De bestreden reclame-uitingen
Het betreft:
A. de verpakking van een driepak XyliFresh mentholmint kauwgom, meer specifiek de daarop voorkomende mededeling “100% xylitol”.
B. de productomschrijving van XyliFresh mentholmint op de website van Albert Heijn (pagina http://www.ah.nl/producten/product/wi143685/xylifresh-mentholmint), waar staat: “XyliFresh kauwgom gezoet met 100% xylitol”.
De klacht
Klager meent dat de mededeling “100% xylitol” onjuist is. Uit de ingrediëntenopgave op de achterzijde van de verpakking en op de website van Albert Heijn blijkt namelijk dat XyliFresh mentholmint naast de zoetstof xylitol (99,7%) ook de zoetstoffen aspartaam (0,2%) en sacharine (0,1%) bevat. “Wat nou als je allergisch bent voor aspartaam?”, vraagt klager zich af.
Het verweer van adverteerder sub 1
Het verweer wordt als volgt samengevat.
Klager heeft een onjuiste lijst van ingrediënten opgesomd. In XyliFresh mentholmint zit geen sacharine. De juiste op de verpakking vermelde ingrediëntenlijst van dit product luidt:
“zoetstoffen 65% (waarvan xylitol 99,8%, aspartaam 0,1%, acesulfaam-K 0,1%), gombasis, aroma’s, kleurstof (E171), gelatine, glansmiddel (carnaubawas)”.
De op de verpakking opgenomen vermelding “100% xylitol” betreft het afgeronde gehalte xylitol, als percentage van de in dit product toegevoegde zoetstoffen. Hierbij worden de afrondingsregels voor polyolen gevolgd uit het (overgelegde) ‘Guidance document’ van december 2012 voor de controle op naleving van (o.a.) Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten, met betrekking tot “the setting of tolerances for nutrient values declared on a label” (tabel 4). Behalve de claim “100% xylitol” staat op de verpakking: “Sugar free chewing gum, gezoet met zoetstoffen”. Door de meervoudsvorm wordt duidelijk aangegeven dat het een product met meer zoetstoffen betreft. Verder worden in de lijst met ingrediënten de namen van alle toegepaste zoetstoffen vermeld, inclusief de bijbehorende gehaltes. Voor mensen die lijden aan de stofwisselingsziekte phenylketonurie wordt de waarschuwing vermeld: “bevat een bron van fenylalanine”.
De consument wordt dus kwalitatief en kwantitatief volledig geïnformeerd over de ware aard van het product. Op grond hiervan dient de klacht te worden afgewezen, aldus adverteerder.
Het verweer van adverteerder sub 2 (Albert Heijn)
De productinformatie die Albert Heijn weergeeft op haar website is de informatie die zij heeft ontvangen van de leverancier van XyliFresh. Deze leverancier, en niet Albert Heijn, is daarom de partij aan wie de klacht gericht moet worden en die inhoudelijk op de klacht moet reageren. Mocht (de beslissing op) de klacht aanleiding geven om de informatie op de website aan te passen, dan zal Albert Heijn hier direct gehoor aan geven.
De mondelinge behandeling
Het standpunt van adverteerder sub 1 is gehandhaafd en nader toegelicht. Daarbij is een originele verpakking van het product XyliFresh mentholmint kauwgom overgelegd.
Desgevraagd wordt meegedeeld dat de mededeling “bevat een bron van fenylalanine” een verplichte melding is bij de aanwezigheid van aspartaam.
Het oordeel van de Commissie
1.
Klager maakt bezwaar tegen de vermelding “100% xylitol” op de verpakking van XyliFresh mentholmint en in de informatie over dit product op de website van Albert Heijn, omdat de kauwgom naast xylitol ook andere zoetstoffen blijkt te bevatten, waaronder aspartaam. De Commissie vat de klacht aldus op dat klager de uitingen misleidend vindt. Naar aanleiding van de klacht overweegt de Commissie als volgt.
Ad A. Verpakking
2.
Op de voorzijde van de verpakking van XyliFresh mentholmint staat, onder de mededeling “Helpt tandplak voorkomen”: “100% xylitol”. Op de achterzijde van de verpakking staat onder meer: “XyliFresh is de enige kauwgom in Nederland met 100% xylitol. Kauwgom gezoet met 100% xylitol reduceert de hoeveelheid tandplak.” Op de achterzijde van de verpakking is een ingrediëntenlijst opgenomen waarin met betrekking tot de zoetstoffen staat: “zoetstoffen 65% (waarvan xylitol 99,8%, aspartaam 0,1%, acesulfaam-K 0,1%)”.
3.
