Het College van Beroep [16 november 2016]

De grieven

De Commissie heeft de klacht onjuist opgevat door te oordelen dat ANWB onduidelijke informatie over de korting heeft verstrekt. De inleidende klacht houdt uitsluitend in dat sprake is van onduidelijke lesprijzen, maar heeft geen betrekking op het bedrag van de korting.

ANWB handhaaft ten aanzien van de klacht, zoals die volgens haar luidt, het bij de Commissie gevoerde verweer. Dit verweer wordt als volgt samengevat. ANWB heeft op de website duidelijk gecommuniceerd dat in de bestreden reclame-uiting sprake is van een rekenvoorbeeld. Dit staat immers op de website evenals de tekst: “*Bij een lesprijs van € 47,- per uur, prijzen kunnen verschillen per rijschool”. Alle prijzen per rijschool waren voor geïntimeerde te raadplegen op de website. Geïntimeerde had daarom redelijkerwijs kunnen weten dat zijn rijschool mogelijk een hogere lesprijs hanteerde dan de in de uiting genoemde lesprijs. Gelet op het vorenstaande is er geen sprake van misleiding. De korting bij aanschaf van het lentepakket betrof in het rekenvoorbeeld € 198,95. De ríjschool van geïntimeerde hanteerde een lesprijs van € 53,50 per uur, waardoor hij in totaal € 211,95 korting heeft ontvangen, derhalve meer korting dan vermeld in de reclame uiting. Op grond van het vorenstaande dient de klacht alsnog te worden afgewezen.

Het antwoord in appel

Dit wordt als volgt weergegeven. Als reclame wordt gemaakt voor een lespakket met een vanaf-prijs van € 48,–, dan mag men ervan uitgaan dat de pakket lesprijs geen € 53,– is zoals op de website staat als men zoekt naar rijscholen Haarlem. Verder vraagt geïntimeerde zich af waarom hij een aanbieding tegen de hoogste lesprijs krijgt.

De mondelinge behandeling

Namens ANWB wordt meegedeeld dat ANWB-Rijopleiding B.V. (ARO-B.V.) adverteerder is. Verder wordt meegedeeld dat de korting ad € 198,– een minimumbedrag is en dat de korting hoger wordt bij een hogere lesprijs wegens onder meer de gratis lessen. De klacht ziet echter alleen op de lesprijs. Hierover is de consument voldoende geïnformeerd. Bovendien aanvaardt de consument op vier punten de algemene voorwaarden. De lesprijzen worden door de franchisenemers vastgesteld (niet door de ANWB) en het aantal lessen dat gevolgd moet worden, wordt bepaald aan de hand van een proefles.

De nadere reactie van ANWB op schriftelijke vragen van het College

Deze wordt als volgt weergegeven. Vanuit de dochtermaatschappij ARO is reclame gemaakt voor de Lentesale actie. Landelijk is de reclame gecommuniceerd met een rekenvoorbeeld. ARO is gedwongen om te werken met dit soort rekenvoorbeelden, omdat de ene leerling behoefte heeft aan 20 lessen, de ander aan 10 of 35 lessen. Hetzelfde geldt voor het wel of niet afnemen van een tussentijdse toets. Daarnaast verschillen de lesprijzen per vestiging waardoor de korting anders kan uitvallen, maar wel altijd hoger dan in het rekenvoorbeeld. De vestiging Haarlem heeft na een proefrit vastgesteld dat minimaal 25 lessen nodig zouden zijn, 23 betaalde en 2 gratis lessen. Hierbij waren een aantal extra’s inbegrepen, te weten een praktijkbegeleidingsboek (gratis, met een waarde van € 35,–) en een tussentijdse toets (€ 175,–). In dit pakket zit niet het theorie-examen omdat veel leerlingen er voor kiezen dit zelf te regelen. ANWB specificeert de prijs van het Lentesale pakket ad € 1.654,50 en berekent de totale korting die geïntimeerde ten opzichte van de normale prijs krijgt op € 241,90, meer dus dan de korting in het rekenvoorbeeld         

Het oordeel van het College

1. Het College merkt ANWB en niet ANWB-Rijopleiding B.V. (ARO-B.V.) aan als betrokken adverteerder. De klacht is immers gericht tegen informatie over de Lentesale actie op de website van ANWB (anwb.nl/auto/rijbewijs/lentesale).

