Het College van Beroep [17 augustus 2021]
De bestreden uiting, de inleidende klacht en de beslissing van de Commissie
De klacht is gericht tegen de volgende tekstgedeeltes over elektrisch rijden op de website www.peugeot.nl:
“De actieradius kan toenemen door gebruik te maken van regeneratief remmen” (peugeot.nl/elektrisch/opladen-en-actieradius/veelgestelde-vragen/) en
“Een aangepaste rijstijl is heel belangrijk voor een grotere actieradius. Bij een zuinige rijstijl anticipeert u op het overige verkeer en eventuele obstakels. Ook maakt u zoveel mogelijk gebruik van het regeneratief remmen – afremmen op de motor, zodat u energie terugwint. Die energie slaat de auto op in het batterijpakket en is later weer te gebruiken. Een elektrische auto heeft in de praktijk een grotere actieradius in de stad. De rijsnelheden zijn lager en de auto verbruikt weinig stroom als hij in druk stadsverkeer stilstaat. Ook het regeneratief remmen is extra effectief.”
(peugeot.nl/elektrisch/opladen-en-actieradius/actieradius).
De inleidende klacht komt erop neer dat de bestreden teksten op de website van Peugeot om de volgende redenen misleidend zijn. De indruk wordt gewekt dat regeneratief remmen de actieradius vergroot. Regeneratief remmen voorkomt onnodig energieverlies, maar is volgens de klacht uit het oogpunt van energiewinning in feite een nutteloze actie. Daarnaast geldt volgens de klacht dat stilstaan in druk stadsverkeer geen positieve invloed op de actieradius kan hebben. Voorts wordt met de mededeling “ook het regeneratief remmen is extra effectief” ten onrechte benadrukt dat van regeneratief remmen een supplementaire werking uitgaat die de actieradius vergroot. Bij regeneratief remmen is hooguit sprake van behoud van energie in gewijzigde vorm doordat de eerder uit elektriciteit gegenereerde aanwezige kinetische energie wordt weer omgezet in elektriciteit. Het betreft geen cumulatie of toename van energie. Veelvuldig regeneratief remmen en stilstaan in het verkeer verkleinen de actieradius juist aanzienlijk in plaats van deze te vergroten.
De voorzitter van de Reclame Code Commissie heeft de klacht op grond van het volgende afgewezen. Bij gebruik van regeneratief remmen wordt de kinetische, voor de voortbeweging gebruikte energie van de auto omgezet in elektrische energie. Dat hierbij in feite sprake is van behoud van energie in gewijzigde vorm maakt de uiting niet misleidend. Uit de uiting blijkt voldoende duidelijk dat bij een regeneratief remsysteem geen sprake is van extra toegevoegde, ‘nieuwe’ energie, maar van gebruikte energie die (deels) wordt teruggewonnen. Per saldo kan men, dankzij de door gebruik van regeneratief remmen teruggewonnen energie, verder rijden en wordt de actieradius dus vergroot. Dit geldt ook in het stadsverkeer, waar door de lagere rijsnelheid weinig energie wordt verbruikt en relatief vaak gebruik zal worden gemaakt van regeneratief remmen.
De Commissie heeft de beslissing van de voorzitter bevestigd. Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de uiting aldus opvatten dat de actieradius door regeneratief remmen, en het daardoor terugwinnen van energie, kan toenemen, in die zin dat men langer kan doorrijden vergeleken met de situatie dat de auto, onder dezelfde rij-omstandigheden niet zou beschikken over de mogelijkheid van regeneratief remmen. In de uiting ligt niet de suggestie besloten dat door regeneratief remmen nieuwe energie zou worden toegevoegd.
De grieven
Deze worden als volgt weergegeven.
