Het College van Beroep [15 mei 2014]

De grieven

Deze kunnen als volgt worden ingedeeld en samengevat.

Ten onrechte heeft de Commissie geoordeeld dat in de uiting essentiële informatie ontbreekt. NPL stelt dat het precieze moment van de trekking niet als informatie kan worden beschouwd die reeds in de uiting dient te worden vermeld. In de uiting staat duidelijk dat het om een maandelijkse trekking gaat en dat er 14 trekkingen per jaar zijn. De consument is aldus voldoende geïnformeerd in verband met de afweging of hij op basis van het aanbod in de uiting met de loterij gaat meespelen. Indien men alleen met de gratis maand wenst meespelen, kon men, zoals in de uiting staat, op elk gewenst moment opzeggen. Geïntimeerde speelt al lang mee met de Nationale Postcode Loterij en weet dat de trekkingen aan het einde van de maand plaatsvinden en dat de bekendmakingen aan het begin van de volgende maand gebeuren. Om te voorkomen dat degene die op het aanbod uit het Kerstlot inging meteen met een incasso werd geconfronteerd, is pas op 6 januari 2014 de inleg voor januari geïncasseerd. Dit is later dan gebruikelijk. Normaal vindt de incasso plaats op de 21e dag van de maand die aan de speelmaand voorafgaat. De NPL verwerkt de opzegging zo snel mogelijk. De opzeggingstermijn bedraagt maximaal een maand, zoals ook is vastgelegd in het Deelnemersreglement waarmee men akkoord dient te gaan. Het is mogelijk dat de opzegging wordt verwerkt nadat de inleg voor de nieuwe speelmaand al is afgeschreven. In dat geval kan men aan de NPL verzoeken het inleggeld terug te storten zolang de trekking nog niet heeft plaatsgehad. Volgens NPL is op grond van het voorgaande geen sprake van misleiding.

Het antwoord in appel

Geïntimeerde handhaaft haar stellingen.

De mondelinge behandeling

NPL doet haar standpunt toelichten aan de hand van een pleitnotitie.

Op vragen van het College deelt NPL onder meer mee dat de onderhavige reclame-uiting is verspreid als onderdeel van kerstpakketten alsmede dat de NPL niet de mogelijkheid kent van afzonderlijke loten. NPL handhaaft verder haar stellingen.

Het oordeel van het College

1. Het College stelt voorop dat de bestreden reclame-uiting uit verschillende onderdelen bestaat, te weten een envelop met daarin het “Postcode Loterij Kerstlot” en een begeleidende brief. De vraag of de uiting misleidend is, dient op basis van de totale uiting te worden beoordeeld. De uiting werd verspreid via kerstpakketten in een envelop met het opschrift: “Een goed begin voor 2014: € 48,9 miljoen Speel GRATIS mee!”. In de envelop bevindt zich het “Postcode Loterij Kerstlot” en een begeleidende brief. Geïntimeerde meende blijkens de inleidende klacht dat zij hiermee een lot had ontvangen waarmee zij eenmalig gratis aan de Postcode Loterij kon deelnemen. Nu dit niet het geval bleek, is de uiting volgens haar misleidend. Uitgaande van deze klacht (derhalve niet van de specifieke invulling die de Commissie daaraan heeft gegeven) oordeelt het College als volgt.

2. Verschillende mededelingen in de uiting wekken de indruk dat sprake is van een eenmalig, bijzonder lot. In de uiting staat immers het “Postcode Loterij Kerstlot” centraal. In de begeleidende brief en op het Kerstlot zelf wordt diverse keren het woord “Kerstlot” dan wel “lot” herhaald. Op het Kerstlot staat dat deze een waarde heeft van € 11,75. Anders dan het woord (Kerst)lot respectievelijk de verwijzing naar gratis meespelen op de envelop en de vermelde waarde van het lot suggereren, is in het onderhavige geen sprake van een afzonderlijk gratis lot waarmee men tijdens “de kerst” kan meespelen, maar gaat het om een aanbod tot het sluiten van een abonnement waarbij men gedurende de eerste maand gratis meespeelt en daarna tegen betaling totdat het abonnement door opzegging is geëindigd. Dit blijkt met name uit de informatie op de achterzijde van het Kerstlot waar staat dat het activeren van de code op het Kerstlot tot gevolg heeft dat men als deelnemer “tot wederopzegging” gaat meespelen in de Nationale Postcode Loterij.

