nader toegelicht ter zitting en in de na de zitting toegezonden e-mail, wordt als volgt samengevat.
Slim Beleggen en Beursbrink behoren tot dezelfde moedervennootschap (Sprout B.V.), maar staan operationeel volledig los van elkaar. Bij Beursbrink zijn zes analisten werkzaam, bij Slim Beleggen zeven (andere) analisten. Er is verschil tussen de door Slim Beleggen (en Beursbrink) geleverde betaalde researchdiensten (abonnementen) en de gratis e-mailberichten (nieuwsbrieven). Van de abonnementen kan alleen door een betalende klant met inlog en wachtwoord kennis worden genomen. Voor de gratis nieuwsbrieven kan men zich aan- en afmelden. Adverteerder verkeerde aanvankelijk in de veronderstelling dat de klacht over een abonnement ging, zodat het verweer daarop was gericht. De klacht blijkt echter de door klager ontvangen gratis nieuwsbrieven te betreffen. Voor eenieder is duidelijk dat het bij deze gratis berichten, afkomstig van een info@-e-mailadres, om reclame gaat. Dat in de door klager overgelegde nieuwsbrieven reclame wordt gemaakt voor Bistroo, waarvoor adverteerder een afspraak heeft gemaakt met Bistroo, wordt duidelijk gecommuniceerd. Zo staat in één van de e-mails: “We hebben namelijk een exclusieve deal kunnen sluiten”. Nu in de nieuwsbrieven duidelijk sprake is van reclame, mogen daarin stellige uitspraken worden gedaan. Bij reclame is immers vaak sprake van een zekere mate van overdrijving, zoals ook door klager is erkend. Klager, die al langere tijd belegt en hoogopgeleid is, weet dat aan beleggen risico’s kleven. Bovendien is algemeen bekend dat cryptomunten zeer volatiele koersen kennen. In een nieuwsbrief wordt geen beleggingsadvies gegeven. Klager blijft zelf verantwoordelijk voor de keuzes die hij naar aanleiding van de nieuwsbrief maakt, in dit geval de keuze om in te gaan op de voorinschrijving voor BIST tokens. In de disclaimer, die in alle informatie van adverteerder is opgenomen, wordt gewezen op de financiële risico’s van beleggen en het afwijzen van aansprakelijkheid van adverteerder voor het kopen of verkopen van financiële producten op basis van de door haar verstrekte informatie. Van misleiding is geen sprake, aldus adverteerder.
Het oordeel van de Commissie
1. Ter zitting is vastgesteld dat de klacht is gericht tegen de (gratis) nieuwsbrieven die klager heeft ontvangen betreffende de voorinschrijving op BIST tokens. Deze nieuwsbrieven zijn achtereenvolgens verzonden door Beursbrink en Slim Beleggen, die volgens de na de zitting ontvangen informatie tot dezelfde moedervennootschap behoren, maar operationeel los van elkaar staan. Nu klager in zijn klacht uitdrukkelijk Slim Beleggen heeft aangesproken, zal de Commissie haar oordeel beperken tot de door dit bedrijf via het adres info@slimbeleggen.com verzonden nieuwsbrief van 10 maart 2021.
2. Als erkend is komen vast te staan dat deze nieuwsbrief, met daarin een aanbieding voor voorinschrijving op BIST tokens, moet worden aangemerkt als reclame van Slim Beleggen voor (het platform) Bistroo en (de cryptomunt) BIST. Kern van de klacht is dat de nieuwsbrief door de zeer stellige beweringen over de te verwachten acties, ontwikkelingen en resultaten van Bistroo misleidend is. De Commissie overweegt als volgt.
3. Eenieder kan zich aanmelden voor ontvangst van de gratis nieuwsbrieven van Slim Beleggen. Dit brengt mee dat de nieuwsbrief niet (alleen) is gericht tot professionele of ervaren beleggers. Bij de vraag of de bestreden uiting misleidend is, moet daarom worden uitgegaan van de gemiddelde belegger, van wie mag worden verwacht dat hij bereid is zich te verdiepen in de aangeboden informatie, maar niet dat hij beschikt over specialistische of bijzondere kennis en ervaring. Gelet op de klacht moet worden beoordeeld of de uiting onvoldoende genuanceerd is, waardoor het economische gedrag van de gemiddelde belegger kan worden beïnvloed en deze onder invloed van onjuiste verwachtingen besluit tot een transactie, in dit geval de koop van BIST tokens via de door Slim Beleggen geboden mogelijkheid tot voorinschrijving.
