De bestreden reclame-uitingen

Het betreft de volgende reclame-uitingen:

1. Een radiocommercial, waarin wordt gezegd: “En… superscherpe prijzen voor de nieuwe elektrische Fiat 500. Vanaf 24.900 Euro of 219 Euro per maand rij jij deze zomer al elektrisch. Meer weten? Kijk op Fiat.nl of ga snel langs bij je Fiat dealer.”

2. een subpagina van de website van Fiat, met de tekst:
“Fiat 500 e
Financier hem nu vanaf € 229,-/maand (3,99% rente)

Private Lease hem nu vanaf € 329,- /maand (lees verder om van nog meer voordeel te profiteren)

Ontdek de Viva Fiat Inruilweken bij je Fiat-Dealer.”

Onder deze tekst staat een oranje button met de tekst “Offerte aanvragen ?”.

De klacht

De klacht wordt als volgt samengevat.

Op de website en in de radiocommercial van Fiat wordt de auto aangeboden met een maandelijkse financiering van € 229,-. Echter, als (op de website) het “rekenvoorbeeld” wordt aangeklikt, blijkt dat er eerst € 8.342,- aanbetaald moet worden. Klager maakt bezwaar tegen de uitingen omdat financiële informatie niet duidelijk zichtbaar is en de prijs te rooskleurig wordt voorgesteld.

Het verweer

Het verweer, zoals dat door adverteerder schriftelijk is ingediend en ter zitting mondeling is toegelicht, wordt als volgt samengevat.

Voor wat betreft de beide uitingen deelt adverteerder mee dat in de Nederlandse Reclame Code (NRC) staat dat er bij de beoordeling of een uiting misleidend is rekening wordt gehouden met beperkingen (in ruimte of tijd) van het medium waarop de reclame te zien of te horen is. Ook staat er dat rekening wordt gehouden met maatregelen die de adverteerder genomen heeft om de informatie langs andere wegen ter beschikking te stellen aan de consument.

Een radiocommercial brengt beperkingen met zich mee voor wat betreft tijd en ruimte. Het is niet mogelijk om in een radiocommercial veel uit te leggen. Daarbij geldt dat een radiocommercial alleen kan worden teruggeluisterd, en niet kan worden nagelezen. De geënthousiasmeerde koper zal voor meer informatie naar de website gaan, of langsgaan bij een Fiat-dealer. De consument wordt zo op meerdere momenten geïnformeerd over de voorwaarden van de financiering voordat hij een beslissing neemt over de mogelijkheid om de auto te financieren. De actie is inmiddels beëindigd en de radiocommercial zal niet meer gebruikt worden, aldus Fiat. Fiat zegt toe dat zij in de toekomst nog duidelijker zal vermelden dat er nadere voorwaarden gelden.

Voor wat betreft de uiting op de website heeft adverteerder bij haar verweer twee zogeheten banners overgelegd, waarin, voor zover van belang, staat:

“De nieuwe elektrische Fiat 500. Financier hem nu vanaf €229,-/maand (3,99% rente)”.

Volgens adverteerder is bij de banners ook sprake van een beperking door het medium. Fiat heeft ervoor gekozen om de uitleg van het aanbod (het “rekenvoorbeeld”) op een andere pagina te plaatsen, die bereikt wordt door op een duidelijk zichtbare button te klikken. Op die manier wordt de consument geïnformeerd over de wijze waarop het termijnbedrag tot stand is gekomen en onder welke voorwaarden het aanbod geldt. Vanaf deze pagina kan de bezoeker verdergaan met het aanvragen van een offerte. Als een bezoeker dit doet, wordt de aanvraag doorgestuurd naar een dealer van zijn keuze, die contact opneemt om de klant verder te informeren. Evenals bij de radiocommercial geldt dat de vrees dat de consument op basis van (enkel) de banner ertoe gebracht kan worden om gebruik te maken van de aanbieding niet aan de orde is, omdat de informatie over de voorwaarden van de financiering langs andere wegen (rekenvoorbeeld, offerte, informatie op de website en tijdens het contact tussen dealer en klant) wordt verstrekt. Ter zitting heeft Fiat benadrukt dat alle informatie op de website te vinden is en dat van achterhouden van informatie dus geen sprake is.  

Voor wat betreft de uiting op de website deelt Fiat ten slotte mee dat de actie inmiddels is beëindigd en de mededeling niet meer gebruikt zal worden. Adverteerder voegt daaraan toe dat Fiat na ontvangst van de klacht de uiting had aangepast door de zin “Let op: aanbetaling is vereist” toe te voegen.  