2. ANWB stelt dat de Commissie de inleidende klacht onjuist heeft opgevat door ervan uit te gaan dat deze betrekking heeft op het in de uiting genoemde kortingsbedrag ad € 198,95. Volgens ANWB houdt de klacht slechts in dat onduidelijke lesprijzen worden genoemd. Het College leest in de klacht dat geïntimeerde in verband met de Lentesale 2016 contact heeft opgenomen met een rijschool in Haarlem waarna hij een aanbieding ontving voor 25 lessen (in plaats van de 20 lessen die in de bestreden reclame-uiting wordt genoemd) tegen een lesprijs van € 53,50 per uur (in plaats van de in het rekenvoorbeeld genoemde € 47,– per uur). Geïntimeerde heeft in de klacht vervolgens een berekening gemaakt waarbij hij 20 lessen ad € 47,– combineert met vijf lessen ad € 53,50. Hij concludeert op basis daarvan dat de aanbieding van de rijschool € 1.497,50 zou moeten kosten terwijl deze bij de betrokken rijschool € 1.654,50 kost. Geïntimeerde stelt dat men volgens zijn berekeningen voor de vijf extra lesuren in feite € 85,– per uur betaalt waardoor het pakket ineens € 200,– duurder is. Het College begrijpt dat dit alles geïntimeerde aanleiding gaf tot het indienen van de klacht.

3. ANWB stelt op grond van het voorgaande terecht dat de klacht niet, en in ieder geval niet specifiek, betrekking heeft op de in de uiting genoemde korting, maar vooral is gericht tegen de in rekening gebrachte lesprijs en het te betalen totaalbedrag. Uitgaande hiervan had de Commissie de klacht op dit punt dienen af te wijzen. Geïntimeerde maakt immers een belangrijke fout door op de hiervoor weergegeven wijze twee wezenlijk verschillende uitingen (te weten de bestreden reclame-uiting op de website van adverteerder en de aanbieding van een rijschool waarin twee pakketten worden genoemd) met elkaar te combineren. Hierdoor komt geïntimeerde tot onjuiste conclusies over de juistheid van de aanbieding en de te betalen bedragen. Indien uitsluitend acht wordt geslagen op de bestreden uiting is geen sprake van een onjuiste berekening. De gegevens waarop de berekening in die uiting is gebaseerd (de parameters) worden duidelijk genoemd, namelijk dat het om een ‘rekenvoorbeeld’ gaat op basis van 20 autorijlessen van € 47,– per uur. Dat de aanbieding van een lokale rijschool een ander uurtarief kan hebben, staat in de uiting (“prijzen kunnen verschillen per rijschool”). Geïntimeerde had daarom met de mogelijkheid van een hogere lesprijs rekening dienen te houden. Verder acht het College het uit de aard van de zaak vanzelfsprekend dat het aantal benodigde rijlessen meer kan zijn dan 20. Dit blijkt bovendien ook duidelijk uit de uiting (“minimaal 20 autorijlessen”).

4. eïntimeerde stelt in de inleidende klacht verder dat hij vindt dat ANWB het publiek beter over de prijzen van lokale rijscholen moet informeren. Naar het oordeel van het College kan ANWB in de uiting evenwel volstaan met op de hiervoor bedoelde wijze te vermelden dat de prijzen per rijschool kunnen verschillen. ANWB stelt overigens dat men op haar website informatie over de lesprijzen vindt. Ook in zoverre treft de klacht geen doel.

5. oor zover de klacht, ondanks hetgeen hierboven is vermeld, zo zou moeten worden geïnterpreteerd dat geïntimeerde (mede) klaagt dat in de bestreden uiting de korting onjuist is weergegeven, geldt het volgende. ANWB heeft (in de door haar verstrekte aanvullende informatie) voldoende aannemelijk gemaakt dat in het pakket van de betrokken rijschool waarnaar geïntimeerde verwijst twee gratis rijlessen zijn inbegrepen (23 betaalde + 2 gratis lessen), alsmede dat sprake is van gratis “Theorie Trefzeker”, een gratis proefles en een gratis “Praktijkbegeleidingsboek”. Dat de hoogte van de uiteindelijke korting afhankelijk is van het aantal rijlessen en het lesgeld per uur, volgt uit de uiting. ANWB heeft de korting die geïntimeerde in zijn situatie krijgt berekend op € 241,90 hetgeen het College juist voorkomt. De daarbij gevolgde berekeningsmethode wijkt niet wezenlijk af van de wijze waarop in de bestreden uiting het voordeel is berekend. Het College ziet om die reden geen aanleiding om te oordelen dat de bestreden uiting onjuiste verwachtingen wekt over de korting die men bij rijscholen krijgt op grond van de Lentesale actie.

6. Bijkens het voorgaande treft de inleidende klacht geen doel. Het College komt derhalve tot een ander oordeel dan de Commissie en beslist als volgt.