De reclame-uiting is veel meer omvattend dan waar de Commissie op focust en de beslissing op baseert. De klacht betreft met name dat Peugeot in diverse bewoordingen beweert dat regeneratief remmen het mogelijk maakt de actieradius tijdens het rijden te vergroten. Hier is technisch of wetenschappelijk geen onderbouwing voor. Dit heeft de Commissie niet of onvoldoende in overweging genomen. Verder stelt de Commissie dat de gemiddelde consument de uiting aldus zal opvatten dat de actieradius door regeneratief remmen en het terugwinnen van energie kan toenemen vergeleken met de situatie dat de auto niet zou beschikken over de mogelijkheid van regeneratief remmen. In de bestreden reclame-uiting wordt deze vergelijking niet gemaakt. Van Peugeot mag verwacht worden dat zij zich zorgvuldig aan de feiten houdt en op correcte wijze van wetenschappelijke bevindingen gebruik maakt. Dat doet Peugeot allerminst. Peugeot geeft een verkeerde voorstelling van de effecten van regeneratief remmen. Zij interpreteert wetenschappelijke studies en rapporten onjuist. De conclusie dat regeneratief remmen een positief effect heeft op de actieradius, is aangetoond in theoretisch vergelijkend onderzoek van voertuigen met en zonder een regeneratief remsysteem. Peugeot beweert echter in zijn algemeenheid, buiten de context van de onderzoeken, dat regeneratief remmen de actieradius tijdens het rijden vergroot. Dat is een oneigenlijke toepassing en manipulatie van onderzoeksgegevens. Deze materie vereist bovengemiddelde kennis en inzicht. Het zou voor de consument begrijpelijker zijn als wordt gezegd dat in de praktijk bij een voertuig zonder regeneratief remsysteem bij het remmen energie verloren gaat waardoor de actieradius kleiner wordt. Bij regeneratief remmen daarentegen blijft die energie behouden, waardoor de actieradius op zijn hoogst in stand wordt gehouden. ‘De bewering dat regeneratief remmen in stadsverkeer extra effectief’ is, is om genoemde redenen eveneens onwaar.
De mondelinge behandeling
Het beroep is mondeling toegelicht. Op hetgeen appellant daarbij heeft verklaard zal hierna, voor zoveel nodig, worden ingegaan.
Het oordeel van het College
1. Bij de vraag of een reclame-uiting misleidend is, dient te worden uitgegaan van de totale uiting en de context waarin de mededelingen worden gedaan, alsmede de vermoedelijke verwachting van de gemiddelde consument. Deze consument zal de bestreden uiting zo opvatten dat regeneratief remmen een voordeel biedt vergeleken met de situatie dat geen gebruik wordt gemaakt van regeneratief remmen. In de uiting wordt dit vergelijkingskader weliswaar niet zo specifiek verwoord, maar het College acht het in de context van de uiting voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk dat het in de uiting gaat om de voordelen van regeneratief remmen ten opzichte van ‘gewoon’ remmen. Een ander vergelijkingskader is niet denkbaar.
2. Dat regeneratief remmen in de praktijk voordelen biedt ten opzichte van ‘gewoon’ remmen, kan naar het oordeel van het College niet ter discussie staan. Door het gebruik van regeneratief remmen wordt de kinetische, voor de voortbeweging gebruikte energie van de auto, zoveel mogelijk omgezet in elektrische energie. Deze elektrische energie wordt opgeslagen in een accu en kan opnieuw in kinetische energie worden omgezet om weer voor de voortbeweging te worden gebruikt. Het gevolg hiervan is dat minder energie verloren gaat dan bij ‘gewoon’ remmen. In feite wordt dus een deel van de energie behouden die anders bij remmen verloren gaat. Doordat minder energie verloren gaat, brengt regeneratief remmen mee dat de auto per saldo een grotere actieradius heeft dan een auto die niet regeneratief remt.
3. De mededeling dat de actieradius kan toenemen door gebruik te maken van regeneratief remmen, dient in de hiervoor omschreven context te worden bezien. Voor de gemiddelde consument is voldoende duidelijk dat de uiting bedoelt uit te leggen dat door regeneratief remmen de actieradius minder snel afneemt dan bij ‘gewoon’ remmen, nu het gaat om het behoud van energie. Het betreft geen ‘nieuwe’ energie die aan de auto wordt toegevoegd. Dit is ook bij regeneratief remmen niet mogelijk en de gemiddelde consument zal naar het oordeel van het College hierover niet in verwarring geraken. In de verdere tekst op de website wordt bovendien over het ‘terugwinnen van energie’ gesproken en wordt uitgelegd dat deze teruggewonnen energie wordt hergebruikt.