Het oordeel van de Commissie

In de radiocommercial wordt gezegd: “Vanaf 24.900 Euro of 219 Euro per maand rij jij deze zomer al elektrisch. Meer weten? Kijk op Fiat.nl of ga snel langs bij je Fiat dealer.”

In de uiting op de website van Fiat staat: “Financier hem nu vanaf € 229,-/maand (3,99% rente)”.

Niet ter discussie staat dat het aanbod van € 219,- dan wel € 229,- per maand alleen geldt, als men eerst een aanbetaling doet van € 8.342,-.

In de radiocommercial wordt in algemene zin (“Meer weten?”) voor meer informatie verwezen naar de website. De gemiddelde consument zal bij deze verwijzing echter niet verwachten dat hij, voordat hij start met de maandelijkse betalingen van € 219,- (dan wel € 229,-), een bedrag € 8.342,- moet aanbetalen, en dat hij, aan het einde van de maandelijkse betalingen een “slottermijn” van nog eens € 4.980,- verschuldigd is. De betaling van deze aanzienlijke bedragen, vormt een substantieel onderdeel van het aanbod.. Dergelijke essentiële informatie dient in de uiting zelf opgenomen te zijn, hetgeen de Commissie in dit geval ook mogelijk acht ondanks de beperkingen die een radiocommercial als medium heeft. Nu deze essentiële informatie in de uiting ontbreekt, is sprake van het ontbreken van essentiële informatie als bedoeld in de aanhef en onder c van artikel 8.3 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Omdat de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Voor wat betreft de uiting op de website geldt het volgende:

Niet betwist is dat de door klager overgelegde uiting is gebruikt op en/of rond het moment dat de klacht is ingediend. Zoals aan adverteerder kenbaar is gemaakt en ter zitting nogmaals is meegedeeld, gaat de Commissie bij de beoordeling uit van de door klager overgelegde uiting. In deze uiting staat: “Financier hem nu vanaf € 229,-/maand (3,99% rente).” Pas nadat men op de button “Bekijk de actie” heeft geklikt, ziet men in het rekenvoorbeeld dat er een (forse) aanbetaling moet worden gedaan. Net als bij de radiocommercial geldt voor deze uiting eveneens dat het feit dat er een aanzienlijke aanbetaling en slottermijn moeten worden betaald, essentiële informatie is. Essentiële informatie dient in de uiting zelf te zijn opgenomen. Nu deze essentiële informatie in de uiting ontbreekt, en pas zichtbaar wordt als men na doorklikken het rekenvoorbeeld bereikt, is sprake van het te laat verstrekken van essentiële informatie als bedoeld in de aanhef en onder c van artikel 8.3 van de Nederlandse Reclame Code (NRC). Ook hier biedt het medium voldoende ruimte voor het vermelden van de noodzakelijke informatie. Nu de gemiddelde consument er bovendien toe kan worden gebracht een besluit over een transactie te nemen, dat hij anders niet had genomen, zijn de uitingen misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.

Over het verweer (dat Fiat voor beide uitingen voert) dat er geen sprake is van misleiding is omdat de klant nog diverse schakels passeert, (zoals het bezoeken van of doorklikken op de website, en het persoonlijk contact met de dealer n.a.v. de offerte) voordat hij een beslissing neemt over de aankoop van de auto, merkt de Commissie het volgende op. Het transactievereiste uit de Richtlijn oneerlijke handelspraktijken en Nederlandse Reclame Code (NRC) dient ruim te worden uitgelegd (vgl. HvJ 19 december 2013, ECLI:EU:C:2013:859). Het begrip ‘besluit over een transactie’ omvat een groot aantal besluiten van de consument, zoals het besluit naar een winkel te gaan, een website te bezoeken of door te klikken op een website. Het is niet noodzakelijk dat de consument op grond van de misleidende informatie daadwerkelijk iets koopt. De mogelijkheid dat hij dit doet, is al voldoende.

Gelet op het voorgaande acht de Commissie de bestreden uitingen (de radiocommercial en de uiting op internet) in strijd met artikel 7 NRC en beveelt zij adverteerder aan niet langer op deze wijze reclame te maken. Omdat adverteerder, zo blijkt uit het verweer, de radiocommercial en de uitingen op internet niet meer zal gebruiken, worden de aanbevelingen gedaan ‘voor zover nog nodig’.

De beslissing van de Commissie

De Commissie acht de reclame-uitingen in strijd met artikel 7 NRC en beveelt adverteerder, voor zover nog nodig, aan om niet langer op deze wijze reclame te maken.