De beslissing van het College van Beroep

Het College vernietigt de bestreden beslissing en wijst de klacht alsnog af.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beoep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie [22 augustus 2016]

De bestreden reclame-uiting

Het betreft een uiting op de website van adverteerder http://www.anwb.nl/auto/rijbewijs/lentesale. Hierin staat – voor zover in deze zaak van belang – :

“Wat houdt de lentesale in?
Het lentepakket bestaat uit minimaal 20 autorijlessen, theorie en praktijkexamen.
Check de onderstaande tabel voor een rekenvoorbeeld:

                                               Kosten normaal                       Lentepakket

20 Rijlessen*                            940,00                                    940,00
Theorie examen                          41,00                                      41,00
Praktijkexamen                         249,00                                    249,00
Gratis 2 rijlessen*                       94,00                                     GRATIS
Gratis Trefzeker Theorie              69,95                                     GRATIS
Proefles                                     35,00                                     GRATIS
Totaal                                     1428,95                                     1230,-

*Bij een lesprijs van € 47,- per uur, prijzen kunnen verschillen per rijschool.
In totaal krijg je dus € 198,95 korting gedurende dit voorjaar. De lentepakketten zijn maar beperkt beschikbaar; dus wees er snel bij want VOL=VOL!”

De klacht

Volgens adverteerder is de uiting een rekenvoorbeeld en kan het per rijschool verschillen. De aanbieding die klager na de proefles ontving bood hetzelfde als het aanbod in de uiting, maar dan 25 lesuren in plaats van de 20 lesuren op de website. Het pakket op de website kost € 1.230,-. De lesprijs volgens de rijschool is € 53,50 per uur, dus zou het pakket volgens klager € 1.230,- + 5 x 53,50 = € 1.497,50 moeten kosten. Het kost echter € 1.654,50; meer dan € 150,- duurder, zodat men voor de 5 extra lessen omgerekend € 85,- per uur betaalt. Bij de bevestiging van de proefles, waarvan de consument een factuur ontvangt weet adverteerder al welke rijschool de rijles geeft en weet zij dus ook de prijzen van de pakketten. Klager is van mening dat adverteerder hiervan een bijlage hadden kunnen meesturen.

Het verweer

De klacht heeft betrekking op de actie van de ANWB waarin klanten een Lentepakket kunnen afsluiten. Klanten kunnen bij de ANWB rijopleiding een proefles aanvragen bij een in de buurt aangesloten rijschool. Indien de klant na de proefles besluit bij deze rijschool te blijven lessen, heeft de klant de mogelijkheid tot het afsluiten van een pakket. Bij afsluiting van minimaal 20 autorijlessen, theorie- en praktijkexamen, krijgt de klant de proefles gratis en daarbij 2 gratis rijlessen en gratis Trefzeker theorie (Lentepakket). ANWB rijopleiding is een franchise organisatie waaraan zelfstandige franchisenemers zijn verbonden. Deze zelfstandige ondernemers hebben binnen deze franchiseformule de vrijheid zelf hun prijzen vast te stellen. Daarom vermeldt ANWB op de website per rijschool de hoogte van de tarieven en pakketprijzen. Om klanten een beeld te geven van de gemiddelde kosten van het Lentepakket, heeft adverteerder op de website een rekenvoorbeeld geplaatst waarin rekening is gehouden met de gemiddelde landelijke lesprijs van € 47,- per uur. Aangezien adverteerder gebruik maakt van een gemiddelde lesprijs heeft zij duidelijk op haar website gecommuniceerd dat het om een rekenvoorbeeld gaat. Daarbij heeft adverteerder tevens op haar website vermeld: “Bij een lesprijs van € 47,- per uur, prijzen kunnen verschillen per rijschool”. Klager had vóór het aanvragen van de proefles redelijkerwijs kunnen weten dat de rijschool mogelijk een hogere lesprijs hanteerde, aldus adverteerder.

Het oordeel van de Commissie

Niet in geschil is dat de consument bij het afsluiten van het lentepakket slechts het in de uiting genoemde voordeel van € 198,95 ontvangt bij een lespakket van 20 lessen en een lesprijs van € 47,- per uur. Nu na het rekenvoorbeeld en de asterisk met een witregel ertussen als samenvatting in de uiting staat: “In totaal krijg je dus € 198,95 korting gedurende dit voorjaar” zal de gemiddelde consument dit naar het oordeel van de Commissie gemakkelijk aldus opvatten dat zij bij het afsluiten van een lentepakket zonder meer een korting ontvangt van € 198,95.

Gelet op het voorgaande oordeelt de Commissie dat er onduidelijke informatie is verstrekt ten aanzien van het bestaan van een specifiek prijsvoordeel, in de zin van artikel 8.2 aanhef en onder d van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Voorts is de Commissie van oordeel dat de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen. Om die reden is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC. Het sterretje dat verwijst naar: “Bij een lesprijs van € 47,- per uur, prijzen kunnen verschillen per rijschool, neemt de onduidelijkheid naar het oordeel van de Commissie onvoldoende weg.

Op grond van het vorenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.