4. Op grond van het voorgaande kunnen ook de mededelingen over elektrisch rijden in de stad niet misleidend worden geacht. Regeneratief remmen biedt de mogelijkheid het energieverlies door veelvuldig remmen in de stad te beperken door de energie deels te hergebruiken. Dat elektrisch rijden in een stad als een voordeel voor de actieradius wordt genoemd, dient verder te worden bezien in combinatie met de direct daarop volgende toelichting, te weten: “De rijsnelheden zijn lager en de auto verbruikt weinig stroom als hij in druk stadsverkeer stilstaat. Ook het regeneratief remmen is extra effectief.” In zijn geheel genomen acht het College ook deze boodschap niet misleidend voor de gemiddelde consument, overeenkomstig hetgeen de Commissie heeft geoordeeld. Om die reden beslist het College als volgt.
De beslissing van het College van Beroep
Het College bevestigt de bestreden beslissing.
[Hieronder volgt de beslissing waartegen bezwaar en beroep is ingesteld]
De beslssingen van de voorzitter [18 februari 2021]
De bestreden reclame-uiting
Het betreft de volgende tekstgedeeltes over elektrisch rijden en actieradius op de website www.peugeot.nl:
“De actieradius kan toenemen door gebruik te maken van regeneratief remmen” (peugeot.nl/elektrisch/opladen-en-actieradius/veelgestelde-vragen/)
en
“Een aangepaste rijstijl is heel belangrijk voor een groter actieradius. Bij een zuinige rijstijl anticipeert u op het overige verkeer en eventuele obstakels. Ook maakt u zoveel mogelijk gebruik van het regeneratief remmen – afremmen op de motor, zodat u energie terugwint. Die energie slaat de auto op in het batterijpakket en is later weer te gebruiken.
Een elektrische auto heeft in de praktijk een groter actieradius in de stad. De rijsnelheden zijn lager en de auto verbruikt weinig stroom als hij in druk stadsverkeer stilstaat. Ook het regeneratief remmen is extra effectief.” (peugeot.nl/elektrisch/opladen-en-actieradius/actieradius).
Samenvatting van de klacht
De informatie die Peugeot op haar website geeft over het opwekken van energie door regeneratief remmen en het daarmee vergroten van de actieradius, is volgens klager onjuist en misleidend. De hierboven weergegeven beweringen wekken de indruk en de verwachting dat keer op keer energie opnieuw als extra energie beschikbaar komt om als toegift de actieradius te vergroten. Dat is een onjuiste voorstelling van zaken. Regeneratief remmen voorkomt onnodig energieverlies, maar is uit oogpunt van energiewinning in feite een nutteloze actie, aldus klager.
Verder voert klager aan dat het weliswaar correct is een verband te leggen tussen de gunstiger omstandigheden bij lagere lucht- en rolweerstand in de stad en een grotere actieradius, maar dat stilstaan in druk stadsverkeer op de actieradius niet de minste positieve invloed kan hebben. Bij elke stilstand cumuleert het dan toch nog geringe verbruik als verlies van energie, waardoor de actieradius juist kleiner wordt.
Voorts wordt met de mededeling “ook het regeneratief remmen is extra effectief” ten onrechte benadrukt dat van regeneratief remmen, bovenop de gunstige omstandigheden van het stadsverkeer, een supplementaire werking uitgaat die de actieradius vergroot. Bij regeneratief remmen is hooguit sprake van behoud van energie in gewijzigde vorm (de eerder uit elektriciteit gegenereerde aanwezige kinetische energie wordt weer omgezet in elektriciteit), maar niet van cumulatie of toename van energie. Bij het omzetten van kinetische naar elektrische energie en bij stilstand in het stadsverkeer gaat onvermijdelijk telkens een kleine hoeveelheid energie verloren, welke verliezen cumuleren. Veelvuldig regeneratief remmen en stilstaan in het verkeer verkleinen daardoor de actieradius aanzienlijk in plaats van deze te vergroten, zoals in de uiting wordt beweerd. Peugeot geeft een valse voorstelling van zaken en misleidt daarmee de consument, aldus klager.
