Tussenbeslissing [16 februari 2016]
De bestreden reclame-uiting
Het betreft een billboard in het kader van “woensdag” korting met daaronder twee op vignetten lijkende afbeeldingen waarin staat dat men 13 cent korting ontvangt op Euro 95 respectievelijk 13 cent korting op diesel, in beide gevallen met daaronder de tekst “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs”.
De klacht
Klager zag, rijdend op de N206, de onderhavige uiting en besloot naar aanleiding daarvan te gaan tanken. Op de bon stond geen korting, maar alleen de brutoprijs. Er was geen documentatie aanwezig op het (onbemande) tankstation. Toen klager per e-mail aan adverteerder informatie over de korting vroeg, werd hij naar internet verwezen. Ook deelde adverteerder aan klager mee dat de gewone prijs ook reeds een korting kan hebben. Klager vindt dit ‘te kort door de bocht’ en misleidend waardoor velen op het verkeerde been worden gezet.
Het verweer
De in dit geval door klager genoemde korting, zoals getoond op het prijzenbord, betreft een korting van 13 cent op de Landelijke Advies Prijs die alleen op woensdag geldt. Adverteerder stelt dat zo’n korting bij het tanken van brandstof een volkomen gebruikelijk en ingeburgerd begrip is. Ook wijst adverteerder erop dat direct onder de korting staat dat dit een korting betreft op de Landelijke Advies Prijs. Op de door klager bijgevoegde foto is dit niet leesbaar maar ter plaatse op een normale afstand wel. Op de tankbon staat de ”Prijs”(pompprijs) afgedrukt zoals deze op dat moment wordt getoond op zowel de prijzenpaal als de afleverzuil (en dus niet de door klager genoemde “Brutoprijs”). Voor de afgedrukte prijs wordt de brandstof dus netto aan de klant verkocht. Deze netto pompprijs wordt berekend door de toepasselijke Landelijke Advies Prijs van die dag te verminderen met de toepasselijke korting van die dag (op deze locatie op woensdag 13 cent en op andere dagen 10 cent). De prijs en de korting kunnen overigens op ieder moment wijzigen en de getoonde prijs op de prijzenpaal en op de afleverzuil wordt hier dan direct op afstand op aangepast. De korting van 13 cent zoals getoond in de uiting blijft van kracht zolang deze korting op het station wordt gecommuniceerd en is voor de klant controleerbaar via de TinQ website. In de reactie van de Klantenservice is uitgelegd dat op de website tinq.nl zowel de geldende Landelijke Advies Prijs als de geldende pompprijs staat. Voorafgaand aan het tanken kan iedere klant zich hiervan vergewissen. Het is uiteraard aan de klager dit al dan niet te doen, maar duidelijk is dat de geldende Landelijke Advies Prijs van die dag wel degelijk met 13 cent is verlaagd. Adverteerder stelt dat zij op de TinQ website de Landelijke Advies Prijs, de pompprijzen en de woensdagkorting op de juiste wijze communiceert. Verder wordt volgens haar de prijs correct weergegeven op de tankbon, op de prijzenpaal en op de afleverzuil.
Het oordeel van de voorzitter
1) De voorzitter stelt voorop dat in eerdere beslissingen, te weten dossiers 2012/00131 en 2014/00472, naar aanleiding van vergelijkbare klachten is geoordeeld dat uit de toen beoordeelde uitingen voldoende duidelijk bleek dat de korting in feite bestaat uit een extra hoge korting op de landelijke adviesprijs. Voorts is in die dossiers geoordeeld dat niet de indruk werd gewekt dat de actie was berekend ten opzichte van de normale pompprijzen waarin de gebruikelijke korting op de landelijke adviesprijs van TinQ reeds was verwerkt. Beoordeeld dient te worden of de gemiddelde consument ook in dit geval over de essentiële informatie beschikt die hij nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen.
2) Uit de uiting blijkt het volgende. Adverteerder heeft direct onder de mededeling dat 13 cent korting wordt gegeven de volgende tekst geplaatst: “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs”. De voorzitter acht deze tekst op zichzelf genomen voldoende duidelijk en informatief. Hieruit blijkt immers wat het referentiekader van de korting van 13 cent is, te weten de “TinQ landelijke adviesprijs”. Verder heeft adverteerder voldoende aannemelijk gemaakt dat de consument dankzij de extra hoge ’woensdag’ korting op die dag uiteindelijk goedkoper tankt dan op dagen dat die korting niet geldt, zodat sprake is van een reëel prijsvoordeel ten opzichte van de gebruikelijke korting op de TinQ landelijke adviesprijs.
