De bestreden reclame-uiting
Het betreft de in Het Financieele Dagblad geplaatste advertentie met de kop:
“DE
GIRO
100% Broker. 80% Goedkoper”.
De klacht
De uiting, waarin DeGiro stelt “80% goedkoper” te zijn, betreft vergelijkende reclame, nu in de uiting diensten van concurrenten, waaronder Lynx, impliciet worden genoemd. In artikel 13 van de Nederlandse Reclame Code (NRC) en artikel 6:194a lid 2 BW wordt een aantal voorwaarden genoemd waaraan vergelijkende reclame dient te voldoen, onder andere dat deze niet misleidend is en dat deze op objectieve wijze een of meer wezenlijke, relevante, controleerbare en representatieve kenmerken van de goederen of diensten, zoals de prijs, vergelijkt. De reclame van DeGiro voldoet niet aan voornoemde eisen.
Uit de website van DeGiro blijkt dat zij haar slogan “80% goedkoper” baseert op de vergelijking van haar tarieven voor verschillende diensten met het gemiddelde van de tarieven voor soortgelijke diensten van vijf concurrenten, waaronder Lynx. In de uiting staat zonder meer “80% goedkoper”, zonder nadere onderbouwing en zonder toelichting op welke onderdelen en ten opzichte van welke concurrent dit zou gelden. Doordat in de uiting controleerbare gegevens ontbreken, is de stelling dat DeGiro 80% goedkoper is misleidend. De mededeling “80% goedkoper” is ook onjuist, omdat DeGiro niet op alle onderdelen goedkoper is dan de concurrentie of niet 80% goedkoper is. Bovendien wordt in de uiting verzwegen dat DeGiro een minder uitgebreid pakket aan diensten aanbiedt. De reclame is tevens in strijd met artikel 4:19 van de Wet op het financieel toezicht (Wft), dat voorschrijft dat reclame-uitingen correct, duidelijk en niet misleidend moeten zijn. De onderhavige uiting is – zoals hiervoor besproken – misleidend en niet correct. Bovendien zijn niet alle voor de vergelijking relevante kenmerken meegenomen en is geen sprake van een evenwichtige vergelijking, nu niet alle concurrenten daarin zijn opgenomen.
De prijs van beleggingsdienstverlening is een belangrijk element voor consumenten bij hun keuze voor een aanbieder van beleggingsdiensten. Door de onjuiste dan wel onduidelijke of dubbelzinnige informatie “80% goedkoper” wordt de gemiddelde consument ertoe gebracht een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen en wordt het economische gedrag van consumenten wezenlijk verstoord. De uiting is misleidend en oneerlijk, aldus Lynx.
Het verweer
Adverteerder is van mening dat de gemiddelde consument weet dat de prijzen per broker en per product verschillen. Hij is zich er tevens van bewust dat enige overdrijving en generalisering eigen is aan reclame. Daarom zal de gemiddelde consument begrijpen dat de slagzin “80% goedkoper” niet betekent dat DeGiro voor elk product bij elke broker 80% goedkoper is, maar dat sprake is van een vergelijking met de markt als zodanig: DeGiro is gemiddeld genomen 80% goedkoper dan de concurrentie.
De slagzin “80% goedkoper” is juist. De gegevens waarop deze slagzin is gebaseerd, zijn te vinden op de website van DeGiro onder het tabblad “Tarieven”. Daar staat een tabel, bestaande uit een “‘mandje’” van verschillende beleggingsproducten met de transactieprijzen die daarvoor gerekend worden bij DeGiro en vijf andere brokers in Nederland. Het ‘mandje’ met producten is een representatieve afspiegeling van de beleggingsproducten die een belegger doorgaans koopt. Uit de prijstabel blijkt dat per productcategorie de besparing bij DeGiro ten opzichte van de gemiddelde prijzen van de concurrentie (afgerond) 80% bedraagt. De besparing die de consument bij DeGiro behaalt op het totaalbedrag van het ‘mandje’ beleggingsproducten bedraagt zelfs 86%. De slagzin “DeGiro 80% goedkoper” is dus juist.
Indien de gemiddelde consument de anonieme vergelijking “80% goedkoper” al op één concurrent in het bijzonder betrekt, dan zal hij daarbij denken aan Binck, die in de markt van online brokers het grootste marktaandeel en de grootste naamsbekendheid heeft. Ook ten opzichte van Binck maakt DeGiro de claim waar, nu de consument voor de producten in het ‘mandje’ bij DeGiro 84% goedkoper uit is dan bij Binck.
Ook overigens is de reclame niet misleidend. Een vergelijking op één aspect, zoals de prijs, is toelaatbaar. Voorts is het niet vereist de gegevens waarop de claim is gebaseerd volledig in de reclame-uiting zelf op te nemen. Door in de advertentie een verwijzing naar de website van DeGiro op te nemen is de consument voldoende in staat gesteld de aan de claim ten grondslag liggende gegevens te controleren.
