Omschrijving:

Het betreft de volgende van Van den Boom Media B.V. en NL Support B.V. afkomstige uitingen:
a. Een Google-ad die op www.spelletjes.nl staat met de tekst: “Ringtones – 100% gratis.
De nieuwste ringtones voor je gsm, kies snel je 100% gratis download”.
b. De website www.tonetastic.com die verschijnt indien men op bedoelde Google-ad klikt en waarop onder andere staat: “Gratis polytones, realtones, truetones en wallpapers meteen op je mobiel”, “gratis real music ringtones”, “gratis polytones”, en “gratis truetones”. Een venster verschijnt wanneer men op een ringtone klikt en waarop linksboven “www.ringtonio.nl” staat en waarop verder onder andere staat: “Tonetastic 100% gratis download*”, “Vul je nummer in” en “Klik op verstuur”.

Klager heeft, kort gezegd, de volgende bezwaren tegen de uitingen:
a. De uitingen zijn in strijd met artikel 2 van de Nederlandse Reclame Code, omdat deze in strijd met de waarheid zijn. De ringtones zijn immers niet gratis. Men krijgt een abonnement waarvan alleen de eerste ringtone gratis is.

b. De uitingen zijn in strijd met artikel 7 NRC omdat de uitingen misleiden omtrent de prijs door de suggestie te wekken dat de ringtones gratis zijn. De mededeling “gratis” staat in grote opvallende letters op verschillende plaatsen. Dat sprake is van een gratis ringtone bij een abonnement waar wel degelijk kosten aan zijn verbonden, blijkt niet duidelijk.

c. De uitingen zijn in strijd met artikel 1 van de Kinder- en Jeugdreclamecode (KJC). De Google-ad komt in beeld bij ieder spelletje dat op de website www.spelletjes.nl wordt aangeklikt. De woordkeus en het taalgebruik van deze website en de Google-ad sluiten aan bij dat van jongeren. In het bestelproces wordt het woord “gratis” meerdere keren in opvallende kleuren en in een groot lettertype op prominente plaatsen gebruikt. Het bestelproces is heel kort en bondig, met duidelijke instructies in een duidelijk leesbaar lettertype, terwijl kernelementen zoals kosten en abonnementsdienst op een niet in het oog springende plek in een klein moeilijk leesbaar lettertype staan en in een taal die niet aansluit bij die van jongeren.

d. De uitingen zijn in strijd met artikel 2 KJC, omdat deze profiteren van de onervarenheid en goedgelovigheid van jeugdigen. Gratis is gratis. Adverteerder mag niet verwachten dat een kind, gelokt door de aanprijzing “gratis”, zich realiseert dat een abonnement wordt aangegaan.

e. De uitingen zijn in strijd met artikel 5 KJC, omdat een duidelijke, in één oogopslag waarneembare vermelding van het woord “reclame” of “advertentie” ontbreekt.

Klager verzoekt de Commissie om aan adverteerder een openbare aanbeveling te doen, gelet op het belang van de consument om kennis te kunnen nemen van de uitspraak, de preventieve werking die daarvan uitgaat ten aanzien van andere aanbieders op dit terrein en de politieke en maatschappelijke commotie die rondom dit onderwerp is geweest.

Het verweer van NL Support BV

De eerste ringtone is wel degelijk gratis. Alleen aan de abonnementsdienst zijn kosten verbonden. Niet de afzonderlijke elementen maar de totaalindruk van een uiting dient als uitgangspunt te worden genomen. De disclaimer vermeldt duidelijk dat sprake is van een abonnementsdienst. Het is voor de consument duidelijk waar de disclaimer-informatie zich bevindt en deze is goed leesbaar. Bovendien wordt ter bevestiging van een abonnement een sms-bericht verzonden waarin de consument hier nogmaals op wordt gewezen. Door het totaal begrijpt de gemiddelde consument wel degelijk dat sprake is van een abonnement, hoeveel dit kost en hoe dit beëindigd kan worden.
Er staat een asterisk in de tekst “Tonetastic 100% gratis download*”. Van een gemiddelde consument mag worden verwacht dat deze zich dan nader informeert.