3. Het College is van oordeel dat de bestreden uiting blijkens het voorgaande tegenstrijdige mededelingen bevat over de aard van het aanbod. Waar enerzijds onmiskenbaar de indruk wordt gewekt dat sprake is van een afzonderlijk lot, derhalve een lot dat is bedoeld voor eenmalige deelname, wordt anderzijds gewezen op de verplichting om een abonnement te sluiten teneinde te kunnen meedingen naar het genoemde prijzenpakket waarbij men de eerste maand gratis meespeelt. Door deze tegenstrijdige informatie kan bij de consument verwarring ontstaan over de vraag of sprake is van een eenmalig gratis lot of van een abonnement. Aan deze verwarring draagt bij dat het Kerstlot is verspreid via kerstpakketten, derhalve tezamen met losse artikelen die men als onderdeel van dat pakket “gratis” ontvangt. In het licht van het voorgaande is het College van oordeel dat de NPL uitdrukkelijker dan zij thans doet de consument in de uiting had dienen te wijzen op het feit dat geen sprake is van een afzonderlijk gratis lot, maar van een aanbod tot het sluiten van een abonnement dat na de eerste gratis maand tegen betaling doorloopt tot opzegging.

4. Nu uit de uiting niet ondubbelzinnig blijkt dat het Kerstlot uitsluitend een aanbod betreft tot het sluiten van een abonnement waarbij men de eerste maand gratis meespeelt in plaats van een afzonderlijk gratis lot bestemd voor eenmalige deelname, is sprake van het op onduidelijke wijze verstrekken van de essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder C van de Nederlandse Reclame Code. Het College verwijst in dit verband voorts naar artikel II.2 aanhef en onder tweede streepje van de Reclamecode voor kansspelen die worden aangeboden door vergunninghouders ingevolge de Wet op de Kansspelen (RVK) 2013. Ook uit dit artikel volgt dat geen onduidelijkheid mag bestaan over de vraag of sprake is van een eenmalige of doorlopende deelname tot wederopzegging. De gemiddelde consument kan, zoals ook bij geïntimeerde het geval was, als gevolg van deze onduidelijkheid besluiten het Kerstlot te activeren in de onjuiste veronderstelling dat daardoor eenmalig aan de Nationale Postcode Loterij wordt deelgenomen.

5. Het College komt op grond van het voorgaande, zij het op andere gronden dan de Commissie, tot het oordeel dat sprake is van een misleidende omissie waardoor de bestreden uiting oneerlijk is in de zin van artikel 7 NRC, dit in verbinding met artikel II.2 RvK. Derhalve wordt beslist als volgt.

De beslissing

Het College bekrachtigt de beslissing van de Commissie met wijziging van gronden en met bepaling dat de reclame-uiting in strijd is met artikel 7 NRC in verbinding met artikel II.2 aanhef en onder tweede streepje RvK.

[Hieronder volgt de beslissing waartegen beroep is ingesteld]

De Reclame Code Commissie

De bestreden reclame-uiting

Het betreft een kerstlot van de NPL dat klaagster in een kerstpakket aantrof. Daarop staat onder meer:

“Een goed begin voor 2014: € 48,9 miljoen

Speel GRATIS mee!”

En

“WAARDE € 11,75” en, na de vermelding van een activeringscode: “Vul de activeringscode in op www.kerstlot.nl of bel 0900 300 1500 (10cpm).

U ontvangt dan meteen uw unieke PostcodeLotnummer en speelt direct mee voor alle prijzen”.

De klacht

Klaagster activeerde het kerstlot. Toen zij op 6 januari 2014 een ander lot, waarmee zij reeds aan de NPL deelnam, wilde opzeggen, bleek dat zij voor het kerstlot ook in januari 2014 had betaald. Normaal wordt er later geïncasseerd. Het bedrag is niet terug te krijgen. Klaagster vindt de uiting misleidend wat betreft de prijs. Zij dacht dat zij het kerstlot, dat in een kerstpakket zat, gekregen had. Volgens klaagster had de NPL het lot als eenmalig kunnen registreren.