Ten slotte wordt door adverteerder aangevoerd dat de bestreden reclame het economisch gedrag van de consument niet verstoord kan hebben. Hoewel in sommige gevallen de besparing bij DeGiro minder dan 80% bedraagt, is de afwijking bescheiden en is de besparing bij DeGiro nog steeds aanzienlijk. Uit de vergelijkingstabel blijkt dat de minimale besparing ten opzichte van de gemiddelde concurrent 68% is en oploopt tot 100%, en dat de totale besparing ten opzichte van de goedkoopste concurrent, Lynx, 75% is. Lynx heeft niet gesteld en/of aannemelijk gemaakt dat de consument die zijn beslissing baseert op de prijs zich wél laat overhalen door een korting van 80% en niet door een korting van 75% of 68%.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van Lynx is, mede aan de hand van een overgelegde pleitnota, nader toegelicht. Daarbij is – kort samengevat – het volgende aangevoerd.
De klacht betreft de uiting “80% goedkoper” die in de als voorbeeld bij de klacht gevoegde advertentie is gebruikt, maar ook in banners op websites van derden en in een commercial op YouTube.
De bewering “80% goedkoper” betreft een absolute claim die misleidend is, alleen al omdat deze gebaseerd is op een gemiddeld percentage van een vergelijking van een ‘mandje’ met diensten van vijf andere brokers, en DeGiro dus niet daadwerkelijk altijd 80% goedkoper is.
In de uitingen wordt niet geclaimd dat DeGiro gemiddeld 80% goedkoper is, en wordt geen voorbehoud gemaakt of verwezen naar een berekening van de claim “80% goedkoper”. Op de homepage van de website van DeGiro, waarnaar in de advertentie wordt verwezen voor het openen van een rekening, ontbreekt een dergelijke verwijzing eveneens.
De consument zal in de claim “80% goedkoper” geen overdrijving of generalisering zien.
De claim is gebaseerd op een vergelijking van te weinig brokers, nu grote marktspelers (zoals ABN AMRO en ING) en andere relatief goedkope brokers (zoals Today’s, Traders Only, Saxo en ING) – ten voordele van DeGiro – niet in de vergelijking zijn meegenomen. Overigens is de berekening in het verweer dat het ‘mandje’ bij DeGiro 75% goedkoper is dan bij Lynx niet juist; in werkelijkheid bedraagt de besparing bij DeGiro ten opzichte van Lynx 60,94%. Dan gaan andere factoren dan de prijs, zoals bijvoorbeeld service, een grotere rol spelen bij de keuze van de consument v oor een broker.
Ook de samenstelling van het ‘mandje’ is niet representatief, aldus Lynx. Voor een aantal niet vergeleken diensten, zoals bijvoorbeeld het beleggen in buitenlandse aandelen, is DeGiro even duur of duurder dan (in ieder geval) Lynx. Bij de vergelijking ontbreekt de essentiële informatie dat de besparing van 80% niet alle mogelijke productcategorieën betreft.
Gelet op het voorgaande is de vergelijking waarop de claim “80% goedkoper” is gebaseerd incompleet, niet representatief en misleidend. De uiting is feitelijk onjuist, oneerlijk en misleidend in de zin van de artikelen 2, 7, 8 en 13 NRC.
Het standpunt van DeGiro is, mede aan de hand van overgelegde pleitaantekeningen, nader toegelicht. Daarbij is – kort samengevat – het volgende aangevoerd.
Vooropgesteld wordt dat de bij de klacht gevoegde advertentie met de slogan “80% goedkoper” de uiting is die thans ter beoordeling staat. In andere uitingen is de mededeling “80% goedkoper” in een andere context gebruikt of is de slogan anders.
Het staat niet ter discussie dat DeGiro de goedkoopste broker van Nederland is. In de advertentie geeft DeGiro de consument een indicatie van de te behalen besparing. De gemiddelde consument begrijpt dat de claim “80% goedkoper” ziet op het algemene prijsniveau van de gemiddelde concurrent van DeGiro. De claim is correct, nu de consument bij DeGiro op het totaal aan beleggingsproducten dat hij afneemt daadwerkelijk 80% goedkoper uit is dan bij de concurrentie. De claim “80% goedkoper” heeft, anders dan Lynx stelt, geen betrekking op individuele producten van individuele concurrenten.
De concurrenten die in de vergelijking zijn opgenomen vormen een goede weergave van de markt van brokers, en het ‘mandje’ bevat een representatieve selectie van producten.