Google bepaalt aan de hand van ‘Keywords’ op welke website een Google-ad wordt geplaatst. Er is geen overeenkomst tussen NL support BV en de affiliate op wiens site de ad wordt geplaatst.
Uit de bezoekersstatistieken blijkt dat www.spelletjes.nl niet op kinderen en/of jeugdigen is gericht. www.tonetastic.com richt zich evenmin op kinderen en/of jeugdigen. De pagina’s van deze site hebben een zakelijke en volwassen uitstraling.

Adverteerder heeft inmiddels de ‘keywords’ en de voorwaarden voor Google-ad aangescherpt zodat de Google-ads niet meer op websites worden geplaatst die zich (ook) op kinderen en/of jeugdigen richten. De Google-ad staat niet meer op www.spelletjes.nl. Op www.tonetastic.com zijn inmiddels inhoudelijke wijzigingen doorgevoerd.

Artikel 5 KJC gaat over banners of pop-ups. Daarvan is hier geen sprake.
Er zijn geen redenen om een aanbeveling openbaar te maken.

De mondelinge behandeling

G. Bosch licht het standpunt van NL Support nader toe en benadrukt dat de plaatsing van een Google-ad buiten zijn macht ligt. Er is sprake van een eenzijdig contract. De tekst van de Google-ad is van hem afkomstig.

Klager wijst er op dat 26% van de bezoekers van www.spelletjes.nl tussen de 13 en 19 jaar oud is. Deze website is gericht op kinderen. Ook adverteerders site is mede op minderjarigen gericht aangezien er een aantal ringtones op worden aangeboden die deze groep aanspreken.
Dat adverteerder de plaatsing van Google-ads niet zou kunnen beïnvloeden, acht klager onwaarschijnlijk. Blijkbaar kan adverteerder ‘keywords’ aanpassen.

Partijen zijn het er over eens dat Van den Boom Media BV alleen verantwoordelijk is voor de infrastructuur en hier dus geen partij is.

Het oordeel van de Commissie

Van den Boom Media BV wordt niet als adverteerder aangemerkt aangezien deze niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor de inhoud van de uitingen.

Ten aanzien van NL Support BV overweegt de Commissie als volgt:
De vraag of adverteerder verantwoordelijk kan worden gehouden voor de plaatsing van de Google-ad op de website www.spelletjes.nl, beantwoordt de Commissie bevestigend. De Commissie hanteert als uitgangspunt dat een adverteerder verantwoordelijk is voor het plaatsen van een reclame-uiting voor zijn producten door zijn affiliates. Adverteerder heeft voor deze wijze van adverteren gekozen heeft volgens informatie op de website https://adwords.google.nl/support/bin/answer.py?answer=18265 door middel van positie targeting bij Google-ad de mogelijkheid om een heel specifieke doelgroep en specifieke sites te bereiken. Dit kan zowel op ‘URL’ niveau als op ‘categorie’ niveau. Adverteerder kan aldus voorkomen dat Google-ads worden geplaatst op sites als www.spelletjes.nl. Hij heeft zelf ook aangegeven dat hij inmiddels heeft bewerkstelligd dat de Google-ads niet meer op websites worden geplaatst die zich (ook) op kinderen en/of jeugdigen richten.
Voor de inhoud van de Google-ad is adverteerder aansprakelijk omdat hij deze zelf opstelt.

De Commissie is van oordeel dat de website www.spelletjes.nl in ieder geval gedeeltelijk is gericht op kinderen. Gelet op de vormgeving en de inhoud van deze site is aannemelijk dat ook kinderen op deze website spelen. Omdat de Google-ad hiervan een deel uitmaakt, is de KJC hierop ook van toepassing. Artikel 5 KJC ziet op internet-uitingen gericht op kinderen. Of sprake is van een banner, een pop-up, een Google-ad of een andere op en/of via een website zichtbaar gemaakte reclame is niet van belang.
Aangezien de KJC op de Google-ad van toepassing is, is deze ook van toepassing op www.tonetastic.com althans voor zover het de vensters betreft die worden bereikt via de Google-ad op www.spelletjes.nl, een website die gedeeltelijk op kinderen is gericht.
Volgens artikel 5 KJC dient de Google-ad een duidelijke vermelding van het woord “reclame” of “advertentie” te bevatten. Bij uitingen die kleiner zijn dan 150×50 pixels kan de afkorting “adv” worden gebruikt. Deze vermelding ontbreekt echter. Ook de openingspagina van www.tonetastic.com dient het woord “reclame” of “advertentie” te bevatten met het oog op het geval dat dit wordt bereikt via een op kinderen gerichte website, omdat een Google-ad wellicht toch niet voldoende als reclame herkenbaar is en het de duidelijkheid voor kinderen tot en met 12 jaar ten goede komt indien ook de openingspagina zou zijn voorzien van de vermelding “reclame” of “advertentie”. Deze vermelding ontbreekt echter.

