De bestreden reclame-uiting
Het betreft een reclame van adverteerder in het tijdschrift ‘Lekker Leven’ van de supermarktketen Super de Boer, nummer 8 van november 2008, voor Olvarit Peuter menu.
In de uiting staat onder meer de volgende tekst:
“Nieuw! Olvarit Peuter menu. Een volwassen maaltijd afgestemd op de behoeften van je peuter.
Je peuter is nog volop in ontwikkeling en (…). Met de pot mee-eten is daarom niet altijd verstandig. Daarin zit vaak nog te veel zout, suiker en verzadigde vetten en te weinig groenten en andere bouwstoffen. (…)”
De klacht
De uiting speelt in op gevoelens van onzekerheid bij jonge ouders door te suggereren dat een peuter die met de pot mee-eet niet de bouwstoffen binnenkrijgt die nodig zijn voor een gezonde ontwikkeling. Adverteerder kan niet weten welke voedingswaarde een thuis bereide maaltijd heeft.
Het verweer
De mededeling dat met de pot mee-eten niet altijd verstandig is, is gebaseerd op diverse onderzoeken die zijn uitgevoerd naar de voedingsstoffeninname door jonge kinderen in Nederland. Uit de resultaten, die zijn gepubliceerd in een viertal door adverteerder genoemde uitgaven, blijkt dat de samenstelling van de voeding van Nederlandse peuters vaak niet voldoet aan de voedingskundige inzichten. De samenstelling van het door adverteerder aangeprezen product ‘Olvarit Peuter menu´ voldoet aan de eisen zoals gesteld in de Warenwetregeling Babyvoeding. Adverteerder heeft niet de bedoeling gehad afbreuk te doen aan de thuisbereide maaltijd.
Het oordeel van de Commissie
Klager is bij brief van 9 februari 2009 door de Commissie in kennis gesteld van de mogelijkheid voor 18 februari 2009 12.00 uur te repliceren naar aanleiding van het verweer van adverteerder. Daarbij is klager meegedeeld dat de Commissie de klacht zal behandelen in haar vergadering van 4 maart 2009. Klager heeft per e-mail van 3 maart 2009 verzonden om 22.55 uur gerepliceerd, zodat de Commissie niet tijdig van deze reactie kennis heeft kunnen nemen. De inhoud daarvan is dan ook bij de hierna volgende beoordeling buiten beschouwing gebleven.
In de uiting wordt de stellige bewering gedaan dat met de pot mee-eten voor peuters niet altijd verstandig is, omdat daarin vaak nog te veel zout, suiker en verzadigde vetten zitten en te weinig groenten en andere belangrijke bouwstoffen. Ter onderbouwing van deze stelling wordt door adverteerder verwezen naar een aantal onderzoeken op het gebied van de inname van voedingsstoffen door jonge kinderen in Nederland. De onderzoeken noch de gepubliceerde resultaten zijn echter door adverteerder overgelegd, zodat de Commissie niet kan beoordelen of hierin een onderbouwing van de gewraakte stelling in de uiting kan worden gevonden.
In artikel 1 van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (verder: RVV) is bepaald, dat in een reclame-uiting voor een voedingsmiddel uitingen met betrekking tot een eventuele bijdrage van het aangeprezen voedingsmiddel aan een verantwoord voedingspatroon juist en volledig dienen te zijn. De gewraakte tekst van de onderhavige uiting voldoet naar het oordeel van de Commissie niet aan deze bepaling. Adverteerder heeft onvoldoende aannemelijk gemaakt dat een peuter door met de pot mee te eten vaak niet de bouwstoffen binnenkrijgt die voor een gezonde ontwikkeling nodig zijn, terwijl dat met het product van adverteerder wel het geval zou zijn.
De beslissing
Op grond van het voorgaande acht de Commissie de uiting in strijd met het bepaalde in artikel 1 RVV. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.
College van Beroep:
De grieven
Deze kunnen als volgt worden samengevat.
Nutricia heeft de strekking van de tekst van de gewraakte advertentie en de bewering “met de pot mee-eten is daarom niet altijd verstandig” gebaseerd op diverse onderzoeken naar de inname van voedingsstoffen door jonge kinderen in Nederland. De resultaten van deze onderzoeken zijn gepubliceerd in vier uitgaven, die Nutricia bij het beroepschrift overlegt.
Uit deze publicaties blijkt dat de samenstelling van de voeding van Nederlandse peuters vaak niet voldoet aan de voedingskundige inzichten.
Al in 2002 werd geconstateerd dat de inname aan ijzer uit vlees en groenten en aan gezonde vetten onder de door het Voedingscentrum aanbevolen hoeveelheid ligt en dat de hoeveelheid eiwit, calcium en verzadigd vet juist te hoog is voor deze doelgroep. Nutricia verwijst naar de pagina’s 52 en 53 van de als bijlage 1 overgelegde publicatie: “Zo eten jonge peuters in Nederland 2002”.