Adverteerder sub 1 beroept zich ter onderbouwing van de juistheid van de claim “100% xylitol” op de afrondingsregels voor polyolen uit het volgens haar van toepassing zijnde Guidance document. Verder stelt adverteerder zich op het standpunt dat de consument door de informatie op de verpakking, met name de ingrediëntenlijst, volledig wordt geïnformeerd over de aanwezige zoetstoffen en over de ware aard van het product.
4.
Dit verweer kan naar het oordeel van de Commissie niet slagen. Door de nadrukkelijke en herhaalde vermelding “100% xylitol” op voor- en achterzijde van de verpakking wordt de stellige indruk gewekt dat de betreffende kauwgom uitsluitend met xylitol is gezoet. Slechts uit de – kleiner en minder opvallend afgedrukte – ingrediëntenlijst op de achterzijde van de verpakking blijkt dat het product ook de zoetstoffen aspartaam en acesulfaam-K bevat. In het algemeen neemt de Commissie tot uitgangspunt dat de gemiddelde consument de ingrediëntendeclaratie leest en zich aldus op de hoogte stelt van de precieze samenstelling van een product. In het onderhavige geval echter kan de gemiddelde consument gemakkelijk de indruk krijgen dat hij voor informatie over de gebruikte zoetstoffen de ingrediëntenlijst niet hoeft te raadplegen, nu het product immers voor 100% met xylitol lijkt te zijn gezoet. Op grond hiervan is de Commissie van oordeel dat de verpakking van XyliFresh mentholmint de gemiddelde consument op het verkeerde been zet, ook al bevat de ingrediëntenlijst op zich juiste informatie. Daarbij neemt de Commissie in aanmerking dat een van de andere zoetstoffen aspartaam is, waarvan de aanwezigheid belangrijke informatie betreft voor – onder anderen – mensen die lijden aan de stofwisselingsziekte phenylketonurie. Gelet hierop is des te meer van belang dat door de verpakking niet met in verhouding grote letters de indruk wordt gewekt dat in het product alleen xylitol als zoetstof is gebruikt. De bij aspartaam in kleinere letters (wettelijk) verplichte vermelding “Bevat een bron van fenolalanine” acht de Commissie onvoldoende om deze duidelijkheid te verschaffen, nu deze mededeling nauwelijks opvalt bij de nadruk die wordt gelegd op “100% xylitol”.
5.
Op grond van het voorgaande is de Commissie van oordeel dat de verpakking van XyliFresh mentholmint kauwgom niet in overeenstemming is met artikel 7 van Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten, welk artikel inhoudt dat voedselinformatie niet misleidend mag zijn met betrekking tot (onder meer) de samenstelling van het product. Door deze strijdigheid met de Verordening is de verpakking in strijd met de wet als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). De afrondingsregels voor polyolen in tabel 4 van het Guidance document waarop adverteerder zich beroept maken dit niet anders. In deze tabel zijn richtlijnen opgenomen voor afronding (in grammen) in de voedingswaardedeclaratie. Deze regels rechtvaardigen niet de nadrukkelijke claim “100% xylitol” die, zoals hiervoor is overwogen, de misleidende suggestie wekt dat de kauwgom alleen met xylitol is gezoet.
Ad B. Uiting op website Albert Heijn
6.
Albert Heijn heeft meegedeeld in de beschrijving van het product Xylifresh mentholmint kauwgom op haar website de productinformatie te hebben weergegeven die zij van de leverancier heeft ontvangen. Dit neemt niet weg dat Albert Heijn verantwoordelijk moet worden gehouden voor de uiting op haar website. In de beschrijving van Xylifresh mentholmint staat twee maal “gezoet met 100% xylitol”. Onder het kopje “Ingrediënten” wordt echter vermeld: “Zoetstoffen 65% (waarvan xylitol 99,8%, aspartaam 0,1% en acesulfaam-K 0,1%)”. Aldus wordt ook in deze uiting naar het oordeel van de Commissie in strijd met artikel 7 van Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten misleidende informatie verstrekt over de samenstelling van de kauwgum. Hierdoor is de uiting op de website in strijd met artikel 2 NRC.
In de mededeling van Albert Heijn dat zij bereid is om indien nodig de informatie op haar website aan te passen, ziet de Commissie aanleiding de aanbeveling tegenover Albert Heijn te doen ‘voor zover nodig’.
7.
Gelet op het voorgaande wordt als volgt beslist
De beslissing
De Commissie acht uiting A (verpakking) in strijd met artikel 2 NRC. Zij beveelt adverteerder sub 1 aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
De Commissie acht uiting B (uiting op website) in strijd met artikel 2 NRC. Zij beveelt adverteerder sub 2 aan, voor zover nodig, om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.