De bestreden reclame-uiting

Het betreft een uiting waarin het filmaanbod, te weten de film “High Plains Drifter” met acteur Clint Eastwood, van RTL7 wordt aangekondigd. De uiting bestaat uit beelden uit de film, de vormgeving van de zender en een voice-over.

De uiting vangt aan met de vormgeving van RTL7 en beelden van een gevecht. De voice-over daarbij luidt: “RTL7 weet precies wat vrouwen willen, mannen zoals mannen bedoeld zijn, drinkt whisky uit de fles”. Daarop volgt een fragment waarop een vrouw, terwijl zij “Let go of me” zegt en schreeuwt, een schuur in wordt gesleept. De voice-over vervolgt: ”..neemt wat hij wil” terwijl in beeld een vrouw in het hooi in een schuur ligt waarna de voice-over luidt: “blaast op wat hij wil en als hij schiet, is het raak” waarbij in beeld een explosie te zien is, de in het hooi liggende, gedeeltelijk ongeklede vrouw en de mannelijke acteur die zijn riem vast maakt. De voice-over besluit met: “een man der mannen, Clint Eastwood, dinsdagavond, op 7, meer voor mannen.” waarbij de vormgeving van RTL 7 in beeld wordt gebracht, de naam van de betrokken film en het uitzendtijdstip.

De klacht

Klaagster is van mening dat in de reclame van RTL7 voor hun eigen “mannenfilms” een verkrachtingscène uit een film is gebruikt waarbij de voice-over luidt: “een echte man neemt wat hij wil”. Deze reclame koppelt mannelijkheid aan verkrachting, verheerlijkt en normaliseert het. Klager stelt dat dit promoten van verkrachting als iets ‘cools’ en ‘echt mannelijks’ zeer ongepast is in een maatschappij waar verkrachting vaker voorkomt dan men denkt en bovendien voor de slachtoffers van seksueel geweld.

Het verweer

Verweerder heeft geen formeel verweer gevoerd maar verwezen naar correspondentie bij een klacht over een andere uiting waaruit valt op te maken dat RTL van mening is dat de Commissie niet bevoegd is om te oordelen over (delen van) haar programma’s, waaronder begrepen maar niet beperkt tot “promo’s”.

Het oordeel van de Commissie

1.In de eerste plaats dient de vraag te worden beantwoord of de Commissie bevoegd is de onderhavige uiting te beoordelen, nu verweerder dit bestrijdt. In de onderhavige commercial wordt, onder meer door de voice-over teksten: “RTL7 weet precies wat vrouwen willen. Mannen zoals mannen bedoeld zijn” en “dinsdagavond, op 7, meer voor mannen” en de vormgeving van deze zender, aandacht gevraagd voor de filmprogrammering van RTL7 waaronder de film die dinsdag zal worden uitgezonden. Naar het oordeel van de Commissie dient de uiting te worden aangemerkt als reclame in de zin van artikel 1 NRC, omdat deze door verweerder is samengesteld en uitgezonden met de bedoeling de zender zelf en het betreffende filmaanbod, waaronder deze specifieke film, van verweerder aan te prijzen. De Commissie acht zich dan ook bevoegd om over de onderhavige uiting te oordelen naar aanleiding van de klacht(en) daarover.

2. De Commissie vat de klacht aldus op dat klaagster de uiting in strijd acht met de goede smaak en/of het fatsoen als bedoeld in artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code (NRC).

Bij de beantwoording van de vraag of de reclame-uiting in strijd met de goede smaak en/of het fatsoen dan wel nodeloos kwetsend is, stelt de Commissie zich terughoudend op, gelet op het subjectieve karakter van deze criteria.

3. De uiting heeft tot doel om kijkers aan te zetten de betreffende film op RTL7 te gaan zien. De wijze waarop verweerder heeft gekozen om deze boodschap over te brengen is indringend, met name waar het de beelden betreft van het onmiskenbaar tegen haar wil – ze schreeuwt en zegt: ‘let go of me’ – meeslepen van de vrouw de schuur in, haar daarna (gedeeltelijk) ontklede lichaam en het vastmaken door de man van zijn broek. Naar het oordeel van de Commissie – voornoemde terughoudendheid in acht genomen – zijn deze beelden gelet op de duidelijke suggestie van aanranding, in combinatie met de voice-over teksten : “RTL7 weet precies wat vrouwen willen, mannen zoals mannen bedoeld zijn”, ”..neemt wat hij wil” en “een man der mannen” dermate vrouwonvriendelijk en ongepast, dat de commercial in strijd met de goede smaak wordt geacht. De Commissie overweegt hierbij dat in de uiting door de combinatie van beelden en mededelingen in verband met de aanprijzing van de zender zelf en van bedoelde film en het filmaanbod van verweerder een denkbeeld over de verhouding tussen mannen en vrouwen wordt verkondigd dat onmiskenbaar seksistisch van aard is en indruist tegen hetgeen maatschappelijk gezien aanvaardbaar is gezien de gelijkheid en de gelijkwaardigheid van man en vrouw.

4. Gelet op het voorgaande acht de Commissie de commercial in strijd met de goede smaak.

De beslissing

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC en beveelt verweerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.