Samenvatting van het verweer
De door Peugeot Nederland op de markt gebrachte elektrische voertuigen zijn uitgevoerd met de mogelijkheid van regeneratief remmen. Omdat dit technisch gecompliceerde materie betreft, probeert Peugeot dit op haar website voor de gemiddelde consument begrijpelijk uit te leggen. Bij een conventionele verbrandingsmotor gaat tijdens het afremmen energie verloren, doordat die wordt omgezet in warmte die ontstaat door de wrijving van de remschijven. Elektrische voertuigen maken gebruik van een elektromotor, die elektrische energie uit het accupakket omzet in beweging en bij regeneratief remmen wordt ingezet als dynamo. Hierdoor remt het voertuig af als gevolg van de toegenomen weerstand en wordt tegelijkertijd elektriciteit opgewekt, die wordt opgeslagen in het accupakket. Een regeneratief remsysteem is dus een remsysteem dat tijdens de vertraging de kinetische energie van het voertuig omzet in elektrische energie. Dat deze methode een positief effect heeft op de actieradius van een elektrisch voertuig, is bevestigd in een drietal (in het verweer genoemde) onafhankelijk uitgevoerde onderzoeken in Nederland, China en India. In deze onderzoeken is geconcludeerd dat met regeneratief remmen de actieradius kan worden vergroot met respectievelijk “maximaal 5,3 kilometer”, “8% tot 25%” en “10% tot 12%”. Gelet op het voorgaande zijn de mededelingen in de uiting dat met regeneratief remmen energie kan worden opgewekt en daarmee de actieradius kan worden vergroot, feitelijk juist en niet misleidend. Verder zou Peugeot volgens klager in de uiting ten onrechte stellen dat een stilstaand elektrisch voertuig geen energie verbruikt. Dit stelt Peugeot echter niet. In de uiting staat: “(…) de auto verbruikt weinig stroom als hij in druk stadsverkeer stilstaat”. De mededeling in de uiting dat regeneratief remmen bij gebruik van een elektrisch voertuig in stadsverkeer extra effectief is, is niet misleidend. Bij gebruik van regeneratief remmen wordt de aanwezige kinetische energie, de voorwaartse beweging van het voertuig, ingezet om met een dynamo energie op te wekken die bij gebruik van remschijven verloren zou gaan. Vooral nu in stadsverkeer vaker afgeremd moet worden, is het gebruik van regeneratief remmen in de stad effectiever dan het gebruik van remschijven in de stad.
Het oordeel van de voorzitter
1. Klager maakt bezwaar tegen de onder ‘de bestreden uiting’ beschreven mededelingen van Peugeot op haar website, omdat daarin volgens klager – kort samengevat – de misleidende indruk wordt gewekt dat door gebruik van regeneratief remmen extra toegevoegde energie ontstaat waarmee de actieradius van een elektrische auto kan worden vergroot.
2. Deze klacht kan naar het oordeel van de voorzitter niet slagen. Het is voldoende aannemelijk dat bij gebruik van regeneratief remmen de kinetische, voor de voortbeweging gebruikte energie van de auto wordt omgezet in elektrische energie. Dat hierbij in feite sprake is van behoud van energie in gewijzigde vorm maakt de uiting niet misleidend. Uit de tekst “(…) gebruik van het regeneratief remmen – afremmen op de motor, zodat u energie terugwint. Die energie slaat de auto op in het batterijpakket en is later weer te gebruiken” blijkt voor de gemiddelde consument voldoende duidelijk dat bij een regeneratief remsysteem geen sprake is van extra toegevoegde, ‘nieuwe’ energie, maar van gebruikte energie die (deels) wordt teruggewonnen en opgeslagen, terwijl deze energie verloren zou gaan wanneer niet regeneratief wordt geremd. De voorzitter acht voldoende aannemelijk gemaakt dat men per saldo, dankzij de door gebruik van regeneratief remmen teruggewonnen en opgeslagen energie, verder kan rijden en de actieradius dus kan worden vergroot. De voorzitter acht aannemelijk dat dit ook geldt in het stadsverkeer, waar door de lagere rijsnelheid weinig energie wordt verbruikt en relatief vaak gebruik zal worden gemaakt van regeneratief remmen.