Reclame die geheel of gedeeltelijk tot kinderen is gericht, mag volgens artikel 1 KJC niets in woord, geluid of beeld bevatten waardoor kinderen op enigerlei wijze worden misleid over de mogelijkheid en eigenschappen van het aangeboden product. Rekening dient te worden gehouden met het bevattingsvermogen en het verwachtingspatroon van kinderen.
Door de vormgeving en de prominent en groot afgebeelde tekst: “Ringtones – 100% gratis. De nieuwste ringtones voor je gsm, kies snel je 100% gratis download”, “Gratis polytones, realtones, truetones en wallpapers meteen op je mobiel”, “gratis real music ringtones”, “gratis polytones”, “gratis truetones” en “Tonetastic 100% gratis download*”, wordt in de uitingen de indruk gewekt dat een gratis ringtone wordt aangeboden, terwijl in werkelijkheid een abonnementsdienst wordt aangeboden. Ook vallen door de hierboven genoemde elementen de asterisk en de onopvallend onder in beeld staande disclaimer, waaruit na aanklikken blijkt dat sprake is van een abonnement, nauwelijks op. Voorts is de disclaimer-tekst zelf onvoldoende duidelijk voor kinderen door het volwassen taalgebruik. Zeker kinderen tot en met 12 jaar zullen zich niet, althans onvoldoende, realiseren dat in feite een abonnementsdienst wordt aangeboden en wat deze kost. Gelet op het voorgaande acht de Commissie de uitingen in onderlinge samenhang beschouwd misleidend voor kinderen. Dat in een later stadium, na het bestellen van de gratis ringtone per sms, direct een bericht zou worden gezonden waarin wordt bevestigd dat sprake is van een abonnement, doet aan dit oordeel niet af, omdat de bestreden uitingen op zichzelf beschouwd niet misleidend mogen zijn.

Reclame mag ingevolge artikel 7 NRC niet misleiden over onder meer de inhoud en de eigenschappen van hetgeen wordt aangeboden. Reclame dient zo duidelijk en volledig mogelijk te zijn. In de uitingen wordt op prominente wijze een gratis ringtone aangeboden en pas in de tekst in kleine letters in de disclaimer staat dat in feite een abonnementsdienst wordt aangeboden. Door de wijze waarop adverteerder zijn aanbieding presenteert, wordt aldus de indruk gewekt dat een gratis ringtone wordt aangeboden, terwijl in werkelijkheid een abonnementsdienst wordt aangeboden. Gelet op het voorgaande acht de Commissie de beide uitingen onduidelijk en onvolledig en daardoor misleidend, ook voor anderen dan kinderen.

De Commissie acht de uitingen ook in strijd met artikel 2 NRC, omdat de aanprijzing “100% gratis ringtones” onwaar is, nu men bij het aangaan van een abonnement alleen de eerste en niet meer ringtones gratis ontvangt. Dat in feite sprake is van een abonnement betekent niet dat onder andere de zinsnede “Ringtones – 100% gratis” op zichzelf onwaar is.

De uitingen berokkenen kinderen geen morele of fysieke schade in de zin van artikel 2 KJC. Dit onderdeel van de klacht wijst de Commissie af.

De Commissie ziet onvoldoende redenen om aan adverteerder, die voor de eerste keer een aanbeveling van de Commissie ontvangt, een openbare aanbeveling te doen.

De beslissing

Artikel 1 en 5 Kinder- en Jeugdreclamecode

artikelen 2 en 7 NRC