Het verweer

Uit de bestreden uiting, bestaande uit een brief en het kerstlot, blijkt voldoende duidelijk dat klaagster ging meespelen met een extra lot, de eerste maand gratis en vervolgens betaald. De NPL legt de gehele uiting over.In de brief staat: “U krijgt dit Postcode Loterij kerstlot cadeau, waarmee u de eerste maand gratis meespeelt”.

Op de achterzijde van het kerstlot staat onder punt 4: “U speelt de eerste maand gratis mee. U machtigt de Nationale Postcode Loterij om na de eerste gratis maand voor iedere trekking de inleg per lot (€ 10,50 per lot of € 11,75 inclusief Verdubbelaar) tot wederopzegging van uw rekening af te schrijven”.

Klaagster heeft het kerstlot op internet geactiveerd. Op de eerste pagina waar men de activatiecode kon invullen, werd nogmaals een samenvatting gegeven van het aanbod. De NPL verwijst naar bijlage 2 bij het verweer. Op de volgende pagina machtigde men de NPL om de inleg na de eerste gratis maand automatisch af te schrijven.

De repliek

Bij het door klaagster ontvangen kerstlot was geen brief gevoegd.

Klaagster heeft het kerstlot snel geactiveerd, om nog met kerst mee te kunnen spelen. Bij de activatie werd inderdaad naar klaagsters bankgegevens gevraagd. Zonder die gegevens kon zij niet gratis meespelen. Klaagster heeft haar gegevens zonder nadenken ingevuld. Achteraf gezien, had zij verder moeten kijken. Door de kleine “lettertjes” en het tijdstip van het jaar heeft klaagster zich laten misleiden.

Het oordeel van de Commissie

Voor de beoordeling van de klacht gaat de Commissie ervan uit dat de bestreden uiting bestaat uit een kerstlot met begeleidende brief, van welke uiting bij het verweer een originele versie is overgelegd. Voor zover het door klaagster ontvangen kerstlot niet van een begeleidende brief voorzien zou zijn geweest, komt het de Commissie voor dat er sprake is van een incident.

Op (de achterzijde van) het kerstlot staat onder het kopje “Zo werkt het” onder meer:

• “U speelt de eerste maand gratis mee. U machtigt de Nationale Postcode Loterij om na de eerste gratis maand voor iedere trekking de inleg per lot (…) tot wederopzegging van uw rekening af te schrijven.

• Er zijn veertien trekkingen per jaar. Opzeggen van de loterij kan op elk gewenst moment, door te bellen naar (…).”

Aldus blijkt voldoende duidelijk dat men, om betaald meespelen met de kerstloten na de eerste gratis maand te voorkomen, deelname aan de NPL (telefonisch) dient op te zeggen. Er wordt echter niet duidelijk gemaakt op welke termijn deze opzegging dient plaats te vinden om incassering van het inleggeld door NPL te voorkomen. De gemiddelde consument zal begrijpen dat de opzegging vóór de eerstvolgende trekking door de NPL ontvangen moet zijn, maar de uiting bevat geen vermelding van of verwijzing naar de vindplaats van de data waarop de trekkingen plaatsvinden. Bovendien is als niet weersproken komen vast te staan dat het inleggeld voor de trekking van januari reeds op 6 januari 2014 was geïncasseerd en heeft klaagster onweersproken gesteld dat incassering “normaal” later plaatsvindt.

De termijn waarop opzegging van deelname aan de NPL dient plaats te vinden, is essentiële informatie die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen en had daarom in de uiting vermeld dienen te worden. Nu dat niet is gebeurd, is sprake van een omissie van essentiële informatie als bedoeld in de aanhef en onder c van artikel 8.3 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en om die reden oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Gelet op het bovenstaande wordt als volgt beslist.

De beslissing van de Reclame Code Commissie

De Commissie acht de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Zij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.