4. In de uiting wordt in zeer aanprijzende bewoordingen “het explosieve potentieel van Bistroo” weergegeven en wordt de ontvanger van de uiting in feite aangespoord BIST tokens te kopen. Zo staat er in de nieuwsbrief onder meer:
“Zo’n kans krijg je vandaag aangeboden bij Bistroo. (…) Bij Bistroo ligt de weg nog volledig open voor een extreme groei in de komende jaren. En geloof ons maar, de cijfers die wij onder ogen kregen, zijn soms echt duizelingwekkend.” en:
“Alle cijfers zitten in een stijgende lijn bij Bistroo. En nu komt het mooiste van alles: bovenstaande data zijn gerealiseerd zonder marketing. (…) Het bedrijf gaat na deze private token sale de marketingkraan volledig opendraaien.” (…) en:
“Maar het allerbelangrijkste voordeel is de enorme toekomstige vraag naar BIST tokens.” en:
“Zorg dat jij bij de eerste investeerders van de BIST tokens bent. De oplage van BIST tokens is beperkt tot 30 miljoen en de eerste 5 miljoen zijn al vergeven (na 1 week!). Mis de boot niet:” [4 stappen] “En klaar is Kees!” gevolgd door de button “Koop hier BIST tokens”.
5. Bovengenoemde stellige aanprijzingen en groeiverwachtingen van Bistroo worden in de uiting niet of nauwelijks genuanceerd. Er wordt weliswaar gezegd: “Laat ons even stellen dat morgen de boel stilvalt. Er komt morgen geen cent meer binnen”, maar deze veronderstelling wordt direct als “onzin” afgedaan door de onmiddellijk daaropvolgende mededeling: “Dat is natuurlijk complete onzin, want we verwachten dat deze private token sale tot 5 miljoen euro en meer kan gaan.” Ook de mededeling “Natuurlijk, BIST tokens zullen ook blootgesteld zijn aan de marktwerking. Dat impliceert periodes van stijgingen afgewisseld met periodes van dalingen. Dit risico blijft uiteraard aanwezig” wordt direct afgezwakt door de daaropvolgende mededeling “Maar per saldo telt vooral het plaatje op langere termijn. En dan zie je een massa gebruikers klaarstaan om een BIST token te kopen in de toekomst.”
6. Het voorgaande leidt tot het oordeel dat de nuancering die is vereist teneinde te voorkomen dat de gemiddelde belegger door de uiting op het verkeerde been wordt gezet, ontbreekt. Van een herkenbare en toelaatbare vorm van overdrijving in reclame is hier geen sprake. De aankoop van BIST tokens wordt gepromoot als een kans die men niet moet laten lopen, nu het stilvallen van BIST “complete onzin” is en succes dus eigenlijk verzekerd is. Er wordt geen duidelijke waarschuwing tegenover gesteld dat de koop van BIST tokens niet tot financieel voordeel behoeft te leiden en ook verlies tot gevolg kan hebben. Deze waarschuwing is te meer van belang, nu het gaat om een algemeen aangeboden voorintekening op een nieuw product, waarover dus weinig informatie beschikbaar is, en BIST bovendien een cryptomunt betreft, waarvan de koersen, naar adverteerder heeft erkend, zeer volatiel zijn en de financiële risico’s voor de belegger dus groot zijn. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van Slim Beleggen om duidelijk te maken dat de inhoud van de nieuwsbrief haar analyse van mogelijke toekomstige ontwikkelingen van Bistroo/BIST betreft, maar dat deze ontwikkelingen niet zeker zijn en dat aan het beleggen in een cryptomunt zoals BIST (extra) risico’s verbonden zijn. Aan deze verantwoordelijkheid doet niet af dat de daadwerkelijke koop van de BIST tokens uiteindelijk plaatsvindt bij Bistroo en niet bij Slim Beleggen. Het is immers de uiting van Slim Beleggen die leidt tot het betreffende transactiebesluit. Het enkele opnemen van een aanklikbare button met de tekst “Disclaimer-Uitschrijven” onderaan de uiting is onvoldoende om de gemiddelde belegger te wijzen op de voorbehouden die in werkelijkheid voor de inhoud van de uiting gelden en op de risico’s die aan het aangeprezen product verbonden zijn.
7. Op grond van het voorgaande is de Commissie van oordeel dat in de uiting essentiële informatie ontbreekt die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Omdat de gemiddelde consument hierdoor ertoe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
8. Op grond van het vorenstaande beslist de Commissie als volgt.
De beslissing van de Reclame Code Commissie
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.