3. Op grond van het voorgaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de voorzitter
De voorzitter wijst de klacht af.
De Reclame Code Commssie in bezwaar [5 juli 2021]
De bestreden reclame-uiting, de klacht, het verweer en het oordeel en de beslissing van de voorzitter van 18 februari 2021
Voor de bestreden reclame-uiting, de klacht, de verweren en het oordeel en de beslissing van de voorzitter wordt verwezen naar de beslissing van de voorzitter van 18 februari 2021:
Samenvatting van het bezwaar van tegen de beslissing van de voorzitter
Om met een auto de optimale actieradius te halen, moet men onbelemmerd kunnen doorrijden en de energievoorraad voortdurend nuttig kunnen inzetten. Elk energieverlies verkleint de actieradius.
Bij een elektrisch voertuig met een regeneratief (=recuperatief) remsysteem wordt efficiënt gebruikt gemaakt van de beschikbare energie; er gaat geen energie verloren aan warmte. Regeneratief remmen beperkt het verlies van energie: de door de accu’s geleverde energie is in een rijdend voertuig nog niet geheel verbruikt, maar deels nog aanwezig in de vorm van kinetische energie. Deze energie kan bij regeneratief remmen worden teruggeleid naar de accu’s. Deze beperking van energieverlies is een relatieve winst, geen absolute winst, aldus klager.
Ook bij een maximale relatieve winst kan de optimale actieradius nooit groter worden. Het is niet mogelijk de actieradius te vergroten met dezelfde hoeveelheid energie. Daarvoor zou toevoeging van energie uit een andere bron nodig zijn. Met regeneratief remmen gaat minder energie verloren; er wordt geen extra energie toegevoegd.
In onderdeel 4.4. onder a, b en c van het verweer van Peugeot (van 19 januari 2021) wordt “als vermeend bewijs” gerefereerd aan een afstudeeropdracht en twee onderzoeksrapporten. Deze onderzoeken richten zich enkel op de werking van regeneratief remmen en/of het optimaliseren daarvan. Daarbij worden de onderzoeksgegevens van identieke voertuigen met en zonder regeneratief remsysteem onder gelijke condities in relatie tot elkaar vergeleken. Verder is bij het onderzoek bedoeld onder c nog sprake van een experiment waarin de gemeten resultaten van regeneratief remmen tegenover die van frictie-remmen worden gezet.
In deze onderzoeken wordt terecht geconcludeerd dat specifiek in deze vergelijkende setting bij
het elektrisch voertuig regeneratief remsysteem de actieradius groter wordt. Deze conclusie heeft derhalve een relatieve betekenis en kan buiten de betreffende setting niet als algemeen geldend worden beschouwd, aldus klager.
“’De auto verbruikt weinig stroom als hij in druk stadsverkeer stilstaat” is op zichzelf geen
onjuiste bewering. Op momenten echter, dat er geen enkele voortgang is, maar wel verbruik, kan ook weinig stroomverbruik toch moeilijk geloofwaardig als gunstig in relatie tot vergroting van de
actieradius worden aangemerkt, hetgeen Peugeot wel doet op de website.
Naar de mening van klager houden de volgende beweringen een aanbeveling in tot een rijstijl met veelvuldig regeneratief remmen, waarbij ten onrechte wordt verondersteld dat er sprake is van een gunstiger invloed op de actieradius, dan bij continue doorrijden:
“De actieradius kan toenemen door gebruik te maken van regeneratief remmen” (als antwoord op de vraag “Wat is mijn actieradius op een volle tractiebatterij?”);
“Ook het regeneratief remmen is extra effectief” (als aanvulling op de toch al grotere actieradius
in de stad) en
“Ook maakt u zoveel mogelijk gebruik van regeneratief remmen”.
Regeneratief remmen maakt het beperken van verlies van energie mogelijk, waardoor er efficiënter
mee omgegaan wordt en het verkleinen van de actieradius wordt voorkomen. Het levert echter geen nieuwe energie op, aldus klager.
Klager concludeert dat regeneratief remmen geen enkel cumulerend effect heeft op de energievoorraad en derhalve ook geen positieve invloed heeft op het vergroten van de actieradius.