De gegevens waarop de claim is gebaseerd zijn op een duidelijke en heldere manier weergegeven op de website van DeGiro, waarnaar in de uiting wordt verwezen. Gelet op het voorgaande is voldaan aan de voor vergelijkende reclame geldende vereisten dat de claim juist en verifieerbaar moet zijn. Uit de slogan “80% goedkoper” blijkt duidelijk dat de vergelijking betrekking heeft op de prijs en dat andere aspecten daarin niet zijn meegenomen. Van misleiding is derhalve geen sprake. Wordt ervan uitgegaan dat de slogan betrekking heeft op Lynx, dan geldt dat DeGiro overall nog steeds 70% goedkoper dan Lynx (in het verweerschrift is ten onrechte een percentage van 75% genoemd). Ook bij deze omvang van het voordeel zal de prijsbewuste consument kiezen voor DeGiro, zodat de claim “80% goedkoper” het economische gedrag van de consument niet beïnvloedt.
Het oordeel van de Commissie
1.
De Commissie stelt voorop dat zij in de onderhavige uitspraak alleen de advertentie met de slogan “DeGiro 100% broker. 80% goedkoper” beoordeelt die bij de klacht is overgelegd en waarop in de klacht is ingegaan. Daarbij is van belang dat adverteerder ervan uit mocht gaan dat de klacht alleen op de slogan in deze advertentie betrekking had en dus haar verweer op deze uiting heeft toegespitst.
2.
Met de slogan “100% broker. 80% goedkoper” maakt DeGiro een vergelijking op prijs waardoor andere brokers, waaronder Lynx, zich aangesproken kunnen voelen. Daarmee is de uiting te beschouwen als vergelijkende reclame en wordt de uiting getoetst aan artikel 13 NRC. Vergelijkende reclame is, wat de vergelijking betreft, geoorloofd indien aan de in artikel 13 NRC (onder a t/m h) genoemde voorwaarden is voldaan. De eerste voorwaarde luidt dat de vergelijking niet misleidend is in de zin van de NRC. Daaromtrent overweegt de Commissie als volgt.
3.
In de uiting stelt DeGiro zonder voorbehoud of nuancering dat zij “80% goedkoper” is. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument deze absoluut gestelde claim aldus opvatten dat DeGiro daadwerkelijk 80% goedkoper is dan iedere andere broker. Vast is komen te staan dat dat niet het geval is. De claim blijkt gebaseerd te zijn op een vergelijking van de door DeGiro gerekende tarieven voor een aantal beleggingsproducten (‘mandje’) met het gemiddelde van de tarieven voor die producten van vijf concurrenten, waaronder Lynx. Niet alleen is daardoor geen sprake van een vergelijking met iedere aanbieder in de branche, zoals in de uiting wordt gesuggereerd, maar ook kan de daadwerkelijke besparing bij DeGiro ten opzichte van elk van de concurrenten aanzienlijk – zowel naar boven als naar beneden – afwijken van het geclaimde gemiddelde van 80%. Vast is komen te staan dat dit laatste bijvoorbeeld het geval is bij de vergelijking van de kosten van het ‘mandje’ bij DeGiro en Lynx, waar de besparing ten opzichte van Lynx 70% (volgens DeGiro) dan wel 60,94% (volgens Lynx) bedraagt, maar in ieder geval (aanzienlijk) minder is dan 80%.
4.
Dat de claim “80% goedkoper” ziet op de vergelijking met gemiddelde tarieven van slechts een aantal concurrenten van DeGiro is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit te kunnen nemen over een transactie, in dit geval de keuze voor de diensten van DeGiro of van een andere broker. Deze informatie dient daarom reeds uit de advertentie te blijken. Daaraan heeft adverteerder niet voldaan.
De stelling van DeGiro dat, voor zover de claim “80% goedkoper” voor de gemiddelde consument al onduidelijk zou zijn, in de bestreden uiting wordt verwezen naar haar website waar de prijsvergelijking is opgenomen, kan haar niet baten. In de advertentie wordt de website slechts genoemd in verband met de mogelijkheid om aldaar een gratis account te openen. Een uitdrukkelijke verwijzing naar adverteerders website om de consument te wijzen op de basis van de claim “80% goedkoper” en de betekenis die volgens DeGiro aan de claim moet worden toegekend, ontbreekt echter.
5
Gelet op het voorgaande is sprake van het ontbreken van essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen, waardoor deze consument ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen. Dit betekent dat de bestreden uiting misleidend is in de zin van artikel 8.3 aanhef en onder c NRC en daardoor in strijd met het bepaalde in artikel 13 onder a NRC.
6.
Nu de reclame-uiting reeds wegens de misleidende vergelijking niet is toegestaan, kan buiten bespreking blijven of is voldaan aan de overige voorwaarden van artikel 13 NRC.
Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in de aanhef en onder a van artikel 13 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.