De bestreden reclame-uiting

Het betreft een televisiecommercial van Remia waarin is te zien hoe een fotoshoot van een bekend fotomodel wordt gemaakt. De fotograaf zegt: “En jij bent? We zeggen gewoon popje”. Later roept hij, terwijl hij het fotomodel zoekt: “popje”. Aan het einde van de commercial eet het fotomodel een zak patat en doet daar fritessaus van Remia over. Vervolgens zegt zij: “Er zit geeneens suiker in”.

Samenvatting van de klacht

In de televisiecommercial vraagt de fotograaf wat de naam van het fotomodel is. Zonder op antwoord te wachten zegt hij: “Ik noem je wel popje”. Opmerkingen en verzoeken van het fotomodel worden genegeerd alsof ze er niet toe doet. Mogelijk gebeurt dit in de echte modellenwereld op deze wijze, maar dat betekent niet dat dit oké is en dat dit gedrag klakkeloos als normaal kan worden neergezet in een commercial. Hiermee wordt vrouwonvriendelijk gedrag getoond als normaal. Het is behoorlijk stereotyperend hoe een vrouwelijk model in de modellenwereld wordt neergezet. Bovendien ervaart klaagster de naam “popje” als neerbuigend en respectloos jegens de vrouw, alsof ze alleen een gebruiksvoorwerp is. Dit is al grensoverschrijdend gedrag. De media en daarmee ook de commercials hebben een voorbeeldfunctie als het gaat hoe vrouwen behoren te worden behandeld om toestanden zoals bij The Voice of Holland te voorkomen. Het wordt tijd dat hier breder naar gekeken wordt en dat vrouwonvriendelijke commercials worden geweerd.

Samenvatting van het verweer

Adverteerder keurt grensoverschrijdend gedrag te allen tijde af. De boodschap van de televisiecommercial is dat, hoewel modellen in allerlei “gekke” situaties moeten poseren, ze aan het einde van de dag kunnen genieten van een lekker frietje met suikervrije fritessaus. Adverteerder neemt afstand van alle mededelingen in de klacht die refereren aan “toestanden” bij The Voice of Holland”. Dit is irrelevant en ongepast.

Het oordeel van de voorzitter

1)  In de televisiecommercial wordt een realistisch ogende fotoshoot uitgebeeld. Te zien is wat het fotomodel daarbij aan ongemakken dient te doorstaan, maar ook wat het artistieke resultaat daarvan is. De elementen waartegen klaagster bezwaar maakt (de naam ‘popje’ die de fotograaf voor het model gebruikt en de wijze waarop het fotomodel verder wordt behandeld) zijn onmiskenbaar bedoeld als een sfeerschets en als de weergave van een realiteit waarmee een fotomodel kan worden geconfronteerd. Deze elementen dienen in dat opzicht functioneel te worden geacht.

2)  Dat men bedenkingen kan hebben over de ongemakken die het fotomodel in de televisiecommercial dient te ondergaan, staat niet in de weg aan het uitbeelden van die situaties in de uiting. Anders dan klaagster stelt, wordt in de televisiecommercial vrouwonvriendelijk of respectloos gedrag niet als maatschappelijk normaal uitgebeeld. Integendeel zal de gemiddelde consument vaststellen dat er bij de fotoshoot wel heel onvriendelijk wordt gehandeld en dat dit niet zo zou moeten.  Duidelijk is dat de beelden niet zijn bedoeld als goedkeuring van de wijze waarop het model wordt behandeld. Evenmin spoort de commercial aan tot dergelijk gedrag. In feite vestigt de televisiecommercial juist de aandacht op onwenselijk gedrag jegens een fotomodel op een wijze die tot afkeuring van dergelijk gedrag leidt. Uiteindelijk is te zien hoe het fotomodel na haar werkzaamheden besluit te doen waar zij zin in heeft, te weten het eten van een patatje met fritessaus. Zij laat zich niet kisten c.q. trekt zich niets aan van het gedrag van de fotograaf en dat laat ze merken door te eten wat zij wil. De voorzitter acht het op grond van het voorgaande niet aannemelijk dat de televisiecommercial een bepaald, onwenselijk te achten maatschappelijk effect jegens vrouwen zal hebben. De voorzitter beslist daarom als volgt.

De beslissing van de voorzitter

Gelet op het bovenstaande wijst de voorzitter de klacht af.