Bij continue doorrijden is de actieradius minstens even groot als met regeneratief remmen. In de praktijk brengt regeneratief remmen enig energieverlies met zich mee. Met name de combinatie van veelvuldig afremmen en stilstaan in druk stadsverkeer, waarbij ingeschakelde systemen elektriciteit blijven verbruiken, kan significant energieverlies tot gevolg hebben. Dit betekent dat continue doorrijden actieradius behoudend werkt en regeneratief remmen en stilstaan in het verkeer juist contraproductief zijn en, indien mogelijk, beter vermeden kan worden. Regeneratief remmen aanprijzen of bevorderen is dan ook niet logisch of zinvol, hetgeen ook geldt voor stilstaan in relatie tot vergroting van de actieradius.
Ter nadere onderbouwing van zijn standpunt verwijst klager nog naar een deel van het antwoord van (naam), deskundige van de ANWB, op een vraag over de werking van regeneratief remmen.
(De volledige beschrijving is te vinden op www.anwb.nl/experts/auto/65/werking-van-remmen-bij- elektrische-auto, aldus klager):
“De bewering dat in stadsverkeer door recuperatief remmen de actieradius wordt verlengd
kunnen wij nog wel volgen, maar dan wel ten opzichte van een elektrische auto die niet
recuperatief zou kunnen remmen en die ook in stadsverkeer rijdt.
Recuperatief remmen is een prachtige eigenschap van een EV of (plug-in) hybride, maar het systeem zorgt niet in zijn eentje voor het verschil in actieradius tussen een EV in stadsverkeer
en op de snelweg. Het zorgt wel voor een langere actieradius ten opzichte van dezelfde auto
zonder deze toepassing in dezelfde omstandigheden. Het zorgt niet voor een langere
actieradius in vergelijking met een auto die bij dezelfde cumulatieve gemiddelde snelheid
gewoon kan doorrijden”.
Samenvatting van de reactie van Peugeot op het bezwaar
Klager volhardt in zijn standpunt dat Peugeot ten onrechte de indruk wekt dat regeneratief remmen ‘nieuwe’ energie opwekt die de actieradius van een voertuig kan vergroten. Dat stelt noch suggereert Peugeot. Op haar website staat begrijpelijke informatie ter toelichting van de belangrijkste kenmerken en de werking van regeneratief remmen.
De strekking van de mededelingen van Peugeot is dat door het gebruik van regeneratief remmen minder energie verloren gaat c.q. een deel van de energie teruggewonnen kan worden ten opzichte van het rijden met een voertuig zonder deze functie. Zoals de voorzitter heeft opgemerkt wordt dit door Peugeot duidelijk gemaakt door de mededeling: “Tijdens uw rit kunt u ook gebruik maken van het regeneratief remmen – afremmen op de motor, zodat u energie terugwint. Die energie slaat de auto op in het batterijpakket en is later weer te gebruiken.”
Peugeot stelt dus enkel dat de bestuurder van een voertuig dat uitgerust is met de mogelijkheid tot regeneratief remmen energie kan terugwinnen. Niet wordt gesuggereerd dat er nieuwe energie wordt opgewekt hetgeen een grotere actieradius tot gevolg heeft, zoals klager stelt.
Het oordeel van de Commissie
In de bestreden reclame-uiting staat dat de actieradius “kan” toenemen door gebruik te maken van regeneratief remmen en wordt uitgelegd wat “regeneratief remmen” betekent, namelijk “afremmen op de motor, zodat u energie terugwint. Die energie slaat de auto op in het batterijpakket en is later weer te gebruiken”.
Naar het oordeel van de Commissie zal de gemiddelde consument de uiting aldus opvatten dat de actieradius door regeneratief remmen en het daardoor terugwinnen van energie kan toenemen, in die zin dat men langer kan doorrijden vergeleken bij de situatie dat de auto, onder dezelfde rij-omstandigheden, niet zou beschikken over de mogelijkheid van regeneratief remmen. Anders dan klager kennelijk meent, ligt in de uiting niet de suggestie besloten dat door regeneratief remmen extra ofwel nieuwe energie zou worden toegevoegd.
Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing van de Reclame Code Commissie
De Commissie bevestigt de beslissing van de voorzitter en wijst de klacht af.