Voor dit aspect wordt aandacht gevraagd op de pagina’s 33 tot 40 van de als bijlage 2 overgelegde uitgave “Voeding van zuigelingen en peuters” en op pagina 39 van de als bijlage 3 overgelegde uitgave: “Voedingsadvisering van jonge kinderen”.
De resultaten van de voedselconsumptiepeiling uit 2002 worden bevestigd in de als bijlage 4 overgelegde studie van het RIVM: “Dutch National Food Consumption Survey-Young Children 2005/2006”, een studie naar de voedselconsumptie bij peuters en kleuters.
De samenstelling van specifieke babyvoeding, zoals Olvarit Peuter Menu, moet voldoen aan de eisen, neergelegd in Warenwetregeling Babyvoeding. Deze is gebaseerd op de specifieke voedingskundige behoefte van de bewuste bijzondere doelgroep, waarbij duidelijke eisen gelden met betrekking tot de hoeveelheid nutriënten.
Nutricia heeft met de gewraakte uiting geenszins de bedoelding gehad om afbreuk te doen aan een thuisbereide maaltijd of om in te spelen op gevoelens van onzekerheid. Als leverancier van babyvoeding wil Nutricia juist een belangrijke rol spelen om te komen tot een gezond voedingspatroon, al dan niet met gebruik van zelfbereide maaltijden.
Het antwoord in appel
Geïntimeerde blijft van mening dat Nutricia met de advertentie onzekerheden aanwakkert bij jonge ouders, waarbij het eigen product als oplossing wordt aangedragen.
In geen van de onderzoeken waarnaar Nutricia verwijst, wordt een speciaal dieet of het gebruik van speciale producten aanbevolen, teneinde de verlaagde inname van ijzer of gezonde vetten te compenseren. Wanneer ouders hun maaltijden zouden bereiden op basis van de richtlijnen gezonde voeding en hun kind met deze pot laten mee-eten, verkrijgt het kind alle benodigde voedingsstoffen. Geïntimeerde verwijst naar paragraaf 4.7.1 van de bij het beroepschrift als bijlage 3 overgelegde publicatie “Voedingsadvisering bij jonge kinderen”.
Als deze aanbeveling wordt afgezet tegen de tekst “Je wilt net zo worden als mama, daarom eet je nu nog wat anders” in de gewraakte advertentie, dan laat Nutricia de wind uit een heel andere hoek waaien.
Het oordeel van het College
1. Het College stelt voorop dat in de gewraakte advertentie wordt gesteld dat met de pot mee-eten “niet altijd” verstandig is en dat deze stelling in de advertentie nader wordt toegelicht. In deze stelling en toelichting ligt naar het oordeel van het College niet de suggestie besloten dat peuters nooit ‘met de pot mee’ zouden kunnen eten.
2. Anders dan in eerste aanleg heeft Nutricia in hoger beroep publicaties overgelegd ter onderbouwing van haar stelling dat met de pot mee-eten niet altijd verstandig is. Nutricia heeft verwezen naar passages in die publicaties waarin sprake is van enerzijds een gemiddelde inname door peuters van zowel ijzer als vet, die lager is dan de door het Voedingscentrum aanbevolen hoeveelheid en anderzijds een gemiddelde inname door peuters van zowel eiwit als van calcium, die hoger is dan de door het Voedingscentrum aanbevolen hoeveelheid.
Aldus heeft Nutricia de juistheid van de stelling, dat met de pot mee-eten niet altijd verstandig is, voldoende aannemelijk gemaakt.
3. Geïntimeerde stelt dat indien ouders maaltijden zouden bereiden op basis van de “richtlijnen gezonde voeding” het kind alle benodigde voedingsstoffen zou verkrijgen en beroept zich in dit verband op paragraaf 4.7.1 van de als bijlage 3 bij het beroepschrift overgelegde publicatie “Voedingsadvisering bij jonge kinderen”.
Deze stelling doet niet aan het oordeel van het College af.
In voornoemde paragraaf staat, voor zover hier van belang:
“Vanaf de leeftijd van één jaar kan het kind in principe met de andere leden van het gezin mee-eten. Een gevarieerde voeding op basis van de Richtlijnen goede voeding voorziet dan in de behoefte aan alle voedingsstoffen, met uitzondering van vitamine D. Met het gezin mee-eten kan een positieve bijdrage leveren aan het aanleren van een gezond eetgedrag”. Duidelijk is dat hier wordt uitgegaan van de situatie dat de voeding voldoet aan de Richtlijnen goede voeding, terwijl niet vast staat dat dit altijd het geval is bij het begrip “met de pot mee-eten”, zoals dat in de gewraakte advertentie is gebruikt.
4. Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.
De beslissing
Het College vernietigt de beslissing van de Commissie.