3) Het is de voorzitter echter niet duidelijk geworden of de gemiddelde consument in voldoende mate kennis kon nemen van de informatie dat de 13 cent korting geldt ten opzichte van de TinQ landelijke adviesprijs. Deze informatie is noodzakelijk nu de consument, anders dan adverteerder stelt, niet uit eigen wetenschap bekend kan worden verondersteld met het referentiekader van de ‘woensdag’ korting. Uit de door klager overgelegde foto en uit hetgeen hij stelt, lijkt te volgen dat hij het bord met de ‘woensdagkorting’ op enige afstand van de pomp zag. Ook stelt klager dat hij bij het tankstation geen documentatie vond. Indien de consument uitsluitend tijdens het rijden kennis kan nemen van de informatie over de korting, is het de vraag of deze informatie voldoende leesbaar is. De informatie over het feit dat de korting is berekend “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs” staat immers in een relatief zeer klein lettertype.
4) Alvorens verder te beslissen, verzoekt de voorzitter aan adverteerder nadere informatie te verstrekken over de wijze waarop de consument ter plaatste van het onderhavige tankstation kennis kon nemen van de mededeling “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs”. In het bijzonder verzoekt de voorzitter aan adverteerder toe te lichten of men deze informatie alleen kon zien tijdens het voorbijrijden of dat het ook mogelijk was bij een bezoek aan het tankstation deze informatie (alsnog) te lezen. Klager mag daarna reageren.
De tussenbeslissing van de voorzitter
De voorzitter verzoekt adverteerder binnen 10 dagen na de uitspraak van deze beslissing de onder 4) bedoelde informatie te verstrekken.
Eindbeslissing [30 maart 2016]
De reactie van adverteerder van 26 februari 2016
Deze wordt als volgt samengevat. Adverteerder verwijst naar eerdere beslissingen van de Reclame Code Commissie waarin is geoordeeld dat zij, adverteerder, in vergelijkbare uitingen niet de indruk wekte dat de korting van toepassing was op pompprijzen, en dat de korting voldoende duidelijk werd gecommuniceerd. Alle relevante informatie voldeed aan de voorwaarden en was volledig. Een op afstand leesbare tekst moet zo beperkt mogelijk zijn omdat in een auto de tijdsduur om te lezen zeer beperkt is alsook wegens de verkeersveiligheid. Automobilisten zouden in hun poging alles te lezen afgeleid kunnen worden. Het hoofddoel van de uiting is de aandacht van de klant te trekken zodat hij bereid is het tankstation te bezoeken. Op het moment dat het doel is bereikt, is de automobilist geen verkeersdeelnemer meer en kan hij in alle rust en op veilige wijze een besluit nemen om al dan niet te gaan tanken. Op het tankstation kan de klant gebruik maken van de volgende mogelijkheden: het spandoek desgewenst (nogmaals) van dichtbij lezen voorafgaand aan het tanken de (netto) pompprijs op de brandstofafleverzuil lezen met behulp van bijvoorbeeld een smartphone de advies- en/of pompprijs op de TinQ website controleren. De kortingsinformatie wordt op de voorgeschreven wijze gecommuniceerd en de netto pompprijzen voor het tanken zijn via het telwerk leesbaar en komen overeen met de prijs zoals die op de tankbon wordt afgedrukt. De prijsinformatie is, eventueel via internet, voorafgaand aan het tanken beschikbaar en achteraf controleerbaar.
De reactie van klager van 6 maart 2016
Deze wordt als volgt samengevat. De tekst dat de 13 cent korting geldt ten opzichte van de TinQ landelijke adviesprijs is niet leesbaar. De tekst is maar een fractie van de grootte van de kortingscijfers en staat op een zuil die vrij ver van de pomp verwijderd is, namelijk aan de rand van de provinciale weg. Als men de pompzuilen gebruikt aan de binnenzijde van het tankstation heeft men er geen zicht op en staat men toch al te tanken. Klager vindt het “te gek voor woorden” dat men de door adverteerder sub a tot en met c omschreven acties dient te ondernemen om te zien of men de tekst goed begrepen heeft. Klager zou het anders vinden als op de zuil stond: “Vandaag 13 cent korting op de adviesprijs”. Er wordt soms meer korting gegeven en soms minder. Klager noemt in dit verband de prijzen van verschillende TinQ tankstations en stelt: “er wordt geadverteerd met iets dat niet gegeven wordt, de prijsstructuur is onoverzichtelijk, korting wordt gegeven van opgehoogde prijzen, geadverteerde korting wordt niet gegeven of de prijs is al zo laag dat geen kortingsbedrag genoemd behoeft te worden”. De korting is misleidend omdat er geen werkelijke korting wordt verleend.
De reactie van adverteerder van 11 maart 2016
Deze wordt als volgt samengevat. Adverteerder handhaaft haar standpunt dat de uiting aan de vereisten voldoet. Zowel de dag waarop de korting gold (woensdag) als de korting en de prijs waarop deze korting is gebaseerd staan op de uiting. De gekozen wijze van communiceren voldoet aan de regels met betrekking tot de volledigheid van de te verstrekken informatie. Op de pomp en op de website kan men de prijzen controleren. Per tankstation wordt een uiting geplaatst die is afgestemd op de korting van dat specifieke tankstation.
De tweede reactie van klager van 20 maart 2016
Deze wordt als volgt samengevat. Klager bepleit dat adverteerder gaat adverteren met “Van…Voor” prijzen en handhaaft voor het overige zijn klacht.
Het oordeel van de voorzitter
1) Klager heeft bij zijn reacties na het tussenvonnis verwezen naar het prijsniveau van diverse TinQ tankstations. Klager stelt dat de prijzen van die tankstations niet in overeenstemming waren met de geadverteerde korting. De voorzitter merkt deze stellingen aan als een uitbreiding van de klacht. Het betreft immers een wezenlijk andere kwestie dan aan de orde in de inleidende klacht. Nu de tussenbeslissing geen aanleiding kon bieden om de klacht uit te breiden, gaat de voorzitter voorbij aan deze uitbreiding en zal de verdere beoordeling van de klacht beperkt blijven tot de oorspronkelijke klacht.
2) De voorzitter handhaaft hetgeen in de tussenbeslissing is vermeld. Bij die beslissing zijn inlichtingen gevraagd over de wijze waarop de consument feitelijk kennis kon nemen van de informatie dat de 13 cent korting geldt ten opzichte van de TinQ landelijke adviesprijs. Deze informatie is noodzakelijk, nu de consument niet uit eigen wetenschap bekend kan worden verondersteld met het referentiekader van de korting. Indien de consument redelijkerwijs niet in staat is kennis te nemen van de informatie dat de 13 cent korting geldt ten opzichte van de TinQ landelijke adviesprijs, mist hij essentiële informatie als bedoeld in artikel 8.3 aanhef en onder c van de Nederlandse Reclame Code (NRC). In verband daarmee is aan adverteerder verzocht nadere informatie te verstrekken over de wijze waarop de consument ter plaatste van het onderhavige tankstation kennis kon nemen van de mededeling “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs”. In het bijzonder heeft de voorzitter aan adverteerder verzocht toe te lichten of men deze informatie alleen kon zien tijdens het voorbijrijden of dat het ook mogelijk was bij een bezoek aan het tankstation deze informatie (alsnog) te lezen.
3) Op basis van de over en weer verstrekte informatie oordeelt de voorzitter over de feitelijke situatie met betrekking tot de reclame-uiting als volgt. De reclame-uiting is onderdeel van een grote zuil waarop, onder de merknaam TinQ, in zeer groot formaat de actuele prijzen van twee soorten brandstof staan. Hieronder staan, in een zeer groot formaat lettertype, de mededelingen “woensdag” en “13 ct korting”. Onder “13 ct korting” staat, in een relatief zeer klein lettertype, de mededeling “per liter gerekend vanaf de TinQ landelijke adviesprijs”.
4) De voorzitter acht het aannemelijk dat de actuele brandstofprijzen en de herhaalde mededeling “13 ct korting” op de uiting door het forse formaat van de tekst reeds van een grote afstand zichtbaar én leesbaar zijn. Dit geldt niet voor de tekst over het referentiekader van de korting, te weten dat de 13 cent korting geldt ten opzichte van de TinQ landelijke adviesprijs. Door het zeer kleine formaat van het lettertype van deze mededeling zal het de automobilist zelfs waarschijnlijk ontgaan dat er een tekst staat, laat staan wat deze inhoudt. De voorzitter acht het niet aannemelijk dat de gemiddelde consument de tekst alsnog opmerkt en leest voordat hij gaat tanken. Blijkbaar wordt de consument ter plaatse niet op andere wijze geïnformeerd over het feit dat de korting specifiek geldt ten opzichte van een landelijke adviesprijs (een prijs zonder korting) in plaats van ten opzichte van de reguliere pompprijs (een prijs waarin al korting is verwerkt). De voorzitter oordeelt dat adverteerder aldus op onduidelijke wijze de essentiële informatie verstrekt die de gemiddelde consument nodig heeft om een geïnformeerd besluit over een transactie te nemen. Als gevolg hiervan zal de gemiddelde consument kunnen menen dat het voordeel groter is dan het in werkelijkheid is. Nu de gemiddelde consument hierdoor ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, is de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.
5) Dat de consument op de wijze als omschreven in de reactie van adverteerder van 26 februari 2016 sub a tot en met c zelf informatie over de prijs en de korting kan vergaren, leidt niet tot een ander oordeel. Adverteerder had de informatie over het referentiekader van de korting actief en voldoende opvallend en leesbaar dienen te vermelden teneinde duidelijk te maken dat sprake is van korting ten opzichte van een adviesprijs in plaats van een korting op de reguliere prijs. Niet valt in te zien dat hierdoor afbreuk aan de verkeersveiligheid hoeft te worden gedaan. Derhalve wordt beslist als volgt.
De eindbeslissing van de voorzitter
Op grond van het voorgaande acht de voorzitter de reclame-uiting in strijd met het bepaalde in artikel 7 NRC. Hij beveelt adverteerder aan om niet meer op een dergelijke wijze reclame te maken.